Het Europees Parlement is een instelling van de Europese Unie die in het openbaar bijeenkomt en beraadslaagt. Dit in tegenstelling tot de raden van vakministers, die weliswaar alle eenmaal in het halfjaar een openbare bijeenkomst houden, maar verder louter in beslotenheid vergaderen. Debatten, adviezen en resoluties van het parlement worden in het Publikatieblad van de Europese Gemeenschappen geregistreerd.

Organisatie
Het parlementair werk wordt gestuurd door het Bureau (presidium), dat bestaat uit een voorzitter, veertien ondervoorzitters en vijf quaestoren. Zij worden benoemd voor een periode van tweeëneenhalf jaar. De vijf quaestoren houden zich bezig met organisatorische en financiële zaken die de parlementariërs direct aangaan. In het Bureau hebben ze alleen een adviserende stem. De Conferentie van voorzitters, die bestaat uit de parlementsvoorzitter en de fractievoorzitters, beslist over de organisatie van het werk. Zij stelt ook de ontwerpagenda voor plenaire vergaderingen op.

De parlementsvoorzitter geeft leiding aan alle werkzaamheden van het Parlement en zijn organen. Hij beschikt over alle bevoegdheden om de beraadslagingen van het Parlement te leiden en voor het goede verloop ervan zorg te dragen. In zijn internationale betrekkingen, bij plechtigheden en bij administratieve, juridische en financiële handelingen wordt het Parlement vertegenwoordigd door zijn voorzitter.

Commissies
Plenaire vergaderingen van het parlement worden voorbereid in twintig vaste commissies. Verder kan het parlement ook subcommissies, tijdelijke commissies en enquêtecommissies instellen. Gemengde parlementaire commissies onderhouden de betrekkingen met de parlementen van landen waarmee de Europese Unie associatieovereenkomsten gesloten heeft. Interparlementaire delegaties doen hetzelfde met internationale organisaties en met volksvertegenwoordigers van een groot aantal andere landen. In plenaire vergaderingen stemt het parlement eerst over wijzigingsvoorstellen, daarna over de betrokken tekst in zijn geheel en ten slotte over de bijbehorende resolutie.

Vestigingen
De zetel van het parlement is Straatsburg waar één week per maand plenair vergaderd wordt. De parlementscommissies vergaderen doorgaans twee weken per maand in Brussel. De vierde week per maand gaat op aan fractievergaderingen. Extra plenaire vergaderingen worden gehouden in Brussel. De meeste ambtenaren van het secretariaat-generaal van het Europees Parlement zijn gevestigd in Luxemburg.

De meeste Europarlementariërs willen dat alle plenaire vergaderingen in Brussel worden gehouden. Dat kost minder geld en tijd. Maar een verhuizing van de parlementszetel naar Brussel kan alleen met instemming van alle vijftien lidstaten. Frankrijk wil dat het parlement in Straatsburg blijft.

Elf talen
Alle beraadslagingen in het parlement en in de commissies worden simultaan vertaald in de elf officiële talen van de Gemeenschap: Deens, Duits, Engels, Fins, Frans, Grieks, Italiaans, Nederlands, Portugees, Spaans en Zweeds. Ook alle stukken worden in deze elf talen vertaald en gedrukt.