Euro-sceptici bestrijden eigen parlement

Door onze correspondent BEN VAN DER VELDEN

BRUSSEL, 7 JUNI 1999.

Euro-scepsis mag dan de mode zijn, de euro-sceptici in het Europees Parlement hebben weinig succes geboekt. Ze willen allemaal wat anders.

Al twintig jaar vecht de Deen Jens-Peter Bonde als Europarlementariër tegen de Europese integratie. ,,Het lijkt een tegenspraak, een Europarlementariër die vindt dat het Europees Parlement teveel macht heeft, maar ik heb ermee leren leven'', zegt Bonde.

Hij is niet de enige kandidaat bij de Europese verkiezingen, deze week, die het liefst bevoegdheden van de Europese Unie aan de vijftien lidstaten zou teruggeven. Er is een minderheid in het Europees Parlement (zo'n zestig van de 626 parlementariërs) die leeft van het bestrijden van de Unie en van het parlement zelf. Rechts behoort het Franse Front National daartoe, aan de linkerzijde de Franse communisten.

Een deel van de rechtse eurosceptici heeft zich onder voorzitterschap van Bonde verenigd in de fractie Europa van de Nationale Staten. De tweekoppige Nederlandse delegatie in het parlement van de SGP/GPV/RPF behoort ook tot die fractie. Delegatieleider Hans Blokland spreekt echter liever over een technisch samenwerkingsverband dan over een fractie. De meningen over de mate waarin de Europese integratie bestreden moet worden, loopt binnen de fractie namelijk dermate uiteen, dat fractiediscipline niet bestaat.

De Fransman Hervé Fabre-Auspery behoorde de nu aflopende zittingsperiode van het parlement tot die fractie namens L'autre Europe, een beweging die zich in 1992 aanvankelijk alleen inzette tegen de ratificatie door Frankrijk van het Verdrag van Maastricht. Fabre-Auspery is niet opnieuw kandidaat voor het Europees Parlement. Anders dan Bonde kan hij uiteindelijk niet leven met de tegenspraak van de Europarlementariër die vraagt op hem te stemmen om de macht van het parlement en van de Europese Commissie te ondergraven.

Hij zegt: ,,Ik heb me ingezet om veranderingen tot stand te brengen. Maar het is me niet gelukt. Een motie van wantrouwen tegen de Europese Commissie werd niet aangenomen. Het statuut over de inkomens en de onkostenvergoedingen van de Europarlementariërs werd niet aangenomen omdat er teveel zijn die van het bestaande systeem profiteren. Ik heb het maximum gedaan wat in mijn vermogen was. Nu ga ik buiten het parlement verder met acties tegen de Europese integratie''.

Zijn vertrek betekent niet dat er geen Frans meer zal klinken bij de eurosceptici. Fabre-Auspery heeft er alle vertrouwen in dat zijn mening in het nieuwe parlement goed gepresenteerd zal worden door Philippe de Villiers, ook al een anti-Maastricht activist die nadat hij dit voorjaar de Franse ratificatie van het Verdrag van Amsterdam moest incasseren de Mouvement pour la France leidt. Charles Pasqua, de gaullistische senator die voor de Europese verkiezingen samen met De Villiers de lijst Rassemblement pour la France et l'indépendance de l'Europe aanvoert, heeft ook de steun van Fabre-Auspery.

Europarlementariër Blokland (SGP/GPV/RPF) is in de fractie Europa van de Nationale Staten een gematigde. Hij voert niet zozeer campagne tegen de Europese Unie zoals deze nu functioneert, maar meer tegen de Unie die hij in de toekomst vreest. Om het gevaar dat hij verwacht te bestrijden, vraagt hij kiezers om hun stem op hem uit te brengen. Hij aanvaardt de Economische en Monetaire Unie. Maar hij is allergisch voor degenen die de euro beschouwen als een stap op weg naar een politieke unie. Hij heeft er geen bezwaar tegen dat de wetgevende bevoegdheden van het Europees Parlement door het Verdrag van Amsterdam zijn uitgebreid. ,,Het probleem is, dat men steeds meer zaken naar Europa wil halen. Een parlementaire meerderheid wil dat toerisme Europees beleid wordt. Het Parlement probeert bevoegdheden op te rekken. Het zou zich echter moeten beperken en niet proberen om de nationale parlementen van de lidstaten te verdringen'', zegt hij.

Ondanks de voortdurende kritiek van veel partijen op het functioneren van de Europese Unie, hebben de eurosceptici niet veel bereikt. Er is soms sprake van een periode van europessimisme, maar uiteindelijk is de Europese integratie steeds door gegaan. De Deen Bonde bijvoorbeeld heeft maar één succes op zijn rekening staan. Dat was toen de meeste Denen zich per referendum tegen het Verdrag van Maastricht keerden. Maar sindsdien zit er de klad in. Hij nam actief deel aan de actie om bij het referendum over het Verdrag van Amsterdam vorig jaar nee te stemmen, maar verloor. Hij voert campagne als kandidaat voor het Europees Parlement met het argument dat dit parlement teveel te zeggen heeft. Om zijn nationale gevoelens te tonen heeft hij verklaard niet te willen dat een Europese belasting over zijn inkomen geheven wordt, maar dat hij door de Deense fiscus behandeld wil worden, een standpunt dat hem financieel slecht uitkomt. ,,Maar als ik vecht voor de Deense kiezers en belastingbetalers, moet ik ook Deense belastingen betalen.''

NRC Webpagina's
11 JUNI 1999