De vier eeuwen lange vriendschap tussen Nederland en Japan wordt op vele manieren en in alle streken van het land gevierd. Hieronder een voorlopig en nog niet volledig overzicht:

Tentoonstellingen

Deshima Op de tentoonstelling 'Museum Deshima' zijn achttiende- en negentiende-eeuwse objecten (van tandenborstels tot speelgoed) te zien, verzameld door Hollanders op het gelijknamige eiland voor de kust van Japan. Museum Naturalis, Darwinweg 2, Leiden. (071) 568 76 00. Tot en met 12 maart.

Manga Manga Japans voor 'strips', in Azië zéér populair. De wekelijkse strip 'Shònen Jump' haalt alleen al in Japan een oplage van 4 miljoen. De tentoonstelling 'Manga Manga!' biedt een overzicht van de mangaproductie vanaf 1945 tot heden. Kunsthal Rotterdam, Museumpark, Westzeedijk 341, Rotterdam. (010) 440 03 00. 22 januari t/m 26 maart.

Lekkernijen Vitrinetentoonstelling van Japanse (replica)gerechten zoals sushi, sashimi, shabu-shabu en tempura. Kunsthal Rotterdam, Museumpark, Westzeedijk 341, Rotterdam. (010) 440 03 00. Tot en met 28 mei.

Antiek Tentoonstelling van antieke meesterwerken uit het Miho Museum in Japan. Gouden en zilveren bokalen, schalen, sieraden, drinkhoorns en beelden. Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28, Leiden. (071) 516 31 63.Tot en met 19 maart.

Foto's Uitgangspunt voor de expositie 'Venster op het Oosten. Een Nederlands gezant ziet Japan in verandering, 1850-1870' zijn de fotoalbums van Dirk de Graeff van Polsbroek, Nederlands vertegenwoordiger in Japan in bovengenoemde periode. Nederlands Scheepvaartmuseum, Kattenburgerplein 1, Amsterdam. (020) 523 22 22. 8 april t/m 29 oktober.

Friezen Er waren verschillende Friezen die carrière maakten binnen de VOC. Van hun verblijf op Deshima is materiaal bewaard gebleven (scheepsmodellen, maquettes, schilderijen, documenten en Japans porselein) dat te zien is op de tentoonstelling 'Friesland-Japan'. Fries Scheepvaart Museum, Kleinzand 17, Sneek. (0515) 414 057. 19 april-18 juni.

Nederlands-Indië Tentoonstelling over de meest gevoelige periode in de betrekkingen tussen Nederland en Japan: 1940-1945. Organisatie: de stichting Ex-Krijgsgevangenen en Nabestaanden Japan. Boisotkade 2a, Leiden. (071) 512 01 91. 2 t/m 27 mei.

Sake Tentoonstelling over de Japanse alcoholische drank 'sake'. Het Gedistilleerd Museum, Lange Haven 74-76, Schiedam. (010) 426 12 91. 2 mei t/m 24 september.

Nihokawa Tentoonstelling van het werk van de (inmiddels overleden) kunstenaar Seiichi Nihokawa, dat opvallende gelijkenis vertoont met dat van de Nederlandse 'Cobra' kunstenaars. Cobra museum voor moderne kunst, Sandbergplein 1, Amstelveen. (020) 547 50 50. 6 mei t/m 25 juni.

Van Gogh 'Reflecties Japan en Japonisme', een kleine tentoonstelling over (het beeld van) Japan in het werk van Van Gogh en zijn tijdgenoten. Van Gogh Museum, Paulus Potterstraat 7, Amsterdam. (020) 570 52 00. 19 mei t/m 17 september.

Kimono's Tentoonstelling van zijden kimono's (waaronder huwelijks- en rouwtoilet), haori's (jassen voor over een kimono) en obi's (ceintuurs) - allemaal ooit gedragen door de adellijke dame Sanae Okubo-Kaburaki en haar kinderen. Nederlands Textielmuseum, Goikestraat 96, Tilburg. (013) 536 74 75. 9 september 2000 t/m 7 januari 2001

Muziek/dans

Toru Takemitsu Muzikaal portret van Toru Takemitsu, de Japanse componist die Westerse en oosterse muziektradities in zijn werk wist te verenigen. Met o.a. pianist Ronald Brautigam. Concertgebouw, Concertgebouwplein 2/6, Amsterdam. (020) 573 05 73. 27 maart.

Barokorkest Optreden van The East West Baroque Academy, een barokorkest, samengesteld uit jonge Japanse en Nederlandse musici. Veel werken van barokcomponist Bach en Italiaanse, Engelse en Franse tijdgenoten. Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht. Informatie: (020) 524 40 40. 2 april.

Sankai Juku Voorstellingen van de Japanse dansgroep Sankai Juku, die de afgelopen decennia wereldwijd furore maakte met verstild, visueel imponerend werk. Regie, choreografie en concept: Ushio Amagatsu. Het Muziektheater, Waterlooplein, Amsterdam. (020) 551 89 11. 6 en 7 mei.

