NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

KUNNEN DE DICTATORS van deze wereld opgelucht ademhalen nu Augusto Pinochet weer terug is in Chili? Voor al degenen die zich hebben ingezet om de oud-dictator alsnog voor een buitenlandse rechter te brengen wegens zijn aandeel in de wandaden van het militaire bewind van 1973 tot 1990, lijkt alles verloren. Voor hen telt alleen de uiteindelijke afrekening. Maar de werkelijke betekenis van de strijd om Pinochet blijft daartoe niet beperkt. De directe rekening was reeds drastisch gereduceerd door de hoogste Britse rechter, die de aanklacht waarop Pinochet in Spanje zou kunnen worden berecht in tweede lezing danig inperkte.

Het beroep van Pinochet als voormalig staatshoofd op 'soevereine immuniteit' werd echter principieel afgewezen. Berechting in Spanje kon uiteindelijk slechts worden voorkomen met naar hun aard uitzonderlijke medische argumenten, niet juridische. Het beroep van oud-premier Thatcher op de oude vriendschap vanuit de Falklands-oorlog is níet gehonoreerd. Het universele karakter van de zaak tegen Pinochet werd daarentegen nog onderstreept doordat drie andere landen zich bij Spanje hebben gevoegd met een eis tot uitlevering. Al is de precieze reden van de prominente rol van België in dit trio nooit duidelijk geworden.

Het feit dat er enige zorg was over de plaats waarop Pinochets toestel tijdens de retourvlucht veilig een tussenlanding kon maken, spreekt boekdelen. Het is zoals een Chileense socioloog tegen deze krant zei: "De ex-dictator heeft een akkoord met Chili gesloten, maar niet met de wereld". Pinochet keert bovendien terug naar een ander Chili dan hij bijna anderhalf jaar geleden achterliet. Er is een nieuwe regering. Rechters pakken het verleden aan. Politieke verdeeldheid over de oud- dictator blijft een feit, zo leert zijn terugkeer. Glorieus is deze in elk geval niet.

HET UIT DE hand gelopen uitstapje van Pinochet belooft weinig goeds voor de nachtrust van tirannen, al laat de praktische invulling voorlopig op zich wachten. Nog slechts onlangs vroegen twee Nederlandse parlementariërs in Kamervragen bezorgd om een actiever opsporingsbeleid ten aanzien van de gezochte Bosnisch-Servische leiders Karadzic en Mladic.

Minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) kon weinig anders doen dan wijzen op de onmiskenbare veiligheidsrisico's die zijn verbonden aan arrestatie en beloven dat hij het nog eens bij de NAVO aan de orde zal stellen. De NAVO is op haar beurt gebelgd dat het Joegoslavië- tribunaal zelfs maar zou overwegen een onderzoek in te stellen naar klachten van Servië en enkele activisten over de campagne in Kosovo. Misbruik van recht, vindt het bondgenootschap.

Dit bezwaar is ook opgeworpen tegen het precedent-Pinochet. Kan Clinton straks nog veilig het land uit wegens de Amerikaanse acties tegen Irak, of koningin Elizabeth wegens Noord-Ierland? Dit is echter voorshands een puur theoretische kwestie. De naar Senegal uitgeweken voormalige dictator Habré van Tsjaad is een meer gerede kandidaat voor een proef op de som met het Pinochet-effect.

Zie ook:

Pinochet mag terug naar Chili (2 maart 2000)
Achttien maanden Pinochet (2 maart 2000)
Lek leidt tot politieke rel in Spanje (17 februari 2000)
Beulen en slachtoffers leven samen in Paine (7 februari 2000)
Hof staat vrijlaten van Pinochet toe (31 januari 2000)
'Pinochet nogmaals onderzoeken' (15 januari 2000)
Rechter wil rapport over Pinochet zien (13 januari 2000)
Pinochet in beroep tegen uitwijzing (23 oktober 1999)
Effecten Pinochet-kwestie nu al merkbaar, 28 september 1999
Pinochet is niet onschendbaar (26 november 1998)
Spaanse rechter vraagt uitlevering Pinochet (4 november 1998)
Oud-dictator Pinochet aangehouden (19 oktober 1998)
Spoken uit het verleden (3 augustus 1998)

( a d v e r t e n t i e s )