NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door JOCHEN VAN BARSCHOT en TOM-JAN MEEUS
ROTTERDAM, 7 AUG. Ruim de helft van de gemeenten neemt risicoposities in op de geldmarkt. Een kwart van de gemeenten loopt verhoogde risico's omdat ze overheidsgeld lenen aan private bedrijven, derivaten (opties op rente) kopen dan wel fungeren als bankier.

Dit blijkt uit een enquête die NRC Handelsblad heeft gehouden onder dertig middelgrote gemeenten. Zij werden geselecteerd omdat ze door bezuinigingen over relatief weinig kasgeld beschikken en daardoor grote behoefte hebben via actief kasbeheer aanvullende fondsen te verkrijgen. Alle dertig gemeenten gaven inzage in hun risicoposities, beleidsplannen en de winsten die ze de laatste jaren met het kasgeldbeheer boekten.

Zestien van de dertig blijken geen principiële bezwaren te hebben tegen speculeren op de geldmarkt. Zo voeren Arnhem en Zwolle een bankierspraktijk. Arnhem ziet dit als "commerciële uitnutting" van ambtelijke kennis; de gemeente verdient daar jaarlijks "miljoenen" guldens mee. Delft en Zoetermeer zijn bereid geld te lenen aan beursgenoteerde ondernemingen als Baan, ASML, Endemol en IHC Caland. Tilburg heeft een interne bank, Almere overweegt een inhouse bank te beginnen. Deze beide gemeenten zijn, net als Delft en Roosendaal, principieel bereid derivaten (opties op rente) of verfijningen daarvan te kopen.

Van deze zestien zijn er zeven die hun risico's beperken tot de zogeheten Wychen-constructie of variaties daarop. Bij deze vorm van near banking trekt een gemeente overtollig geld tegen een lage rente aan om rentewinsten te boeken bij de afbetaling van langlopende leningen met een hoge rente. Hierbij speculeert een gemeente met hulp van een 'rentevisie' op de ontwikkeling van de rente.

Bijna de helft van de geënquteerde gemeenten - veertien van de dertig - weigert enig risico op de geldmarkt te nemen. Zij stallen hun overtollige middelen bij een triple A-bank of andere overheden en beschouwen risico's op rente-ontwikkeling of verdergaande speculaties als onverantwoord.

Volgens oud-bankmedewerker C. Hoeben, nu werkzaam op Financiën van de gemeente Venlo, beschikken ambtenaren over te weinig kennis van de markten om zich speculaties te kunnen veroorloven. Venlo is een van de gemeenten die op zijn voorstel geen enkel risico neemt. "De overheid heeft gewoonweg de bagage niet", aldus Hoeben.

Aanleiding voor de enquête is de Zuid-Hollandse bankiersaffaire, waaruit naar voren kwam dat de provincie Zuid-Holland een bankierspraktijk van 1,7 miljard gulden voerde.

Leningen zijn onder meer verstrekt aan handelshuis Ceteco dat in surseance terechtkwam. Lokale en landelijke bestuurders reageerden geschokt dat Zuid-Holland met overheidsgeld zulke grote risico's nam. De enquête laat zien dat talrijke gemeenten bereid zijn principieel dezelfde of soortgelijke risico's te nemen, zij het niet op de schaal van Zuid-Holland.

Zie ook:
Z-Holland waarschuwde gemeenten (30 juli 1999)

Baarspul (Z-H) komt in opspraak (30 juli 1999)

Krokodillentranen in Zuid-Holland (23 juli 1999)

Topambtenaar zet aan tot 'bankieren' (22 juli 1999)

Zuid-Holland leende veel meer (22 juli 1999)

Besluit GS was onwettig (17 juli 1999)

Commissaris tekende leningen Ceteco (16 juli 1999)

Affaire zoals Ceteco 'kan zo weer gebeuren' (16 juli 1999)

Leningen? Van de provincie? Ceteco? (15 juli 1999)

Provincie speelt bank: verleiding vol risico's (12 juli 1999)

Strop bij provincie na val handelshuis (10 juli 1999)

Ceteco wil uitstel van betaling (3 juli 1999)

( a d v e r t e n t i e s )