IS PROSTITUTIE een professie en wat voegen prostituees toe aan de samenleving? Voorkomt betaalde seks maatschappelijke agressie? En is seks in ruil voor harde valuta wel vrouwvriendelijk? Cisca Dresselhuys, hoofdredacteur van het feministisch maandblad Opzij in gesprek met Mariska Majoor, ex-prostituee en oprichter van het Prostitutie Informatie Centrum (PIC) in Amsterdam.

Danielle Pinedo

Hoe zouden jullie de term 'prostitutie' omschrijven?

Dresselhuys: ,,Betaalde seks - niets meer, niets minder.''

Majoor: ,,Prostitutie is meer dan seks alleen; ook het creëren van intimiteit en het geven van emotionele aandacht worden tot het werkterrein van de prostituee gerekend. Maar uiteindelijk gaat het om seks, ja.''

Bestaat de typische hoer?

Majoor: ,,Ja, maar je pikt hem of haar er op straat niet uit. De meeste prostituees voldoen niet aan het stereotype beeld: suikerpin, valse wimpers, mannenverslinder. Wel kiezen ze om soortgelijke redenen voor dit vak. De een wil een dikke BMW, de ander moet zijn of haar (studie)schuld afbetalen of kinderen onderhouden. Bijna iedere prostituee gaat voor het geld.''

Dresselhuys: ,,Is de behoefte om veel geld te verdienen het enige dat prostituees bindt?''

Majoor: ,,En de tijger - prostituees hebben allemaal een tijger in zich.''

Dresselhuys (lacht): ,,Feministen ook.''

Majoor: ,,Ja, maar de vraag is hoe je met die tijger omgaat. Ik weet niet of feministen ervan houden om met mannen te spelen? Prostituees wel, ze zijn er verdomd goed in.''

Dresselhuys: ,,Feministen zetten zich - vooral in de hoogtijdagen van het feminisme - af tegen mannen om aan te tonen dat zij geen monopolie op macht en intelligentie hebben. In die zin 'spelen' feministen met mannen. Maar ik betwijfel of je die twee dingen met elkaar kunt vergelijken.''

Majoor: ,,Prostituees hoeven het gevecht met mannen niet aan te gaan - ze komen toch als sterkste uit de bus. Waarom? Omdat ze gebruikmaken van de grootste zwakte van mannen: seks.''

Dresselhuys: ,,Het wapen van feministen is het verstand: bewijs ons maar dat wij niet geschikt zijn voor het brandweerkorps, voor Nijenrode of een ministerspost. Wij vechten in de regel niet via het bed maar met harde feiten: vrouwen maken 50 procent van de wereldbevolking uit en dus hebben ze recht op 50 procent van alle macht, functies en het inkomen. Wij strijden bovengronds, jullie ondergronds.''

Majoor: ,,Onder de gordel, beter gezegd.''

Is prostitutie een beroep?

Majoor: ,,Ja, want met seks wordt geld verdiend en belasting afgedragen. Toch zal prostitutie nooit een doorsnee beroep worden - zoals hoofdredacteur van een tijdschrift bijvoorbeeld.''

Dresselhuys: ,,Anders dan huisvrouwen - die zich mijns inziens ten onrechte als beroepsbeoefenaars afficheren - verdienen prostituees inderdaad geld voor hun diensten.'' Tot Majoor: ,,Maar vul jij vanzelfsprekend 'prostituee' in, in je paspoort?''

Majoor (zucht): ,,Nee, maar niet omdat ik mij daarvoor geneer. De maatschappij vormt mijn grootste struikelblok; het wordt gewoonweg niet geaccepteerd.''

Dresselhuys: ,,Een huurmoordenaar kan ook zeggen: ik heb een beroep.''

Majoor (veert op): ,,Dat is niet eerlijk! De praktijken van een huurmoordenaar druisen in tegen alles wat God verboden heeft. Seks daarentegen is gezond. Waarom zou je iemand veroordelen die uit vrije wil voor dit werk kiest?''

Dresselhuys: ,,Akkoord, maar anders dan de meeste beroepsbeoefenaars worden prostituees niet voor hun werkzaamheden opgeleid.''

Majoor: ,,Je hebt gelijk: prostitutiescholen bestaan niet. Maar kun je zonder opleiding dan geen beroep uitoefenen? Ook voor dit werk heb je brains en mensenkennis nodig. Waarom heb ik voor dit werk gekozen? Wat doet het met mij? Wie zijn mijn potentiële klanten? Het zijn allemaal vragen die de prostituee zichzelf vooraf moet stellen.''

Dresselhuys: ,,Heb jij een dochter of een zoon?''

Majoor: ,,Een dochter.''

Dresselhuys: ,,Wil jij dat zij de prostitutie ingaat?''

Majoor: ,,Zeer zeker niet, want dit werk is fysiek zwaar.''

Dresselhuys: ,,Je zei net nog dat seks zo gezond is...''

Majoor: ,,Als je het als prostituee maar verantwoord aanpakt - hoe moeilijk dat ook is.''

