NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

VOOR HET EERST sinds dertig jaar is de president van Indonesië voor een officieel bezoek in Nederland. Vandaag en morgen vertoeft Adurrahman Wahid in Den Haag voor formele gesprekken met premier Kok en minister Herfkens van Ontwikkelingssamenwerking en een informeel onderhoud met ex-premier Lubbers over een mogelijke bemiddelingsrol op de Molukken.

De omstandigheden van het staatsbezoek zijn in drie decennia bijna honderdtachtig graden gedraaid. De atmosfeer is nu aanzienlijk beter dan in 1970, toen generaal Soeharto vijf jaar na de bloedige staatsgreep een tumultueus staatsbezoek aan Nederland bracht. In Wahids eigen land daarentegen is van politieke stabiliteit allerminst sprake.

Op rondreis door Europa (van Davos via Londen naar Den Haag) heeft president Wahid de voormalige opperbevelhebber van de Indonesische strijdkrachten generaal Wiranto, coördinerend minister voor Politiek en Veiligheidszaken, de wacht aangezegd wegens diens mogelijke betrokkenheid bij het geweld op Oost-Timor vorig jaar. Volgens medestanders van Wahid wil de Indonesische president via deze vorm van 'management-op-tournee' het net rondom de strijdkrachten stap voor stap sluiten. Het militaire apparaat is zozeer verbonden met de economische infrastructuur van het land dat het noodzakelijke hervormingen in de weg staat. Het leger moet de politieke arena uit en de kazerne in. Gebeurt dat niet, dan zullen de pogingen van de regering om de economie te hervormen stranden in het web van corruptie en patronage dat onder Soeharto is gesponnen. Generaal Wiranto op zijn beurt heeft laconiek gereageerd op zijn aangekondigde ontslag. Hij accepteert de beschuldigingen over Oost-Timor niet en wil zich daartegen als een 'soldaat' teweerstellen. Wiranto heeft steun gekregen van parlementsvoorzitter Rais die president Wahid vandaag 'overhaast'gedrag verweet.

Actie en reactie illustreren dat de machtsbasis van de Indonesische president elke dag weer opnieuw bevochten wordt. Dit voedt dan ook geruchten over een militair antwoord op Wahid. De voorwaarden daarvoor zijn weliswaar ongunstig. Anders dan in 1965 is daarvoor geen steun vanuit de VS te verwachten en is het binnenlandse klimaat zo wispelturig dat een druk op de knop niet afdoende meer is. Dat betekent echter niet dat Wahid een simpele uitweg heeft.

MET ZIJN BEZOEK aan Europa en het herstel van de banden met Nederland zoekt Wahid rugdekking. In Den Haag wordt daarop enthousiast gereageerd, al was het maar omdat de komst van de Indonesische president duidelijk maakt dat de talloze faux pas van minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) kennelijk vergeten of vergeven zijn.

Maar een gerevitaliseerde ontwikkelingsrelatie biedt pas perspectieven als ook de economische vicieuze cirkel in Indonesië wordt doorbroken. Zo heeft elke ambtenaar er twee broodheren: de minister voor wie hij formeel werkt en het bedrijf waar hij informeel op de loonlijst staat.

Als een soort Gideonsbende probeert de regering-Wahid deze trap van boven schoon te vegen. Dat is een gigantische opdracht waarvoor bovendien weinig tijd is. Het herstel van de banden tussen Nederland en Indonesië is derhalve niet meer dan een begin. Nederland mag dan blij zijn weer een woordje mee te spreken, het blijft een maatje te klein voor de omvang van de problemen waarmee Indonesië wordt geconfronteerd.

Zie ook:

Bewijzen tegen Wiranto inzake geweld O-Timor (31 januari 2000)
Alleen de nachtbus waagt nog de reis naar roerig Atjeh (28 januari 2000)
Wahid naar het Wilde Westen van Indonesië (25 januari 2000)
Ook Lombok toneel van grof geweld (18 januari 2000)
Wahid vraagt Lubbers om hulp in Molukse kwestie (17 januari 2000)
Oproep tot heilige oorlog in Molukken (7 januari 2000)
Wraak en weerwraak in noordelijke Molukken (5 januari 2000)
Geweld op de Molukken breidt zich uit (5 januari 2000)
Molukse troebelen (4 januari 2000)
Nederland biedt Jakarta hulp aan (31 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )