EXTREEM RECHTS
MINDER STEMMEN, MEER GEWELD
VOORPOST
PARTIJEN
MAATREGELEN
LANDEN
MUZIEK
MEDIA
INTERNET
SYMBOLEN
BOEKEN
|
De landen van de Europese Unie worstelen met de vraag hoe ze met de Oostenrijkse regeringspartij FPÖ moeten omgaan, België wacht gespannen af of het Vlaams Blok bij de gemeenteraadsverkiezingen dit jaar door het ‘cordon sanitaire' van de andere partijen weet heen te breken en in Nederland lijkt de rol van de Centrumdemocraten uitgespeeld, maar dienen zich al weer andere organisaties aan. Extreem-rechts, nationaal en internationaal.
DEFINITIE
Wat is rechts-extremisme? De term duikt vaak op, maar gaat bijna even zo vaak gepaard met ontkenningen door degenen op wie het etiket wordt geplakt. Mede door de onderlinge verschillen tussen rechts-radicale partijen in bijvoorbeeld Europa is het moeilijk algemene kenmerken te geven.
Urs Altermatt, vooraanstaand Zwitsers politicoloog en filosoof, heeft toch een poging gedaan in de Neue Zürcher Zeitung. Volgens hem gaat het om een fenomeen met vaste bestanddelen die zich echter, afhankelijk van land, regio en zelfs individuele politicus, wisselend manifesteren.
Wat zijn die bestanddelen?
Agressief nationalisme en/of etnocentrisme, dat zich uitdrukt in xenofobie en vreemdelingenhaat.
Racisme, meestal gefundeerd op een biologisch getinte wereldbeschouwing, terugkerend in etnisch/culturele discriminatie.
Antisemitisme, dat zich vertaalt in een open of bedekte vijandelijke houding tegenover het joodse volk alsmede in een relativering van nazi-misdaden uit het verleden.
Autoritarisme, strevend naar een krachtige leidersfiguur en een sterke staat.
Een anti-egalitaristische maatschappijopvatting waarbinnen een hiërarchische, ‘organische' ordening domineert.
Nadruk op de volksgemeenschap en de culturele homogeniteit daarvan.
Een antipluralistische opvatting over politiek en samenleving, samenhangend met een wantrouwen tegen de democratie.
Acceptatie van geweld als middel om sociale en politieke conflicten te beslechten.
Een demagogische spreekstijl waarbij politieke tegenstanders verbaal worden besmeurd.
Absolutistische aanspraken op de waarheid, die maatschappelijke tolerantie sterk bemoeilijken.
Binnen Europa zijn er diverse politieke partijen die extreem-rechts worden genoemd, of bekend staan om hun rechts-extremistische sympathieën. Op pagina 3 een aantal voorbeelden. Zie ook het artikel over rechts-extreme bewegingen in de Verenigde Staten, op dezelfde pagina.
|
NRC Webpagina's
8 juni 2000
|
NIEUWS
SUPPLEMENT
DOSSIERS
ARCHIEF
ADVERTENTIES
SERVICE