NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Minister A. Peper (Binnenlandse Zaken) overtreedt cruciale elementen van de regels voor dienstauto's. Ondanks afkeurende adviezen rijdt hij een Chrysler.

Door onze redacteuren GEERT VAN ASBECK en TOM-JAN MEEUS

ROTTERDAM, 2 MAART. Het thema dienstauto's van bewindslieden kent een lange geschiedenis, en die geschiedenis zegt veel. In de jaren tachtig waren er al ministers die de regels ontliepen. Toen reeds gold de norm van een maximum per kilometer. Bewindslieden die toch een duurdere dienstauto wilden, vonden echter een oplossing.

Ze bedongen een 'bekende Nederlander'-korting. Dat drukt de prijs, dus de kosten per kilometer, en in ruil pocht de dealer dat een minister zijn auto rijdt. Het nam eind jaren tachtig zozeer toe, dat de Kamer aan de bel trok. Het parlement wenste niet langer dat autohandelaartjes reclame maakten met een minister als illustratie. De regels moesten daarom scherper, bevestigt een woordvoerder van Verkeer en Waterstaat.

Ze zijn opgenomen in de Normering Rijkspersonenauto's. "De norm mag niet overschreden worden", staat in de eerste alinea. Twee regels zijn essentieel: de maximale kilometerprijs (sinds 1998 77 cent) en een maximum catalogusprijs (in 1998 102.000 gulden).

De catalogusprijs moet niet verward worden met de aankoopprijs. De maximum catalogusprijs is een norm om te voorkomen dat bewindslieden opnieuw gaan bedelen bij dealers. Of, zoals een woordvoerder van Verkeer en Waterstaat zegt: "Een bewindspersoon die een auto aanschaft boven de cataloguswaarde, overtreedt de regels, ook als de aanschafprijs onder de cataloguswaarde ligt. De regeling is dat voorkomen moet worden dat bewindslieden dankzij kortingen van dealers in een auto rijden waarmee dealers goede sier kunnen maken." Minister Wijers (EZ, 1994-1998) had er lak aan. Hij reed een Buick met een cataloguswaarde van 113.000 gulden, bleek in 1995: de norm liet toen 94.950 gulden toe. Niks aan de hand, vond Wijers: hij had de auto voor 95.000 gulden gekocht, en niet dankzij dealerkorting: het was een tweedehandsje. Minister Jorritsma, toen nog Verkeer en Waterstaat, werd soms "echt helemaal kotsmisselijk" van berichten over dienstauto's, zei ze 1995 in de Volkskrant. "Mogen ministers alsjeblieft in een auto rijden die net zo fatsoenlijk is als die van de eerste de beste pooier uit Amsterdam?" Jorritsma kondigde op haar departement aan de zaak in het kabinet te brengen. Zonder resultaat, de regels bleven intact.

Voor Binnenlandse Zaken (BiZa) blijken het ingewikkelde regels. Minister A. Peper rijdt een Chrysler 300M 3.5 V6 24V LE, en dat had kort na zijn komst in 1998 al de aandacht van zijn ambtenaren. Ze adviseerden hem driemaal een andere auto te nemen, de representativiteit werd laag aangeslagen. En het was moeilijk de auto binnen de voorschriften te proppen. Niet vreemd: elk autoboek toont dat de catalogusprijs van deze auto in 1998 ruim boven de norm lag. Vorige week vrijdag vraagt deze krant of de minister de norm mogelijk overtreedt. Het ministerie stuurt een fax. Zeven regels, slotsom: "De keuze bij de aanschaf viel op een Chrysler 300M voor een bedrag van f69.900, incl. BTW en BPM''. BPM is autobelasting en bedraagt voor deze Chrysler minstens 28. 000 gulden. De BTW bedraagt ruim 12.000 gulden. Volgens de fax rijdt de minister dus in een autootje van netto zo'n 30.000 gulden.

BiZa komt dezelfde dag met nadere uitleg, een fax van 17 regels. De 69.900 gulden (er staat opnieuw incl. BTW en BPM) is niet het hele verhaal. "Vervolgens is een bedrag van ƒ40.000, incl. BTW, veiligheidsvoorzieningen en communicatieapparatuur ingebouwd. Volgens de regelgeving vallen deze extra uitgaven niet onder de cataloguswaarde." En de kilometerprijs past redelijk: "ƒ0,7783, uitgaande van een jaar kilometrage van 70.000".

Uit dezelfde fax blijkt dat Pepers Chrysler via een leasemaatschappij bij een dealer is aangeschaft. Het gaat om Interleasing Nederland in Amsterdam en de Rotterdamse Chrysler-dealer County Car. County Car is een bekende van Peper. Toen hij burgemeester was, schafte het Rotterdamse college van B en W er al Chryslers aan. In 1997 nog vier Chryslers Vision. 83.625 gulden per stuk, aldus de woordvoerder van de gemeente.

Afgelopen maandag blijken de door BiZa verstrekte gegevens mogelijk onjuist. Dit leert navraag bij de ANWB, County Car en Interleasing Nederland over Pepers Chrysler. Zo komt de ANWB, afgaande op de vrijdagse BiZa-gegevens, uit op een veel hogere kilometerprijs dan het departement.

