|
|
  afleveringen ONGELIJKE STRIJD DDR LABORATORIUM CREATINE BODYBUILDING AFFAIRES VERBODEN BLOEDCONTROLE CONTROLE OUD-SPORTERS NECEDO ILLEGALE HANDEL STRAFFEN CONFERENTIE GRAFIEKEN LINKS  |
Ongelijke strijd
Guus van Holland
NOG HOGER, nog sneller, nog langer, nog sterker. Altijd de hunkering naar meer. Van berusting kan geen sprake zijn. Hoeveel kan een menselijk lichaam aan? Waar liggen de grenzen? Wie is de beste van allemaal? Sporten doen tot we niet meer kunnen, de adem stokt, de spieren blokkeren, het hart stopt met pompen. Op weg naar de dood zijn er tal van middelen om zo lang mogelijk op de been te blijven. Alleen gezond leven en lichamelijke oefening is niet toereikend meer. Poeders, pillen, capsules, injecties en infusen gevuld met geneeskrachtige en stimulerende stoffen liggen verleidelijk binnen handbereik. Al bij een lichte verkoudheid neemt menigeen zijn toevlucht tot een aspirientje of een glas cognac. Wie erbij wil horen, neemt doping! Een kantoorambtenaar slikt omdat hij niet beticht wil worden van plichtsverzuim, een fabrieksarbeider omdat hij niet ontslagen wil worden, een politicus omdat hij heeft toegezegd het volk te dienen, een artiest omdat het publiek voor hem heeft betaald. Wie proestend en klagend over hoofdpijn aan het werk gaat, krijgt een compliment. Wie niet komt, is zwak. Hij is als de wielrenner die de eindstreep van de Tour de France niet heeft gehaald. Want alleen de sterken winnen. De wielrenner die niet wint, voelt zich een zwakkeling. Die kan het niet verkroppen dat hij verliest. Die wil winnen, op zijn minst net zo goed zijn als de anderen. Die zoekt naar middelen om toch eens te winnen. Dat zijn tegenstanders zijn toegerust met een sterker, gezonder, dus beter lichaam, is voor hem een uitdaging. Eens zal hij bewijzen dat hij beter is en ook een winnaar. Als de natuur zijn lichaam niet sterk genoeg heeft gemaakt, zoekt hij net zo lang naar middelen totdat zijn lichaam wel sterk genoeg is. En wanneer oefening niet baat, dan maar opwekkende middelen, spierversterkende middelen, zuurstofopname vergrotende middelen of eenvoudigweg groeihormonen en straks mogelijke door genetische manipulatie. Waarom niet? Sportbeoefening mag dan gezond lijken voor lijf en leden, zodra sport als een vorm van strijd wordt bedreven, verliezen de beoefenaren het zicht op hun gezondheid. Als het niet hun eigen aandriften zijn die verdwazing veroorzaken, dan zijn het wel de mensen die geld uit de dadendrang van een sportief talent willen slaan. En niet te vergeten de smeekbeden van het volk om nog meer prestaties, nog meer verbazingwekkende sprongen in de onvermoede wereld achter de menselijke grenzen. Een marathonloper die meer dood dan levend over de finish strompelt, blijkt een van de meest ontroerende momenten die een mens kan aanschouwen. Een bloedende wielrenner in het ravijn, dood door een overdosis hartversterkende middelen en een honkballer die een homerun-record aan diggelen slaat mede dankzij regelmatige injecties met spierversterkende middelen, brengt een massale explosie van bewondering en verwondering teweeg. Ach, de arme sporter die trots weigert zijn toevlucht te nemen tot onoirbare methoden. Hij wil nog sportief zijn, hij hangt de gentleman uit, hij heeft nog de moed om te verliezen en de eventuele hoon van het volk op zijn schouders te nemen. Het ligt voor de hand uit ethische motieven hem onophoudelijk te prijzen voor zijn sportiviteit. Fair play gaat toch boven alles? Hij