NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
De Frans-Duitse cultuurzender Arte heeft een traditie op te houden op het gebied van thematische cycli telefilms die door de zender zelf in productie zijn genomen. Afleveringen van de serie 2000 vu par, over een mogelijke apocalyps in het jaar 2000 en al meer een jaar geleden op Arte te zien, gaan op de Nederlandse bioscoopschermen nog steeds in première: The Hole en O primeiro Dia bijvoorbeeld.

De vrijdag j.l. begonnen serie telefilms Au Travail! over 'de wereld van het werk' heeft evenwel een andere opzet. Hier worden vijf films vertoond die niet door Arte als samenhangend project zijn opgezet, al was de zender wel steeds coproducent. In elk van de films gaat het om de wereld van de fabrieken, de mijnen, de bouwplaatsen - de arbeiders kortom, wier bestaan steeds vaker voor ouderwets wordt verklaard in een wereld waar iedereen zijn brood in één of andere vorm van dienstverlening wil verdienen, maar die nog steeds bestaan.

De eerste aflevering in de serie, Ressources Humaines (Personeelszaken) van Laurent Cantet, had juist die historische uittocht uit het arbeidersbestaan als onderwerp. Een jonge, bijna afgestudeerde bedrijfskundige loopt stage in het metaalbewerkingsbedrijf, waar zijn vader al dertig jaar dezelfde gaten in dezelfde onderdelen draait. Vader is een stille man, die hoopt de vijf jaar tot zijn pensioen uit te zingen. De zoon, die door de directie hartelijk wordt onthaald, krijgt als taak modaliteiten te bedenken voor de invoering van de 35-urige werkweek op de fabriek (nu een hot item in Frankrijk). Zijn plan voor een enquête onder de werknemers over hoe ze zich de toegenomen vrije tijd en nieuwe, meer flexibele werkroosters voorstellen, stuit op groot verzet bij de vakbondsafgevaardigden op de fabriek, die alle kwesties meer in termen van arbeidersstrijd, en in een confrontatie met de directie willen oplossen.

De jonge bedrijfskundige zet echter door, maar vindt al spoedig uit dat zijn inspanningen door de directie worden gebruikt als rookgordijn voor hun eigen plannen. Verre van de 35-urige werkweek te zien als een gelegenheid voor het creëren van nieuwe arbeidsplaatsen - zoals de bedoeling van de Franse regering is - neemt de directie de gelegenheid te baat voor reorganisatie en ontslagen. Onder de afgedankte werknemers is de vader van de jonge bedrijfskundige.

De ontknoping - jongen kiest alsnog de kant van de arbeiders die in staking gaan - is enigszins arbeideristisch in de stijl van de jaren zeventig. Maar het conflict tussen de vader en de jonge academicus is echt mooi gefilmd. Het lijdt bovendien geen twijfel dat men op menige Franse fabriek de situatie ook zo ervaart: het spandoek en het piket voor de poort zijn in de Franse arbeidswereld nog lang niet uitgestorven.

Het is eigenlijk lang geleden dat dergelijke films nog op grote schaal werden gemaakt. De cinema van de jaren tachtig en negentig hield zich liever bezig met het persoonlijke drama, dan met sociologische realiteiten. In de jaren zeventig wemelde het nog van heroïsche arbeidersstrijd in de bioscoop, sindsdien is het - met uitzondering van de Engelse cinema wellicht - over dit onderwerp stil geworden.

Ressources Humaines heeft met die films uit de jaren zeventig overigens weinig van doen. Cantet filmt met een droge, haast documentaire benadering: echt een nuttige film die tot maatschappelijke discussie aanleiding zou kunnen geven, omdat hij Franse kijkers een spiegel voorhoudt van hun eigen maatschappij. Wie zou in Nederland zo'n film kunnen maken? Van de de cyclus Au travail! zijn op Arte nog te zien: Tout pour Maman van Hermine Huntgeburth (vrijdag a.s., 20.45 uur) en De gré ou de force van Abrice Cazeneuve (zaterdag a.s. 22.40 uur).

Arte is digitaal (in Franse en Duitse versie) te zien via Astra (19,2 oost) en analoog o.a. via Astra (Duitse versie) en Hot Bird (Franse versie)

Eerder verschenen in deze rubriek:

Nieuwe vorm van breedbeeld
(12 januari 2000)
Onversneden Amerikaans
(5 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.