HET WITTE HUIS

PEILINGEN

KIESSTELSEL

ANDERE KANDIDATEN

TECHNIEKEN

FINANCIERING

KIEZERS

NEDERLAND

ANDERE VERKIEZINGEN

BOEKEN

INTERNET

In het buitenland proberen Republikeinen en Democraten extra stemmen te werven. Kiezers krijgen feestjes en beloftes over belastingverlaging.

Deedee Derksen

Wie voor een vurige politieke discussie naar de bijeenkomst van de Democrats Abroad in het chique woonhuis in Wassenaar komt, zit verkeerd. Hapjes, drankjes en vrolijk keuvelende Amerikanen zijn er daarentegen in overvloed. En er is een grote televisie waarop video's van Al Gore's recente optredens worden vertoond.

Bette Shifman gaat graag naar de bijeenkomsten: "In Nederland volg je de ontwikkelingen in Amerika op zo'n afstand dat het al snel onbegrijpelijk wordt." Op de bank in de huiskamer zit een groepje naar het eerste debat tussen Gore en George W. Bush te kijken. Het gezelschap is gemêleerd: er zijn een paar advocaten en psychologen, maar ook een schrijfster en een natuurdocumentairemaker. Over één ding zijn ze het eens: Bush speelt een vals spel, hij zegt wat de mensen willen horen, maar voert zijn beloftes niet uit. "Bush is een stomme Texaanse boer", stelt Rickie Moore resoluut. Al Gore daarentegen is een schatje, vindt de Amerikaanse.Andere aanwezigen in Wassenaar prijzen Gore's intelligentie en kennis van zaken. Hoewel Gore natuurlijk een geweldige president zou zijn, geeft Warren Walker eerlijk toe dat hij voor hem niet zo warmloopt als destijds voor Clinton. "Die was ook nog eens charismatisch." Maar dat deed het ook ietsje te goed bij de vrouwen, vindt Linda Deak, voorzitster van de Democrats Abroad. "Nu zijn we eindelijk van die seksschandalen verlost. Ik heb er genoeg van om hem telkens te moeten verdedigen."

Deak informeert of de bezoekers hun stembiljet al hebben ontvangen. Als voorzitster van de Democrats Abroad in Nederland is het Deak's belangrijkste taak om ervoor te zorgen dat de Amerikanen die hier wonen gaan stemmen. Het liefst op de Democraten natuurlijk, maar ze helpt ook Republikeinen. Dit jaar heeft ze vijfhonderd Amerikanen geholpen om het stembiljet aan te vragen in de staat waar ze moeten stemmen. Exclusief diplomaten en militairen wonen er circa 13.000 Amerikanen in Nederland.

Democrats Abroad in Nederland is een kleine afdeling van de gelijknamige internationale organisatie die het hoofdkantoor heeft in Washington. Directeur Thomas Fina schat dat zijn organisatie in zo'n dertig landen actief is en een adressenbestand heeft van 20.000 expats. "Het is moeilijk om dat precies te zeggen, want er is natuurlijk een groot verloop onder Amerikanen in het buitenland. Afdelingen komen even snel op als ze weer verdwijnen. Het hangt allemaal af van de inzet van een paar enthousiaste vrijwilligers in een land."

Hetzelfde geldt voor de tegenhanger van de Democrats Abroad: de Republicans Abroad. Hun hoofdkantoor in Washington zegt zo'n 18.000 leden te hebben en in zestig landen actief te zijn. Echter niet in Nederland. Nancy Koster-Tschirhart runde hier jarenlang de organisatie. Toen zij er genoeg van kreeg, kon ze geen opvolger vinden. "Mensen vonden het leuk om naar feesten te komen, maar niemand wilde er tijd en energie in steken. Men vindt zo'n club eigenlijk alleen interessant tijdens de verkiezingen."

Op beide hoofdkwartieren wordt graag gewezen op de verschillen met de andere organisatie. Directeur Fina van de Democrats Abroad: "Wij zijn een echte grassroot-organisatie. De Democrats Abroad is in 1964 opgericht door in politiek geïnteresseerde Amerikanen in Groot-Brittannië en Frankrijk, niet door de Democratische Partij. Dat is wel het geval met de Republicans Abroad, die zijn gewoon vanuit Washington opgericht." Michael Jones, directeur van de Republicans Abroad, wijst erop dat zijn organisatie geld krijgt uit de partijkas, maar dat de Democrats Abroad zichzelf moeten bedruipen. Grinnikend: "De Democrats Abroad moeten het doen met eentiende van het geld dat wij hebben. Dat is zuur voor ze."

