Een overzicht van de thema's bij de Europese verkiezingen in de verschillende lidstaten.
België
Drie issues: kippen, kippen en nog eens kippen. Er heerst een echte
verkiezingsstrijd doordat er tegelijkertijd nationale verkiezingen worden
gehouden. Overwinning van het Vlaams Blok ligt in het verschiet.
Denemarken
Een smerige verkiezingsstrijd speelde zich af over corruptie binnen de EU.
Verder vragen de Denen zich af of hun uitzonderingspositie binnen Europa
(sociale paragraaf, veiligsheidsbeleid) gehandhaafd moet blijven. Leidende
politici willen ervan af, maar veel kiezers zijn nog niet zo ver. Er is
donderdag gestemd.
Duitsland
Liever geen Europese thema¹s in de Europese verkiezingsstrijd, is het
devies. Brussel en Straatsburg worden geassocieerd met geldverslindende
projecten en een te hoge financiële afdracht van Duitsland. Zelfs Schröders
paradepaardje, het Europese werkgelegenheidsbeleid, komt nauwelijks ter
sprake. Beierse partijen adverteren met de slogan: "Fränkisches Bier, kein
Euro-Bier!"
Finland
Geen grote strijd door de dominante pro-Europese stemming. Campagnevoerders
houden wel angstvallig de fijngevoelige balans in de gaten tussen loyaliteit
aan de Noord-Europese broeders (Denemarken, Zweden, Noorwegen, IJsland) enerzijds
en Europese gezindheid anderzijds.
Frankrijk
Heftige televisiedebatten tussen 'soevereinisten' en 'anti-soevereinisten'
geven de verkiezingsstrijd kleur, maar tevens het soort intellectuele
abstractie waar Fransen goed in zijn. Concrete thema's ontbreken. Een slecht
resultaat voor de regeringspartijen brengt Jospins coalitie van socialisten,
communisten, groenen en 'chevènementisten' in gevaar.
Griekenland
De Kosovo-crisis is het thema. De regerende socialistische Pasok en de
rechtse oppositiepartij Nieuwe Democratie strijden om wie de grootste partij
wordt. Pasok maakt goede sier met leus over Kosovo: "wij hebben gezorgd dat
Griekenland geen onderdeel van het probleem is geworden maar wel van de
oplossing". Kiezers lijken vooral behoefte te hebben aan stabiliteit.
Ierland
De grote partijen zijn het met elkaar eens en voor Europa. Dat maakt de
strijd lauw. De interesse gaat vooral uit naar de Europese structuurfondsen
en handel met andere EU-lidstaten. Gelijktijdig lokale verkiezingen en
referendum over lokaal bestuur.
Italië
In Italië praten de partijen vrijwel alleen over binnenlandse politiek.
Belangrijke vraag is of de centrumlinkse coalitie een meerderheid behoudt.
Verder moet blijken hoe belangrijk de talloze kleinere partijen nog zijn. En
wat doet de nieuwe partij van de Democraten, opgericht door oud-premier
Romano Prodi? Dit debat laat de kiezers koud.
Luxemburg
Europa is niet weg te slaan van de voorpagina¹s van de Luxemburgse kranten.
De linkse pers maakt zich daarbij vrolijk over Jacques Santer, de voorzitter
van de Europese Commissie, die eerst is weggestuurd door het Europees
Parlement, maar nu kandidaat is voor de christen-democratische fractie in
datzelfde parlement. De verkiezingen, zondag, vallen samen met nationale
verkiezingen.
Nederland
Koele verkiezingscampagne werd overschaduwd door de nationale perikelen rond
het gevallen paarse kabinet. Fraude binnen de Europese Unie en het afgewezen
salarisvoorstel dreigden heel even een thema te worden, totdat iedereen het
toch weer roerend eens was. Christen-democraten en sociaal-democraten
maakten van de campagne gebruik door zich af te zetten tegen de kandidatuur
van de liberaal Bolkestein voor de Europese Commissie. Er werd donderdag
gestemd.
Oostenrijk
In hoeverre kan Oostenrijk haar neutraliteit behouden nu Europa op defensie-
en buitenlands gebied steeds meer opdringt. De extreem-rechtse FPÖ speelt
handig in op onvredegevoelens over recente overname-operaties door Duitse
bedrijven van Oostenrijkse ondernemingen. De verkiezingen gelden als
opwarmer voor nationale verkiezingen later dit jaar.
Portugal
De opkomst, in 1994 de laagste in heel Europa, is hèt issue. Minister van
Buitenlandse Zaken Gama, richtte daarom onlangs een smeekbede aan de
bevolking om alsjeblieft te gaan stemmen. Daarnaast is de campage doordrenkt
van vrees dat Portugal meer moet gaan betalen aan Europa door de
uitbreiding, en minder gaat verdienen aan de stimuleringsfondsen.
Spanje
Een schandaal met vlasprodukten, die werden gemaakt met Europese subsidies
maar waarvoor geen afzetmarkt bleek te bestaan, overschaduwt de campagne. De
verkiezingen vallen samen met die voor alle lokale raden en enkele regionale
besturen. De prestaties van de socialistische lijsttrekster Ríez zijn van
invloed op haar kansen, volgend jaar, als kandidaat-lijsttrekker bij de
nationale verkiezingen.
Verenigd Koninkrijk
De lauwe verkiezingsstrijd draaide om één ding: de euro. De conservatieve
leider William Hague wil de Europese munt helemaal niet hebben, al delen
niet al zijn partijgenoten die mening. Premier Tony Blair wil de euro alleen
als ze de Britten voordeel oplevert. Na lokale verkiezingen vorige maand, en
parlementaire verkiezingen in Schotland en Wales zijn veel burgers
verkiezingsmoe. Er is donderdag gestemd.
Zweden
Wanneer moet Zweden aan de euro gaan deelnemen? De sociaal-democraten willen
de munt graag, maar zijn voor invoering afhankelijk van weigerachtige
Groenen en de 'Linkse Partij'. Over dit onderwerp bestaat een levendig
verkiezingsdebat, over de rest niet.
