Door onze correspondent CAROLINE DE GRUYTER
BRUSSEL, 24 NOV. De Europese Commissie zal binnenkort een nieuwe, strenge norm aanbevelen voor de maximale hoeveelheid giftige dioxine in vis. Dit volgt op een advies van het Wetenschappelijk comité voor voedsel van de Commissie dat vandaag verschijnt.

Volgens de nieuwe norm mag een mens per week maximaal 7 picogram giftige dioxine per kilogram lichaamsgewicht binnenkrijgen, ofwel 1 picogram per dag. In Nederland ligt die waarde nu tienmaal zo hoog. Dit betekent onder meer dat aanpassing van de Warenwet nodig is.

De Gezondheidsraad had minister Borst (Volksgezondheid) in 1996 al gezegd dat de Nederlandse streefnorm van 10 picogram per dag omlaag moest naar 1. Die norm stelde de Wereldgezondheidsorganisatie immers ook voor. De minister wilde dat niet, omdat zij bang was dat er een probleem met de melkverkoop zou ontstaan. Ook in melk zitten dioxines. Jos Kleinjans, hoogleraar Milieugezondheidskunde aan de Universiteit van Maastricht, noemt de voorgestelde norm van 1 picogram dan ook "explosief".

De Commissie zal de nieuwe norm overnemen in de bestaande Europese richtlijn voor onder meer de maximale hoeveelheid dioxine die de mens mag consumeren. Uit het rapport blijkt dat vooral vis veel giftige dioxine bevat: twintig keer meer dan vlees, tien keer meer dan eieren.

Uit een wetenschappelijk advies over dioxine in diervoeding, dat de Commissie vandaag ook publiceert, blijkt waarom: vismeel en visolie bevatten meer dioxines dan dierenvoeding. Vismeel en visolie worden vooral aan vissen in kwekerijen gevoerd, zoals mosselen en zalm. Kippen en varkens eten dit echter ook. Omdat dioxines niet worden afgebroken, maar doorgegeven worden in de voedselketen, krijgen mensen deze kankerverwekkende stoffen weer binnen door vis, kip en varkens te eten. De mens krijgt 90 procent van zijn dioxines binnen via voedsel; vooral voedsel van dierlijke oorsprong. De meeste mensen eten meer vlees dan vis. Maar hoe vetter de vis, hoe meer dioxines erin zitten: dioxines worden vooral in vet opgeslagen. Haring en zalm zijn dus potentiële dioxinebronnen. Vis uit de Noordzee en Oostzee, die door de chemische industrie vervuild zijn, bevat meer dioxine dan vis uit de Indische Oceaan. "Europeanen kunnen nog wel vis eten", zegt een functionaris van de Commissie. "Maar als je elke dag vis eet, heb je een probleem".

Volgens het rapport kunnen moeders doorgaan hun kinderen de borst te geven, hoewel zo dioxinen worden doorgeven aan zuigelingen. Maar blootstelling van de mens aan dioxines in landen als Nederland, Zweden en Duitsland, waar vuilverbrandingsinstallaties stevig aan banden zijn gelegd, is sinds eind jaren tachtig met 50 procent afgenomen.

Het Commissievoorstel moet nog worden goedgekeurd door de lidstaten. Een bron bij de Commissie verwacht vooral geduchte tegenstand van landen met een machtige visserijlobby, zoals Nederland.