Zijn beide organisaties tijdens de verkiezingen vooral een tak van hun partij in het buitenland, in vredestijd komen ze eensgezind op voor de belangen van Amerikanen. Samen strijden de clubs ervoor de belastingen voor Amerikanen in het buitenland af te schaffen. Ook de volkstelling is een belangrijke kwestie. Fina: "Wij streven ernaar dat expats worden meegeteld in de volkstelling. Als wij weten hoeveel Amerikanen er in het buitenland wonen en uit welke staten zij komen, dan kunnen wij veel meer invloed uitoefenen in de politieke arena."

Tijdens de verkiezingen eisen de beide organisaties de successen voor zichzelf op. Op de bijeenkomst van de Democrats Abroad in Wassenaar zwaait Linda Deak met een advertentie van de Republicans Abroad in de International Herald Tribune. "Moet je zien wat ze hier zeggen over wat zij hebben gedaan voor belastingvermindering en de volkstelling. Dat is gewoon niet waar."

In Washington schatert Jones van de Republicans Abroad van het lachen: "Een fantastische stunt, al zeg ik het zelf. De Democrats hadden veel eerder een neutrale advertentie gezet, waardoor de expats er op tijd aan herinnerd waren dat ze een stembiljet moesten opvragen. Nu herinneren wij ze er nog snel even aan dat ze Republikeins moeten stemmen." Even verderop probeert Fina van de Democrats Abroad nog negenduizend dollar bij elkaar te schrapen. Voor een nieuwe advertentie in de International Herald Tribune.

Niet zo dom

Foto: Roel Rozenburg

Linda Deak (53), schrijfster en diëtiste en sinds 1998 voorzitster van de Democrats Abroad in Nederland

"Als Al Gore het niet haalt, ga ik asiel aanvragen in Nederland, zeg ik bij wijze van grapje tegen mijn vrienden. Die Republikeinen denken er helemaal niet over na hoe het land bestuurd moet worden. Ze hebben het alleen maar over fatsoen en eer en Clinton die seks heeft met andere vrouwen. Ik vind dat Hillary's probleem.

Ik werd voor het eerst actief binnen de partij toen ik nog op de universiteit zat. Dat was ten tijde van de Vietnamoorlog en de strijd om de rechten voor zwarte Amerikanen. We waren erg bevlogen. Sinds die tijd is de partij gematigder geworden.

In 1990 ben ik verhuisd naar Nederland. Twee jaar later waren er presidentsverkiezingen. Toen ben ik actief geworden binnen de Democrats Abroad. Tijdens de presidentsverkiezingen van 1996 hebben we niet zoveel gedaan, want toen was het wel duidelijk dat Clinton ging winnen. Maar dit jaar zal het er om spannen.

Het voorzitterschap vreet tijd en energie en mijn gezin begint te klagen dat ik te weinig thuis ben. Daarom stop ik ermee na de verkiezingen. Ik moet eerlijk zeggen dat ikzelf ook wel toe ben aan wat meer rust in mijn leven. Nu spookt de hele tijd de vraag door mijn hoofd: wat als we het niet halen? Maar ik kan het me haast niet voorstellen. Ik weet dat men Amerikanen domme mensen vindt, maar zo dom zijn we nou ook weer niet."

Onder vrienden

Foto: Vincent Mentzel

Terry K. Dornbush (66), voormalig ambassadeur van de Verenigde Staten in Nederland

"Al Gore vroeg mij of ik hem wilde helpen met zijn verkiezingscampagne in Georgia, mijn thuisstaat. Maar ik wilde liever in Amsterdam blijven, waar ik nu woon. Ik heb Al voorgesteld om in plaats daarvan steun te werven onder Amerikanen die in het buitenland wonen. Dat vond hij een prima idee. Zo kwam ik bij de Democrats Abroad terecht. Dat is dé organisatie voor Democraten in het buitenland, dus als je die wilt bereiken moet je dat via hen doen. Veel invloed heeft de organisatie zeker niet, maar ze mag meebeslissen binnen de partij wie de presidentskandidaat wordt en ten tijde van de verkiezingen moedigt ze Democraten in het buitenland aan te gaan stemmen.

Als afgevaardigde van de Democrats Abroad was ik aanwezig op de Democratische Conventie in Los Angeles. Het was geweldig om alle groten van de partij daar te zien spreken. Net zo spannend als een voetbalwedstrijd. Bovendien was ik heel blij om daar mijn stem te kunnen uitbrengen voor Al Gore. Ik ken hem al dertien jaar en ik vind hem een briljante man.

Na de verkiezingen blijf ik actief lid van de Democrats Abroad. Het is prettig om met gelijkgezinden te praten over politiek en over hoe erg de Republikeinen wel niet zijn. Dingen waarover ik niet kan spreken in de zakenwereld of op de universiteit. Bij de Democrats Abroad ben ik onder vrienden."