Historie
De geschiedenis van het CBS in enkele jaartallen:
1848 Op Binnenlandse Zaken wordt een statistisch bureau opgericht, onder
meer ter begeleiding van de tienjaarlijkse volkstellingen.
1878 Minister Kappeyne van de Coppello van Binnenlandse Zaken heft het
'overbodige' statistisch bureau op.
1891 Bij het aantreden van een nieuw kabinet richten ministers Pierson
(Financien) en Tak van Poortvliet (Binnenlandse Zaken) een Centrale
Commissie voor de Statistiek op. Zij geeft adviezen en stelt
statistieken samen.
1899 Op 9 januari tekent koningin Wilhelmina een Koninklijk Besluit:
'Artikel 1. Er zijn: a. een Centraal Bureau voor de Statistiek, en b.
eene Centrale Commissie voor de Statistiek.'
1903 Begonnen met vijf, telt het CBS in 1903 al veertig personeelsleden.
De diverse ministeries dragen hun statistische werk onverwachts snel
over. Ook richt het CBS zich op verzamelen van statistieken over sociale
kwesties, in een periode waarin de Ongevallenwet, Leerplichtwet,
Woningwet en Gezondheidswet tot stand komen.
1920 Het CBS heeft inmiddels 200 medewerkers in zeven gebouwen, en
verhuist naar de Haagse Oostduinlaan.
1929 Behalve economische en sociale statistiek neemt het bureau de
onderwijsstatistiek ter hand.
1932 Het CBS, onderdeel van Binnenlandse Zaken, komt te vallen onder het
nieuwe ministerie van Economische Zaken dat een bijdrage moet leveren
aan de bestrijding van de recessie. Het CBS verricht studies die inzicht
moeten verschaffen in de werking van economische crises.
1938 Oprichting van een afdeling Conjunctuuronderzoek en wiskundige
statistiek, onder leiding van de latere Nobelprijs-winnaar Jan
Tinbergen.
1940-1945 Het CBS functioneert gebrekkig onder Duitse bezetting.
Medewerkers manipuleren statistieken om de bezetter te misleiden. Na een
bombardement in maart '44 ligt het werk stil.
1949 Grootse viering van het 50-jarig jubileum, onder meer om te
markeren dat het CBS na de wederopbouw weer volwaardig opereert.
Jaren '50 Methoden en technieken ontwikkelen zich snel. Statistieken
over de Nationale Rekeningen, buitenlandse handel, lonen, prijzen en
consumptie worden verdiept. Het verzamelen van sociale statistieken
krijgt een impuls door invoering van de steekproefmethode. Het CBS telt
in 1957 bijna 1.300 medewerkers.
Jaren '60 Sociale statistieken worden op grote schaal ontwikkeld, onder
meer over het sociaal-culturele leven. Het CBS kampt met een tekort aan
econometristen en wiskundigen.
1971 Het CBS vestigt zich in Voorburg, waar een nieuwe Philips-computer
(P 1400) wordt geinstalleerd ter verwerking van de volkstelling van '71.
1974 Opening van een tweede vestiging in Heerlen. Het kabinet wilde
aanvankelijk het hele CBS naar Limburg laten verhuizen, ter compensatie
van de mijnsluitingen, maar zwicht voor luid protest.
1982 Het CBS bereikt zijn maximale personeelsomvang: 3.531
formatieplaatsen. Het aantal zal nadien dalen.
Jaren '90 Reorganisatie na reorganisatie. Trefwoorden: sneller,
efficienter, klantvriendelijker.
1996 Een nieuwe Wet op het Centraal Bureau en de Centrale Commissie voor
de Statistiek verankert onafhankelijkheid van statistisch onderzoek in
rijksdienst.
|