Coca-Cola

Wanneer kwam de zaak in het nieuws?
Juni 1999

Wat zat waarin?
Het koolzuurgas in frisdrank van de Coca Cola Company was verontreinigd met zwavelverbindingen, waaronder zwavelwaterstof, van de bekende rotte-eierenlucht.
Daarnaast bleek dat in de laklaag op de stalen blikjes frisdrank een fungicide, een schimmelwerend middel, was geabsorbeerd. Bij het drinken zouden de ontstane dampen worden ingeademd.

Hoe kwam het daarin?
Bij de productie van frisdrank in Antwerpen zou eind mei, begin juni gedurende korte tijd koolzuurgas met een verkeerde samenstelling zijn gebruikt.
Het schimmelwerende middel werd gebruikt op pallets in de fabriek in Duinkerken. Het zou aan de blikjes zijn blijven kleven en een chemische reactie hebben veroorzaakt met het antiroestmiddel op de bodem van de blikjes.

Wat waren de gevolgen?
In België werden ongeveer honderd kinderen met hartkloppingen en zware misselijkheid in het ziekenhuis opgenomen na het drinken van flesjes Coca-Cola en Fanta uit een automaat op school. Bij de scholieren werd hemolyse vastgesteld, een ziekte waarbij rode bloedlichaampjes worden vernield en waarbij de ogen en de huid geel kunnen kleuren. Nog eens honderd andere mensen meldden zich met klachten van misselijkheid.
De levering en verkoop van Coca-Cola en andere producten van hetzelfde bedrijf, zoals Sprite, Fanta, Aquarius en Nestea, werden in België en Luxemburg stopgezet. In Nederland werden alle producten die in België zijn geproduceerd uit de verkoop gehaald. Ook Frankrijk verbood een aantal Coca-Colaproducten. De besmette pallets werden vernietigd.
Het uit de handel nemen van de verdachte frisdranken van Coca-Cola in Europa leverde een directe kostenpost op van 60 miljoen dollar (bijna 130 miljoen gulden). De hoeveelheid drank die daarmee is gemoeid, vertegenwoordigt bijna 1 procent van de jaaromzet van bottelaar Coca-Cola Enterprises. Een deel van de schade kan worden verhaald op verzekeraars en derde partijen. Behalve de directe kosten worden nog negatieve gevolgen voor de omzet en de winst verwacht.
In de Verenigde staten werd lauw gereageerd op het nieuws. Elisabeth Whelan, president van de American Council on Science and Health, zei, doelend op de dioxinen-crisis: "Als er al niet problemen met voedsel waren geweest in België hadden we hier nooit iets over gehoord." Ze kreeg enkele dagen later gelijk van toxicologen van universiteiten. Die concludeerden na onderzoek van patiënten dat de problemen het gevolg waren van een soort "massahysterie". Slachtoffers hadden weliswaar last van hun maag, hoofdpijn en moesten overgeven, maar in het bloed en de urine is niets abnormaals gevonden. Volgens hen moet de oorzaak gezocht worden in een collectieve angst voor voeding als gevolg van de dioxinecrisis in combinatie met de vieze geur en smaak van een aantal Coca-Colaproducten. Volgens een van de onderzoekers leken de verschijnselen op gevallen die voorkomen in bijvoorbeeld Kosovo of de strook van Gaza. Coca-Cola-topman Ivester ging niet in op de theorie, en beloofde iedere Belg een gratis cola.
De Consumentenbond in Nederland pleitte voor het instellen van een crisisteam dat snel kan reageren op problemen met voeding.

Zie verder:

• VS reageren lauw op Cola-zaak (16 juni 1999)
• Oorzaken bekend colavergiftiging (16 juni 1999)