NIEUWS | TEGENSPRAAK | SUPPLEMENT | AGENDA | ARCHIEF | ADVERTENTIES | SERVICE 



Overzicht eerdere
afleveringen


KRIJGSMACHT
ALLES GING OP DE SCHOP
HISTORIE
DISCUSSIE
MATERIEEL
STUDEREN IN HET LEGER
MISSIES IN BUITENLAND
VIER RANGEN - ÉÉN EENHEID
TAKEN
RANGEN
VETERANEN
TWEEDEHANDS
BEZUINIGINGEN
OPLEIDINGEN
ORGANISATIES
PERSONEELSSTERKTE
GRAFIEKEN
LINKS

Tweedehands

,,Ze gaan nu niet bepaald als warme broodjes over de toonbank'', verzuchtte Joep van den Nieuwenhuyzen, eigenaar van onderzeebootwerf RDM Submarines, enige tijd geleden. Tegen een gering bedrag had hij de onderzeeërs Zwaardvis en Tijgerhaai gekocht, die de Koninklijke Marine uit de vaart had genomen. Er zaten nog genoeg 'kilometers' op de boten, maar ondanks agressieve marketing hebben zich nog steeds geen klanten gemeld. De toch al kleine markt zit volkomen vast. Niet alleen bieden andere landen eveneens tweedehands onderzeeërs te koop aan. Ook is nieuwbouw een niet veel duurder alternatief en bovendien verhindert de Nederlandse regering de verkoop aan sommige klanten.

Bijna alle Nederlandse tweedehands wapens die door het eind van de Koude Oorlog overtollig zijn geworden, hebben te maken met een beperkt, overvol afzetgebied en een stringent exportbeleid. Het gaat om weliswaargoed onderhouden, maar niet geavanceerd wapentuig. Ontwikkelde landen tonen dus nauwelijks interesse. Voor de simpele wapensystemen hebben eigenlijk alleen landen in oorlog belangstelling. En daarheen mag nu juist niet worden uitgevoerd. Bovendien zijn vuurwapens, mortieren en pantservoertuigen in het voormalige Oostblok voor een appel en een ei te koop.

In sommige gevallen heeft een derde land ook nog iets te vertellen over Nederlandse wapenverkopen. Duitsland verhinderde de verkoop van Duitse Leopard-tanks aan Botswana. Een clausule in het Duitse verkoopcontract met Nederland bepaalde dat het land van herkomst zeggenschap heeft over levering aan andere klanten. Hetzelfde geldt voor de Amerikaanse F-16's. Het ziet er dus niet naar uit dat het 'vredesdividend' zal voortvloeien uit deze handel.

Te koop Met de reorganisatie en inkrimping van de strijdkrachten kwamen aan het begin van de jaren negentig reusachtige hoeveelheden materieel in de mottenballen terecht. Een gedeelte van het materieel verdween via het systeem van 'cascading' naar de minder bedeelde NAVO-partners, zoals Turkije en Griekenland. Maar het gros van de trucks, tanks, mortieren en ander wapentuig staat nog steeds op de Defensieterreinen. Zo worden nog afnemers gezocht voor acht F-16 jachtbommenwerpers, meer dan tweehonderd Leopard-1V tanks, honderden M-113 pantservoertuigen, een tiental F-27 transportvliegtuigen, zo'n honderd stuks artillerie en zes mijnenjagers. Tegen afbraakprijzen. En dit is nog maar het topje van de ijsberg, want reserveonderdelen, munitievoorraden en ondersteunend materieel moeten hierbij worden opgeteld. Of deze boedel nog wordt verkocht, is twijfelachtig.

Verkocht Ondanks de lauwe interesse voor dit militaire overschot is de Nederlandse overheid er de afgelopen jaren toch in geslaagd een aantal partijen te slijten. Dit is mede gelukt dankzij een wervende brochure die op alle diplomatieke posten in het buitenland klaarligt. Zo kocht Bahrein voor twintig miljoen gulden tientallen rupsvoertuigen en de Verenigde Arabische Emiraten verwierven twee fregatten à driehonderd miljoen gulden. Oostenrijk nam voor 445 miljoen gulden 114 geavanceerde Leopard 2 tanks af. Egypte schafte voor een bedrag van 600 miljoen bijna 600 moderne infanteriegevechtsvoertuigen aan.

NRC Webpagina's
14 JANUARI 1999

   Bovenkant pagina


NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl) JANUARI 1999