VERZOENING

NATIONALE CULTUUR

MACHTSBALANS

ADOPTIE

HERENIGING

ECONOMIE NOORD-KOREA

OORLOG

NEDERLAND

HET OUDE KOREA

KOREANEN

KIM DAE-JUNG EN KIM JONG-IL

IN DE PERS

HANS VAN DER LUGT
De Zuid-Koreaanse president Kim Dae-jung, of DJ zoals zijn koosnaam luidt, plukt in de herfst van zijn leven de vruchten van een lange strijd. Kim heeft ten minste één moordaanslag, een terdoodveroordeling, een ontvoering, verbanning en jaren gevangenisstraf ondergaan. En dat alles uit naam van mensen die zetelden in de presidentiële ambtswoning in Seoul die hij nu zelf bewoont, het zogenoemde Blauwe Huis. Twee weken geleden ontving hij een nieuwe lauwerkrans: de Nobelprijs voor de vrede.

De kracht voor zijn levenslange strijd vond Kim Dae-jung in het christendom. Na zijn terdoodveroordeling onder het militaire bewind in 1980 schreef Kim aan zijn familie: ,,Werkelijke vrede en harmonie kunnen in de menselijke samenleving niet worden bereikt als we vergevingsgezindheid en liefde afwijzen.''

Kim is daarnaast een man met revolutionaire trekken. In dezelfde brieven geeft hij ook een korte schets van de Koreaanse geschiedenis, die niet onder doet voor de communistische kameraden in Noord-Korea. Machthebbers die ,,niet de steun van de massa hadden, vielen'', aldus Kim, want ,,het zijn de massa's die de geschiedenis hebben bewogen, ook al waren de vruchten altijd mager.'' Toch schuift hij ook de communisten met één streek aan de kant. Want tijdens de Koreaanse Oorlog tussen noord en zuid ,,rezen de massa's om de vrijheid te verdedigen tegen communistische dictatuur''.

Kim Dae-jung werd geboren in 1925 in de arme zuidwestelijke regio van Korea, destijds geheel geannexeerd door Japan. Dienstplicht in het Japanse leger ontliep hij door bij een Japanse rederij te gaan werken. Na de Japanse nederlaag in 1945 greep hij de kans zich politiek te ontplooien. In 1961 won hij voor het eerst een parlementszetel, maar dictator Park Chung-hee maakte met een militaire coup al snel een einde aan het parlement. Kims leven bleef nadien in het teken staan van strijd tegen militaire dictatuur. Hij was de morele overwinnaar bij presidentsverkiezingen in 1971 waarop dictator Park zijn bewind verscherpte. Kim vluchtte naar Japan waar Parks geheime dienst hem in 1973 ontvoerde. Zonder snel ingrijpen van de Amerikaanse en Japanse regeringen zou hij waarschijnlijk zijn vermoord. In 1980 liet een nieuwe dictator, Chun Dhoo-hwan, Kim ter dood veroordelen en weer was ingrijpen van de Amerikaanse regering nodig om zijn leven te redden. Dit keer werd Kim naar de VS verbannen.

De VS spelen zo een ambivalente rol in Kims leven. Kim streed tegen regeringen die Amerikaanse bondgenoten waren in de Koude Oorlog en leefden bij de gratie van Amerikaanse steun, anderzijds heeft Kim zeker twee keer zijn leven te danken aan de VS.

Grapjas en boeman

HANS VAN DER LUGT
Lang is het Westen verstoken gebleven van informatie over Kim Jong-il, de leider van het totalitaire kluizenaarsrijk Noord-Korea. Televisiebeelden waarop hij sprekend was te aanschouwen waren spaarzaam en dit was aanleiding tot veel speculaties.

Vijf jaar geleden nog schreef de Far Eastern Economic Review: ,,Zuid-Koreaanse inlichtingenofficieren die elke zichtbare beweging van Kim Jong-il's mond analyseren zeggen dat hij een spraakgebrek heeft waardoor hij geen lange zinnen kan vormen. Dit is een van de bewijsstukken die worden aangehaald door analisten die menen dat medische problemen Kim ervan weerhouden zes maanden na de dood van zijn vader de macht volledig in handen te nemen.''

Afgelopen juni maakte de geheimzinnige leider een ommezwaai. Hij ontving zijn zuidelijke erfvijand Kim Dae-jung in Pyongyang en bleek voor het oog van de wereld opeens een vrolijke grapjas te kunnen zijn. Verbaasde kijkers in Zuid-Korea konden via de satellietverbinding direct getuige zijn van de ontmoeting van hun president en de noordelijke boeman.

Zingend stonden ze hand in hand aan de dinertafel tijdens de laatste avond en innige omhelzingen begeleidden het afscheid op het vliegveld. De top was in ieder geval een succes als publiciteitsstunt van Kim Jong-il.

Kim Jong-il zou in 1942 zijn geboren op de berg Paektu op de huidige grens tussen Noord-Korea en China, waar zijn vader, de latere leider van Noord-Korea Kim Il-sung, als guerrillastrijder de Japanners bevocht. Historici gaan er echter vanuit dat de werkelijke geboorteplaats ergens in het Chinees-Russische grensgebied in Siberië ligt. Reden voor de Noord-Koreaanse versie kan zijn dat een geboorte op Paektu sterk doet denken aan de geboorte van de mythische stichter van Korea, Tan-gun, zo'n vijfduizend jaar geleden.

Kim Il-sung werd na de oorlog leider van Noord-Korea en vestigde al snel een harde dictatuur. Kim Jong-il groeide op als koningskind in een volledig beschermde omgeving. Enig idee van deze omgeving gaf een concert van de Noord-Koreaanse zanggroep 'Mansudae' dat eerder dit jaar in Tokyo plaats had. Op het programma stonden liederen met onschuldige titels als De donder op de top van de Chonil-berg of Omhoogkijkend naar de hemel. De inhoud was anders. De donder van Chonil was niets minder dan Kim Jong-il zelf: 'De vijand gaat ten onder dankzij het leiderschap van generaal Kim, die de weg naar de toekomst wijst.' Elk lied was een verafgoding. Tussen de geprogrammeerde titels door zong men echter opeens het hitnummer van de film Titanic. Een aardig zicht op de decadente voorkeuren van de Grote Leider.