Maandagmiddag stuurt het ministerie een nieuwe fax: een berekening door Interleasing Nederland van 16 december 1998. "Hier staat alles in", zegt de woordvoerder. Bij voorbeeld de catalogusprijs: 109.900 gulden. De norm was in 1998 102.000 gulden; die is kortom met 7.900 gulden overtreden.

Er blijkt ook uit dat de kilometerprijs uitkomt op 77,83 cent: hetzelfde bedrag als vrijdag. De berekening toont echter dat de brandstof niet is meegerekend. De Normering Rijkspersonenauto's schrijft dat wel voor. Dezelfde becijfering geeft de uitkomst als de benzine erbij wordt geteld: ruim 100 cent per kilometer, 23 cent boven de norm. Afgaande op het door BiZa gehanteerde jaarkilometrage van 70.000, is de prognose van onreglementair gemaakte kosten 16.100 gulden per jaar. Het leasecontract heeft een looptijd van 30 maanden: over die periode komt dat uit op 40.250 gulden.

Vanaf maandagavond krijgt BiZa de feiten voorgelegd uit de laatste fax van het departement: catalogusprijs en kilometerprijs zijn te hoog. Biza komt daarop met opnieuw een ander stuk dat de eerder verstrekte gegevens weerspreekt. De deskundige BiZa-ambtenaar faxt dinsdag een berekening, opnieuw van Interleasing, van 18 september 1998. Twee grote posten zijn buiten de becijfering van de kilometerkosten gehouden: zogenaamd 'slagwerend folie' en 'communicatieapparatuur voor veiligheid'.

Slagwerend folie beschermt tegen aanslagen, dat mag wat kosten: 32.050 gulden excl. BTW. En dat hoeven we niet in de kilometerprijs mee te rekenen, zegt BiZa, want veiligheidsapparatuur valt buiten de Normering. Aldus blijft de overschrijding van de norm beperkt: 79,7 cent per kilometer; 2,7 cent boven de norm. Per jaar 1.890 gulden, de hele leaseperiode 4.825 gulden.

Of deze vierde lezing van de feiten wel klopt, is niet vast te stellen. De Normering kent het begrip 'veiligheidsmaatregelen' niet, wel de term 'functionele aanpassingen' aan de auto: die moeten bij de kilometerprijs worden betrokken. En is 'slagwerend folie' een functionele aanpassing? Jawel, constateert men op de afdeling van Verkeer en Waterstaat waar de Normering in beheer is. Een strikte interpretatie van de regels, voegt men toe, maar zo is het nu eenmaal. Een woordvoerder van Verkeer en Waterstaat weerspreekt dit later. Het is niet de bedoeling van de regels, zegt hij, dat kosten voor veiligheidsvoorzieningen in de kilometerprijs worden begrepen. Maar hij beaamt: "Het is niet expliciet in artikelen vastgelegd."

BiZa benadrukt dat het veiligheidsvoorzieningen al jaren buiten de berekening houdt: dat heeft niets met Peper te maken. De Normering is onhelder, zegt de deskundige BiZa-ambtenaar. Al beaamt hij ook dat de grens is gezocht door de wens van Peper: de minister wilde per se deze auto.

En hij kreeg hem goedkoop - ofwel: de kilometerprijs wérd al fors voor hem gedrukt. Door Interleasing: het bedrijf gaf de Chrysler een restwaarde van 37. 826 gulden. De ANWB, autoriteit in deze, schat de restwaarde van zo'n Chrysler na twee jaar in op 25.000 gulden. Voordeel voor Pepers prijs per kilometer: 12. 826 gulden. Interleasing zegt niet waarom voordeel is gegeven. Dealer en importeur willen wel aangeven waarom zij korting gaven. Op dit type Chrysler geeft men normaal maximaal 7.000 gulden korting, zeggen beiden. Peper kreeg 13.579 gulden. D. Ameling van dealer County Car: "Dergelijke hoge kortingen geven we eens in de twee, drie jaar. Omdat de persoon weleens op tv komt met zijn auto. Het heeft een sterke toegevoegde waarde." P. Tjalsma van de importeur: "Het geeft een heleboel free publicity."

Zie ook:

Peper dreigt raadscommissie met de rechter (25 februari 2000)
Ministerie van Peper betaalde reis echtgenote (19 februari 2000)
Rotterdam reist pas soberder na vertrek Peper (10 februari 2000)
Peper moet declaraties laten zien (10 februari 2000)
Accountantsverklaring zegt niet alles (9 februari 2000)
Peper gaat in hoger beroep om declaratie (5 februari 2000)
Peper alsnog naar raadcommissie (26 januari 2000)
De manoeuvres van Bram Peper (25 januari 2000)
Commissie: Peper kon stukken inzien (24 januari 2000)
Peper krijgt van commissie geen inzage stukken (20 januari 2000)
Peper en Rotterdam (3 november 1999)
Peper, Kroes vragen krant opheldering (2 november 1999)
Peper voert overleg met premier Kok (29 oktober 1999)
Na Peper kwam omslag in declaratiecultuur (28 oktober 1999)

( a d v e r t e n t i e s )