Dresselhuys: ,,Ja, want hoe kun jij beoordelen of die keurige man in dat driedelige pak, met zes condooms in zijn broekzak, betrouwbaar is? Voor hetzelfde geld haalt hij een mes uit zijn zak! Er zitten enge types tussen hoor.''

Majoor (mompelt): ,,Het aantal moorden in Nederlandse bordelen is zeer minimaal.''

Heeft prostitutie een maatschappelijke functie?

Dresselhuys: ,,Ze zeggen wel eens dat prostituees social sexworkers, maatschappelijk werkers, zijn. 'Kom maar bij Tante Toos' - dat idee. Ik vind het zo'n onzin. Die mannen komen voor de seks en daarmee uit.''

Majoor: ,,De ervaring leert dat mannen - het merendeel van de klanten is van het mannelijke geslacht - graag hun ei kwijt willen. Ze zijn soms gefrustreerd, seksueel of anderszins, en beschouwen seks als uitlaatklep.''

Een veelgehoord argument: prostitutie voorkomt maatschappelijke agressie...

Majoor: ,,Ik kan niet bewijzen dat prostitutie een preventieve werking heeft op het aantal aanrandingen en verkrachtingen. Maar ik wijs zo'n argument zeker niet van de hand.''

Dresselhuys: ,,Anders dan bij prostitutie speelt macht bij verkrachting of moord een belangrijke rol. Meneer Jan S. uit Assen vermoordt kleine meisjes. Dat probleem kan hij niet met betaalde seks oplossen.''

Is prostitutie vrouwonvriendelijk?

Dresselhuys: ,,Ik word regelmatig gebeld met de vraag 'wat vind je van missverkiezingen?' Geen leuk verschijnsel, zeg ik dan. Bij missverkiezingen draait het om het uiterlijk van de deelneemsters; hun verstand of eventuele talenten komen nauwelijks aan bod. Om dezelfde reden houd ik niet van prostitutie; zet een prostituee in driedelig pak voor het raam met op haar voorhoofd de tekst 'ik ben enorm intelligent', en die mannen lopen gewoon door.''

Majoor: ,,Wat een vrouwonvriendelijke reactie! Om achter een raam te gaan staan, heb je lef, uitstraling en kracht nodig. Er komt veel meer bij kijken dan een stringetje en een half blote doos. En seksueel behagen is trouwens ook een talent.''

Dresselhuys: ,,Ik keur die prostituees niet af, ik keur het verschijnsel af.''

Kun je lichaam en geest scheiden bij betaalde seks? Verkoop je met je lichaam niet ook je geest?

Majoor: ,,Even een knopje omdraaien wordt er vaak gezegd. Ten onrechte. Het is onmogelijk niets te voelen; prostituees zijn geen robots. Zij die dat wel proberen, krijgen vroeg of laat problemen. Aan de andere kant wil je jezelf nooit helemaal blootgeven en balanceer je voortdurend tussen wat kan en niet kan. Waar ligt de grens, die vraag blijft altijd aan de orde.''

Dresselhuys: ,,Prostituees verkopen zichzelf niet, dat is onzin. Je kunt hooguit van verhuur spreken.''

Onderzoek wijst uit dat hoerenlopers gezelligheid, intimiteit en contact belangrijker vinden dan seks. Wat is daarop jullie reactie?

Dresselhuys: ,,Dan moeten ze vooral lid worden van een biljartclub!''

Majoor: ,,Voor de een zijn die bijkomstigheden belangrijker dan voor de ander. Maar seks scoort doorgaans toch het hoogst. Misschien dat geïnterviewden die andere zaken noemen om het voor zichzelf wat acceptabeler en mooier te maken.''

Dresselhuys: ,,Een schaamlapje?''

Majoor: ,,Juist, want seks, intimiteit en liefde zijn voor de meeste mensen moeilijke, soms zelfs onbespreekbare onderwerpen. Seks heeft tussen vier muurtjes plaats, onder de deken, liefst met degene van wie je houdt. Prostituees doorbreken dat ideaalbeeld, en ze doen het ook nog eens open en bloot. Dat is eng en choquerend.''

MAJOOR Mariska Majoor (1970) was zestien toen ze zichzelf voor het eerst prostitueerde. Ze verrichtte in totaal vijf jaar betaalde seks. Op haar eenentwintigste besloot ze in eigen beheer een tijdschrift over prostitutie uit te geven: Pleasure Guide. Na een kort avontuur in de commerciële sekslijnwereld, richtte Majoor in 1994 het Prostitutie Informatie Centrum op. Het centrum verstrekt informatie over prostitutie aan prostituanten, prostituees, studenten, toeristen, media en andere geïnteresseerden.

DRESSELHUYS In 1961, drie weken na haar eindexamen aan de nonnenschool St.Ursula in Roermond, werd Cisca Dresselhuys (1943), dochter van een dominee, aangenomen als telexist en leerling-journalist bij het dagblad Trouw. In de twintig jaren die volgden was zij onder meer werkzaam als moderedacteur, rechtbankverslaggever en redacteur psychiatrie, volksgezondheid en emancipatie. Sinds 1981 is Dresselhuys hoofdredacteur van het feministische weekblad Opzij.