|
|
 afleveringen KRIJGSMACHT ALLES GING OP DE SCHOP HISTORIE DISCUSSIE MATERIEEL STUDEREN IN HET LEGER MISSIES IN BUITENLAND VIER RANGEN - ÉÉN EENHEID TAKEN RANGEN VETERANEN TWEEDEHANDS BEZUINIGINGEN OPLEIDINGEN ORGANISATIES PERSONEELSSTERKTE GRAFIEKEN LINKS  |
De pruttels zijn drastisch gemoderniseerd Menno Steketee
SINDS DE VAL van de Muur, tien jaar geleden, kan een eventuele tegenstander van de Nederlandse strijdkrachten uit meer richtingen komen dan alleen uit het communistische oosten. De verdediging van het NAVO-grondgebied speelt nog altijd een belangrijke rol. Maar tegenwoordig moeten ook steeds meer vrede-bewarende en vrede-afdwingende taken kunnen worden volbracht. De materiele uitrusting van de strijdmachtonderdelen weerspiegelt het antwoord op deze nieuwe 'diffuse dreigingen'. Koninklijke Marine
De zeemacht had tien jaar geleden vooral een 'blauwe' missie: patrouilleren op de Atlantische Oceaan om eventuele onderzeeboot- en luchtaanvallen door het Warschaupact af te slaan. Het varende gedeelte van de Marine bestond voornamelijk uit fregatten. Daarnaast waren er mijnenvegers en -jagers in de vaart die bijvoorbeeld het Kanaal mijnenvrij moesten houden.
Tegenwoordig wordt de missie meer als 'bruin' betiteld, naar de kleur van het kustwater waarin het gros van de tegenwoordige conflictscenario's zich afspeelt. Het kwam er niet van, maar tijdens de Golfoorlog (1991) behoorde een grootschalige landingsoperatie tot de mogelijkheden. Steevast figureren in de draaiboeken Iraanse, Libische of Noord-Koreaanse dieselelektrische onderzeeers die door fregatten of patrouillevliegtuigen achterna moeten worden gezeten tot in de ondieptes waar ze zich schuil houden. Verder moeten handelsembargo's worden gehandhaafd, zoals tijdens de burgeroorlog in het voormalige Joegoslavie. Vandaag de dag behoren de jacht op drugs, milieuovertreders en mensensmokkelaars plus andere politionele opdrachten tot het takenpakket. Het belangrijkste varende gedeelte van de Marine bestaat voor het uitvoeren van al deze taken uit zestien fregatten, vijftien mijnenjagers, vier onderzeeboten, twee bevoorradingsschepen en een amfibisch transportschip (ATS). Kort na de eeuwwisseling worden enkele oudere fregatten vervangen door vier luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF). Deze schepen worden de paradepaardjes van de Marine. Ze zijn voorzien van stealth-technologie die ze slecht zichtbaar maakt voor vijandelijke sensoren. Zo vertoont de opbouw schuine vlakken, zodat radarstraling wordt verstrooid. Een van de radarsystemen is van het geavanceerde type Low Probability of Intercept (LPI): slecht te onderscheppen. De Marine Luchtvaartdienst bestaat uit 13 maritieme patrouillevliegtuigen van het type Orion en 22 Lynx-helikopters. De Orion stond tot voor kort op de nominatie om te worden gemoderniseerd met het Capability Upkeep Program (CUP), waardoor de Orion beter in staat zou zijn om onderzeeers op te sporen. CUP is tot nader order opgeschort. De Lynx moet vanaf 2003 worden vervangen door 20 stuks van de nieuwe boordhelikopter NH-90. Ook voor de mijnenjagers staat een moderniseringsprogram op stapel: het Project Aanpassing Mijnenbestrijdingscapaciteit (PAM). Maar ook hiervoor geldt voorlopig nog een stop. Vooral het amfibisch transportschip (ATS), de 'Rotterdam', is een zeer 'bruine' toevoeging van de vloot. Dit schip - het resultaat van een samenwerkingsverband met Spanje - meet 166 meter en kan een compleet bataljon mariniers van 600 man vervoeren, inclusief rijdend materieel, brandstof, leeftocht en munitievoorraden voor tien dagen. Via het dok in het inwendige van het schip kunnen kleine scheepjes met mensen en materieel naar de kust toe varen. De aankoop is een uitdrukking van het toenemende belang van de 'zeesoldaten', die de afgelopen jaren onder andere in Cambodja, Midden-Amerika en Bosnie actief waren. Mariniers maken onder andere deel uit van een Brits-Nederlandse NAVO-eenheid die is gespecialiseerd in arctische oorlogvoering. Voor de 'Rotterdam' in dienst kwam, waren de Nederlandse strijdkrachten voor transport aangewezen op Britse schepen. Er gaan stemmen op om meer marinierseenheden op te richten en zelfs een tweede ATS in dienst te stellen. Koninklijke Luchtmacht
Airpower, het 'luchtwapen', heeft de afgelopen tien jaar aan reputatie gewonnen. Een Iraaks leger van honderdduizenden manschappen, uitgerust met duizenden tanks werd tijdens de Golfoorlog door middel van een grootschalig luchtoffensief binnen zes weken murw gebeukt. En in 1995 dwong een precisiebombardement van nog geen twee weken de Bosnische Serviers naar de onderhandelingstafel in Dayton. Voor het succes van dit soort operaties, ver buiten het oorspronkelijk NAVO-bevelsgebied, was wel het een en ander nodig: geleide wapens bijvoorbeeld, snel inzetbare, maar zwaar bewapende eenheden. En zogeheten force multipliers: materieel dat de slagkracht vermenigvuldigt, zoals tankervliegtuigen, die ervoor zorgen dat gevechtsvliegtuigen voor nieuwe brandstof niet helemaal naar de thuisbasis terug hoeven keren.
