NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door JOCHEN VAN BARSCHOT en TOM-JAN MEEUS
ROTTERDAM, 22 JULI. Een topambtenaar van het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft nog april dit jaar gemeenten gewezen op de voordelen van het nemen van risico's bij bankieren op de geldmarkt. De topambtenaar, plaatsvervangend directeur-generaal openbaar bestuur C. Schouten, is in het dagelijks leven belast met de controle van het rijk op het financieel beheer van lagere overheden.

Schouten beschrijft de voordelen van bankieren in een voorwoord van een onderzoeksrapport naar het treasurybeleid (kasgeldbeheer) van Nederlandse gemeenten, uitgevoerd door BNG Consultancy Services (BCS), een dochter van de Bank Nederlandse Gemeenten. In het rapport moedigt BCS gemeenten aan zich actiever met kasgeldbeheer bezig te houden, omdat ze anders rendement mislopen.

Schouten prijst in het voorwoord de gemeente Wychen als "trendsetter" bij het voeren van actief kasgeldbeheer. De Gelderse gemeente ging er al in 1985 toe over 'overtollige' leningen, aldus Schouten, af te sluiten om lopende leningen af te betalen. Daarmee nam de bankierende gemeente een kredietrisico en speculeerde ze op een gunstige renteontwikkeling, aldus betrokkenen en deskundigen.

Schouten schrijft in het voorwoord: "De aanpak van Wychen bleek lucratief. Op de langere termijn was Wychen goedkoper uit. De Wychen- constructie werd toentertijd (in de jaren tachtig, red.) niet algemeen goedgekeurd, omdat de gemeente een risico had genomen. Nu echter is een dergelijke handelwijze volkomen geaccepteerd."

In eerdere commentaren op het bankiersgedrag van de provincie Zuid- Holland, die voor 1,7 miljard gulden leningen heeft uitstaan en 47,5 miljoen gulden dreigt te verliezen aan handelshuis Ceteco, liet Binnenlandse Zaken weten voorstander te zijn van risicomijdend kasgeldbeheer. Bankieren werd afgekeurd. Schouten was vanochtend niet bereikbaar voor commentaar.

H. Vos, hoofd Comptabiliteit en Belastingen van Wychen, beaamt dat zijn gemeente destijds bewust heeft gekozen voor bankieren. "Je leent overbodig geld tegen een gunstige rente om een langlopende lening met een hoge rente goedkoper te maken. Dat is bankieren. De gemeente heeft daarvoor een 'rentevisie' ontwikkeld. Daar zit altijd een speculatief element in", aldus Vos. Hij onderstreept overigens dat de Wychen- constructie voordelig is uitgepakt en een laag risico inhield, omdat het overtollig aangetrokken geld, anders dan de provincie Zuid-Holland deed, werd weggezet in obligaties. Deskundigen wijzen er evenwel op dat ook de Wychen-constructie risico's inhoudt.

R. Koster van de Van den Boom Groep, adviseur treasurybeleid bij ondernemingen en overheden, zegt dat gemeenten in deze constructie speculeren op renteontwikkelingen. "Je kan het vergelijken met de tegenwoordige renteswap. Het kan voor een gemeente een zinnige belegging zijn. Maar er zit een risico in. Je bankiert en stelt achteraf vast dat het lucratief was. Als de renteontwikkeling was tegengevallen zou Wychen duur zijn uitgeweest. Dan zou natuurlijk iedereen, zoals nu in Zuid-Holland, hebben gezegd: en nu is het afgelopen." Ook E. Schellekens van bureau Thésor, dat de treasury voor bedrijven en overheden uitvoert, wijst erop dat de Wychenconstructie risicovol is. "Indien er uitsluitend wordt gehandeld op basis van een rentevisie is het speculatief", aldus Schellekens.

Koster van de Van den Boom Groep vindt dat de discussie over 'bankierende overheden' momenteel te beperkt wordt gevoerd. Volgens hem bestaan er talrijke vormen van geld lenen en weer uitzetten die ook voor overheden interessant zijn zonder dat er grote risico's aan te pas komen. "Je moet heldere voorwaarden stellen. Alleen zeggen: bankieren mag niet, houdt in dat je nieuwe problemen creëert. Je moet ergens met je kasgeld naartoe."

Inmiddels heeft oud-president Koning van de Algemene Rekenkamer zich teruggetrokken als onderzoeker naar de Ceteco-affaire in Zuid-Holland. Dit is gebeurd om "politieke redenen", aldus een provinciewoor Volgens Koning (VVD) is er een link gelegd tussen zijn politieke kleur en die van de commissaris van de koningin Leemhuis, eveneens VVD. Vanavond vergaderen Provinciale Staten over de kwestie.

Zuid-Holland verstrekte 1,7 miljard aan leningen (15 juli 1999)

Leningen? Van de provincie? Ceteco? (15 juli 1999)

Strop bij provincie na val handelshuis (10 juli 1999)

( a d v e r t e n t i e s )