VERZOENING

NATIONALE CULTUUR

MACHTSBALANS

ADOPTIE

HERENIGING

ECONOMIE NOORD-KOREA

OORLOG

NEDERLAND

HET OUDE KOREA

KOREANEN

KIM DAE-JUNG EN KIM JONG-IL

IN DE PERS

Niet sterk meer, wel slim

Menno Steketee
Op papier is Noord- Korea veel sterker dan de zuiderburen. Maar het militaire materieel is flink verouderd. De kracht zit hem vooral in de methodes.

HET IRAAKSE LEGER, met een miljoen man onder de wapenen, heette in 1990 het op vier na grootste ter wereld te zijn. De daarop volgende klinkende overwinning van de anti-Iraakse coalitie, geleid door de Verenigde Staten, maar numeriek zwakker, bewees dat aantallen weinig zeggen over militaire kracht. Iets dergelijks geldt voor de machtsbalans op het Koreaanse schiereiland.

Op papier is het Noord-Koreaanse leger met 1,1 miljoen manschappen het vierde ter wereld - na de VS, China en Rusland. Daarmee heeft het een absoluut numeriek overwicht op Zuid-Koreaanse strijdkrachten die 'slechts' over zo'n 700.000 manschappen beschikken, versterkt met bijna 40.000 Amerikaanse militairen. Ook op materieel gebied is Noord-Korea in aantal de meerdere. Noord-Korea beschikt over 3.500 tanks, 3.000 pantservoertuigen en meer dan 10.000 stuks geschut - exclusief zware mortieren. De luchtmacht vliegt met bijna 600 gevechtsvliegtuigen en de marine heeft alleen al zo'n honderd onderzeeërs en honderdvijftig raket- en torpedoboten.

Zuid-Korea heeft zo'n 2.000 tanks, 2.500 pantservoertuigen en 5.000 stuks geschut. De luchtmacht heeft minder dan 500 gevechtsvliegtuigen in operationele dienst. De marine is uitgerust met twintig onderzeeërs, fregatten en korvetten. Daar moet nog een, in vergelijking met de Koreaanse aantallen, bescheiden hoeveelheid Amerikaans materieel bij worden opgeteld.

Deze kwantitatieve verhoudingen zeggen echter niets over de werkelijke machtsbalans. Het Noord-Koreaanse arsenaal bestaat voor het overgrote deel uit volstrekt verouderd materieel. Het leger rijdt rond met Chinese kopieën van de Sovjet-tank T-55. De '55' staat voor 1955. De vliegtuigen - alweer Chinese kopieën van Sovjet-MiG's - zijn maar een kleine vooruitgang in vergelijking met de toestellen die tijdens de Koreaanse Oorlog (1950-1953) boven MiG-alley de strijd aanbonden met de Amerikaanse F-86 Sabres. De artillerie moet achter vrachtwagens worden voortgesleept. Het ontbreekt aan goede communicatieapparatuur, geleide wapens, radarsystemen en training. Mochten de Noord-Koreaanse strijdkrachten zich in geval van oorlog dus nét zo opstellen als die van Irak tien jaar geleden, dan zouden ook zij binnen enkele dagen op de wereldranglijst zakken.

De Noord-Koreaanse generaals weten dit, natuurlijk. Ze hebben daarom hun kaarten ingezet op de militaire methodes waartegen het Zuid-Koreaanse en Amerikaanse high tech overwicht geen goed antwoord heeft. In de eerste plaats zijn de Noord-Koreaanse strijdkrachten grotendeels geconcentreerd in een strook van zo'n honderd kilometer langs de gedemilitariseerde zone, de DMZ. De waarschuwingstijd bij offensieve bedoelingen is op die manier zo klein mogelijk gehouden. De artillerie is veelal zeer diep ingegraven, zodat de stukken geschut vanuit de lucht nauwelijks zijn te ontdekken. Bij een oorlog zullen de Zuid-Koreaanse en Amerikaanse luchtmachten, naar alle verwachting, binnen de kortst mogelijke tijd een luchtoverwicht verkrijgen. Vooral de Noord-Koreaanse vuurmonden met een kaliber van 24 centimeter baren zorgen, doordat deze zo'n groot bereik hebben dat de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul van ver weg kan worden bestookt. De Amerikaanse minister van Defensie, William Cohen, sprak bij een bezoek aan de regio eind september nog eens zijn verontrusting over dit type geschut uit.

Noord-Korea kent daarnaast het grootste aantal 'speciale eenheden' ter wereld, zoals commando's, kikvorsmannen en sabotage-eenheden. In het verleden is gebleken dat infiltranten Zuid-Koreaans grondgebied betrekkelijk eenvoudig konden bereiken. Ze deden dit per tunnel onder de DMZ of per onderzeeër. Ze zijn daarbij diverse malen betrapt.

De laatste troef in Noord-Koreaanse handen is de combinatie van raketten voor de lange afstand en massavernietigingswapens. In 1998 lanceerde Noord-Korea een Taepo Dong-raket over Japan heen. Vooral landen in het Midden-Oosten kopen tegenwoordig in Noord-Korea raketten: Syrië, Iran, Egypte. Het gaat veelal om kopieën van Russische Scud-raketten. Deze worden afgeschoten door mobiele lanceerinstallaties, die in de Golfoorlog ook voor de modernste Amerikaanse technologie onvindbaar bleven.

Noord-Korea beschikt over de technologie en de middelen om enkele 'grove' kernwapens te produceren. De Westerse inlichtingendiensten gaan er vanuit dat Noord-Korea in de jaren negentig zo'n vier kernladingen heeft vervaardigd. Of die ook een handzaam formaat hebben, zodat ze met een raket kunnen worden vervoerd, is twijfelachtig. Overigens moet ook Zuid-Korea in staat worden geacht om massavernietigingswapens en raketten te produceren.