Film

Filmfestival Het filmfestival in Rotterdam staat dit jaar voor een groot deel in het teken van Japan. Op het programma staan zestig recente en minder recente speelfilms, korte films, installaties en nieuwe media. Er gaan drie Japanse speelfilms in première: Kikujiro no natsu van de Japanse cineast Kitano Takeshi, Barren illusions en Charisma van Kurosawa Kiyoshi en M/other van Suwa Nobuhiro.

'Pop.Tech.Japan' heet het aparte festivalonderdeel met mengelingen van animatie/manga, kunst, design, games en film/video uit Japan. Het festival wordt gehouden in het Pathé theater, de Schouwburg en Cinerama aan de Blaak. Verder zullen het Filmcentrum in Groningen en het Filmtheater Lumière in Maastricht delen van het programma vertonen. Internationaal Filmfestival Rotterdam, Kruiskadehof 36-B, Rotterdam. (010) 890 90 90. 26 januari tot 6 februari. Internet: www.iffrotterdam.nl

Filmcollege Collegereeks over de geschiedenis van de Japanse film, periode 1900 tot 2000. Het raamwerk is historisch, maar daarbinnen zal ruimschoots aandacht worden besteed aan typische filmgenres (melodrama, samurai, gangster, mainstream en underground) en regisseurs (Ozu, Kurosawa, Imamura, Oshima, Terayama). De colleges zijn voor iedereen toegankelijk. Lak-theater en het Kijkhuis in Leiden. Informatie: (071) 527 25 45. 31 januari t/m mei 2000.

Filmmuseum In het programma 'No Cherry Blossom' laat het Filmmuseum zien wat de Japanse cinema te bieden heeft. Met veertig films van 1910 tot nu toe, video- en nieuwe media-installaties wordt de toeschouwer een blik gegund in de duistere wereld van yakuza's, manga, pornografie en geweld. Kortom, in de wereld van het 'andere' Japan. Dagelijks drie voorstellingen. Filmmuseum, Vondelpark 3, Amsterdam. (020) 589 14 00. 27 januari t/m 1 maart 2000.

Televisie

Documentaires Serie van vier documentaires over de geschiedenis van de relatie tussen Nederland en Japan. In deel een staat de handel tussen beide naties centraal, in deel twee de Deshima periode, in deel drie de beëindiging, in 1854, van de exclusieve relatie tussen Nederland en Japan en in deel vier de periode Nederlands-Indië. De documentaires worden uitgezonden door Teleac/NOT. 16, 23, 30 april, 7 mei (23.05 op TV2).

Varia

Voetbal Vriendschappelijke wedstrijd tussen de Urawa Red Diamonds en Ajax in de Amsterdam Arena. Arena Boulevard 1, Amsterdam. (020) 530 50 99. 23 januari.

Cursus Tiendelige cursus origami, een Japanse vouwtechniek. Vanaf 19 april tevens een cursus Japans voor beginners (8 lessen). Volksuniversiteit, Rapenburgerstraat 73, Amsterdam. (020) 626 16 26. Vanaf 9 maart.

Sushibar Poging tot verbetering van het wereldrecord langste sushibar bouwen. Als alles goed gaat krijgt deze sushibar, op het stadsplein van Amstelveen, een lengte van 160 meter. Informatie: (020) 540 44 23. 7 mei.

Vliegers Japanse vliegerdemonstratie. Diverse organisaties, waaronder het Amsterdams Vliegergenootschap, verlenen hun medewerking. Museumplein, Amsterdam. Informatie: (0229) 23 94 62. 14 mei.

In Japan

In Japan staan tentoonstellingen variërend van schilderijen van Rembrandt, Vermeer en Van Gogh tot werk van Escher en Dick Bruna op het programma. Op muziekgebied zijn er tournees van onder meer het Concertgebouworkest, het Rotterdams Philharmonisch Orkest, het Nederlands Kamerorkest en Frans Brüggens Orkest van de Achttiende Eeuw. Behalve diverse tentoonstellingen en een festival rondom oude zeilschepen, zijn er in Nagasaki activiteiten als de 'reconstructie van een Nederlandse oudejaarsmaaltijd' opdat de Japanners kunnen zien hoe de Nederlanders in vroeger eeuwen hun tijd doorbrachten op Deshima.Eind februari is er een alternatieve Elfstedentocht op het eiland Hokkaido en in april een wedstrijd fierljeppen (slootje springen) in Osaka.Acht Nederlandse schrijvers, onder wie Margriet de Moor en Adriaan van Dis, zullen tijdens de Tokyo International Book Fair (15-25 april) voordrachten geven, voorlezen uit eigen werk en deelnemen aan discussieprogramma's.

Stichting

In 1996 werd, door middel van een kabinetsbesluit, de Stichting 400 jaar Nederland-Japan in het leven geroepen. De stichting coördineert en sponsort activiteiten in het kader van de viering van de vierhonderd jaar lange betrekkingen tussen Nederland en Japan. Voor meer informatie over de stichting of een compleet programma-overzicht: (071) 516 64 00 of www.400nljp.org.