Aan het materieel van de Luchtmacht zijn deze lessen af te lezen. De zes squadrons F-16's, van ieder 18 stuks, worden gemoderniseerd tot de MLU-versie (Mid-Life Update) die ook precisiegeleide wapens kan afvuren. Verder is de jachtbommenwerper geschikt gemaakt om radargestuurde raketten tegen luchtdoelen te lanceren. Op de vliegbasis Eindhoven staan sinds 1995 KDC-10 tankers, die grote ladingen vracht kunnen transporteren. De toestellen maken het de Nederlandse F-16's mogelijk om wereldwijd te worden ingezet. De Groep Geleide Wapens De Peel oefende met Patriot- en Hawk-batterijen de verdediging tegen de dreiging van ballistische raketten zoals de Scud. De Nederlandse Patriots zijn hiertoe gemoderniseerd, wat na de Golfoorlog, toen Iraakse Scuds onkwetsbaar bleken, hard nodig was. Maar misschien wel de grootste verandering binnen de Luchtmacht is de invoering van gevechtshelikopters die onderdeel moeten gaan uitmaken van de Luchtmobiele Brigade. Op dit moment vliegen 12 Amerikaanse Apache-helikopters van een ouder type rond. Ze moeten worden afgelost door 30 stuks van de 'D'-versie, de modernste die er is. Naast deze Apaches, die vooral bedoeld zijn om het tegen tanks op te nemen, zijn ook 17 Franse Cougar- en 13 Amerikaanse Chinook-helikopters aangeschaft. Koninklijke Landmacht
Van de strijdmachtonderdelen heeft het 'leger' na de internationale dooi de belangrijkste reorganisatie doorgemaakt. Het zwaartepunt van de activiteiten van de grondstrijdkrachten ligt niet meer bij de verdediging van een strook Duitsland tegen duizenden tanks van de Sovjet-Unie. In plaats daarvan moeten snel inzetbare eenheden praktisch overal ter wereld de vrede kunnen bewaren of afdwingen. De Luchtmobiele Brigade is begin jaren negentig precies voor dit soort taken in het leven geroepen. Ze krijgt nieuwe Finse Sisu pantservoertuigen. De Tactische Helikoptergroep van de Luchtmacht verzorgt met 30 heli's het transport. Het aantal tanks is sinds de val van de Muur teruggelopen van bijna achthonderd naar 330. De artillerie daalde van 450 naar 250 stuks. Maar kwalitatief is het materieel van de landmacht er flink op vooruit gegaan. De tanks die nu in dienst zijn, de Leopard 2A5's, zijn opgewassen tegen elke tank ter wereld. De 'pruttels' (PRTL's: pantserrups tegen luchtdoelen) zijn ingrijpend gemoderniseerd. De 'gewone' artillerie heeft versterking gekregen van 22 meervoudige raketlanceerinrichtingen. Deze MLRS (Multiple Launch Rocket System) kan projectielen over een afstand van tientallen kilometers afvuren. De raketten zelf zijn of voorzien van een hoog explosieve lading of van een kop waaruit vlak boven het doel tientallen stuks 'submunitie' worden rondgestrooid. Een van de opmerkelijkste nieuwe snufjes is de 'Sperwer' een robotvliegtuigje van Frans ontwerp dat is aangepast aan Nederlandse wensen. Het is een zogeheten UAV (Unmanned Aerial Vehicle). De 'Sperwer' wordt afgevuurd vanaf een lanceerrail die op een legertruck is gemonteerd. Het toestelletje kan met behulp van een gewone tv-camera of een warmtegevoelige sensor het terrein beneden zich in de gaten houden. Wanneer een doel is uitgekozen, kunnen de coordinaten ervan via een datalink worden doorgegeven. Binnen luttele seconden is het doel dan vernietigd.
|
NRC
Webpagina's
|
| Bovenkant pagina |