doet niet aan omkoping of psychologische oorlogsvoering, hij gaat op tijd naar bed, hij eet aardappels met andijvie en een gehaktbal en staat elke ochtend om zes uur op om te gaan trainen als de beste dorpsgek. Iedereen lacht hem uit. Toch mooi, heel mooi als deze sportman of -vrouw op natuurlijke wijze het hoogste heeft bereikt, nietwaar. Maar deze sporters worden wel schaarser. Ze kunnen de sporters die wel 'gebruiken' langzamerhand niet meer bijbenen. Gesteund door overheden, medici en ethici hopen ze dat de mensen die tegen de regels van sport en spel in onnatuurlijke hulpmiddelen aanwenden, te langen leste het onderspit delven. Het duel lijkt analoog aan de wetten van de sportwedstrijd ongelijk te worden. Het paternalisme van de overheden, zeggen de mensen die dopingbestrijding als onnozel bestempelen, is niet meer van deze tijd. Zolang risicosporten als bergbeklimmen, skiën, autoracen, parachutespringen, bungeejumping geen waarschuwingteken krijgen, waarom dan betutteling van mensen die gezien hun levenservaring en leeftijd hun eigen verantwoordelijkheid kunnen dragen? Voetballen is ook gevaarlijk, getuige de talrijke aanvallen op elkaars enkels en knieën, nietwaar. Voorlichting heeft weinig zin. Gebrek aan kennis is immers niet de oorzaak waarom sportmensen zich drogeren. Voorlichting dreigt zelfs de potentiële gebruiker op ideeën te brengen. Voorlichting kost bovendien geld en veel sporters hebben er getuige de naleving van de normen en waarden van deze tijd geen boodschap aan. Controle op gebruik kost nog meer geld. Na elke wedstrijd elke deelnemer controleren is onmogelijk. Daarenboven is de wetenschap zover gevorderd en de ambitieuze sporter zo gewiekst, zijn diens medische begeleiders zo met kennis onderlegd en zijn de farmaceutische industrieën en andere commerciële bedrijven zo overtuigd van hun belangen, dat elke controle een farce wordt. Sinds de jaren zestig worden sporters gecontroleerd op het gebruik van stimulerende middelen. Aan de hand van een lijst waarop geneesmiddelen (het woord alleen al), maar ook opwekkende stoffen als caffeïne staan vermeld. Het heeft niet geholpen. Nog altijd worden middelen gevonden en aangewend om prestaties te bevorderen en het gebruik van andere stimulantia te camoufleren. De afschuwelijke gevolgen voor Sovjet- en Oost-Duitse sporters die werden volgestopt en volgespoten ten spijt. Overheden voelen het als hun plicht te waken over de gezondheid van hun volk. Maar zolang de menselijke dadendrang om de beste, de snelste en de sterkste te zijn, de commercie haar tentakels als giftige klauwen blijft uitslaan en mannen en vrouwen hunkeren naar onmogelijke prestaties van medemensen, is er geen redden aan. Kent u Alex Zülle? Deze Zwitserse wielrenner wilde zo graag de Tour de France winnen, zei hij, én de Ronde van de Spanje én de Ronde van Italië. Om dat te bereiken kreeg hij vier jaar lang van zijn artsen EPO toegediend, een middel dat de zuurstofopname vergroot en de gezondheid op den duur drastisch vermindert, en een groeihormoon. Pas sinds kort heeft hij dat durven te bekennen. Het was de grootste overwinning in zijn loopbaan, maar hij ervoer het als het nederlaag. Wat een verschil met Mark McGwire. In de Amerikaanse honkbalcompetitie sloeg hij als eerste 62 homeruns in één seizoen. Hij is de held van alle Amerikanen, bijna net zo'n grote held als Bill Clinton. Vandaar dat de president hem persoonlijk feliciteerde met zijn heldendaad.
|
NRC
Webpagina's
|