NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD

Concertzender De Nederlandse Concertzender zal vanaf mei digitaal te beluisteren zijn via de Astra-satellieten. Voor het eerst zal dus de Concertzender - ooit een particulier initiatief, geboren uit onvrede met het gehalte van klassieke muziek op de radio en vorig jaar uit financiële moeilijkheden gered door er een activiteit van de publieke omroep van te maken - ook voor anderen dan kabelabonnees te beluisteren zijn.

De Concertzender krijgt een plaatsje temidden van de andere publieke zenders (Radio 1 t/m Radio 5) op de Astra en zal, net als laatstgenoemden, alleen te horen zijn voor de bezitters van een digitale decoder met Irdeto- of Seca-techniek. Want hoewel de commerciële radiostations Kink FM en Veronica FM geheel vrij op de satelliet te horen zijn, evenals de twee radiokanalen van Radio Nederland Wereldomroep, houdt de Nederlandse publieke radio stug vast aan codering, waarvoor een smartcard benodigd is die officieel alleen aan Nederlandse ingezetenen wordt uitgereikt.

Dat is, om ons even te beperken tot klassieke muziek, een opmerkelijke situatie als je bedenkt dat buitenlandse klassieke zenders te kust en te keur vrij te vinden zijn op de Astra's. Het gaat om de Franse zenders France Musiques, Hector en Radio Classiques, de Duitse Bayern 4, Radio 3, HR2, MDR Kultur, SWR-2, WDR 3, alsmede Spaanse, Italiaanse, Oostenrijkse en Catalaanse radiozenders voor klassieke muziek. En dan hebben we het alleen nog maar over zenders in gebruikelijk digitaal formaat. In zgn. ADR zijn er nog meer, vooral Duitse.

Van al die radiostations lijken alleen de Nederlandse zich bezorgd te maken over mogelijke grensoverschrijdende ontvangst, en de daaruit voortvloeiende auteursrechtelijke claims. Want dat is het argument voor de codering.

Les Shadoks Op het Franse Canal+ herleeft, ongecodeerd, elke zondag een Frans televisiefenomeen uit de jaren '60: Les Shadoks. Het gaat om een animatieserie, getekend door Jacques Rouxel en van pompeus commentaar voorzien door de acteur Claude Pieplu.

De Shadoks zijn eenvoudig getekende wezentjes - niet meer dan een rondje met pootjes, een paar voelsprieten en enigszins onzeker in de kassen dwalende oogjes - die op een eigen planeet wonen. Ze staan daar aan allerlei gevaren bloot - met name vallen er voortdurend onduidelijke voorwerpen uit de kosmos - zodat zij voortdurend in de weer zijn hun samenleving te redden. Een kolfje naar de hand van de lokale politici, wier gezwollen taal het commentaar uitvoerig weergeeft. Helaas zijn de Shadoks niet gezegend met een gelukkige hand van probleemoplossing, zodat de bezwering van elke crisissituatie onnodige omwegen en slachtoffers kost. Dat komt met name omdat de meest voor de hand liggende oplossingen onder de Shadoks meestal op bezwaren van principiële en ideologische aard stuiten.

De Shadoks verschenen op de Franse televisie in 1966, toen er nog maar één net was in zwart-wit en 819 lijnen. De eenvoud van de opzet maakte het mogelijk dagelijks een aflevering te maken, en dat gebeurde dan ook - drie minuten per dag, vlak voor het journaal van acht uur. Omdat de serie duidelijk autoriteiten op de hak neemt, raakte Frankrijk al spoedig verdeeld in Shadoks-liefhebbers en Shadoks-haters. Er is wel gezegd dat de Shadoks de wegbereiders zijn geweest van de revolte van mei '68.

Anno 2000 zijn de Shadoks in kleur en eens per week (op zondag rond 12.30 uur, via Astra digitaal, 11.856 verticaal) ook in Nederland te zien. Hun subversieve werking hebben ze misschien een beetje verloren, maar leuk zijn ze nog steeds.

Eerder verschenen in deze rubriek:

De DVD is zo lek als een mandje
(23 februari 2000)
Première la Hollandaise
(16 februari 2000)
Kohl en Haider
(9 februari 2000)
Gehannes in kabelland
(2 februari 2000)
Helmut in het nauw
(26 januari 2000)
Arbeidersstrijd in de bioscoop
(19 januari 2000)
Nieuwe vorm van breedbeeld
(12 januari 2000)
Onversneden Amerikaans
(5 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.