NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HENK VAN GELDER
Reclame kan een bron van entertainment zijn en wordt als zodanig dan ook gretig gebruikt in heel wat televisieprogramma's: het uitzenden van die filmpjes kost weinig of niets en er zijn er op de wereldmarkt duizenden te vinden die op zijn minst amusant mogen heten. Zodra de angel eruit is - omdat de verkoopboodschap niet meer opgaat - blijft er vaak een alleraardigst gefilmde grap over. De BBC heeft er de afgelopen jaren zelfs de serie Carrot's Commercial Breakdown mee gevuld, gepresenteerd door de komiek Jasper Carrot, wiens geforceerd-grappige toon grotendeels werd goedgemaakt door de spotjes uit alle werelddelen die in hoog tempo werden vertoond.

SBS6 heeft er een Nederlandse versie van gemaakt, waarvan vanavond de laatste aflevering te zien is. Hier worden de verbindende teksten gesproken door de acteur Johnny Kraaykamp jr, die dat kennelijk in een lege studio heeft moeten doen, want zijn timing lijkt nergens naar en de ingeblikte lachers reageren op de vreemdste momenten. Van de drie vooraanstaande copywriters die volgens de aftiteling 'tekstadvies' hebben gegeven, is weinig te merken. Als hoofdpersoon in de jarenlange reclamecampagne voor Victoria-Vesta (,,ik durf het bijna niet te vragen...'') was Kraaykamp beter op zijn plaats dan als een presentator die krampachtig zit te spelen dat hij uit de losse hand snaakse opmerkingen maakt.

Maar wie hem weet te negeren, krijgt in Reclame, reclame veel te zien: in totaal 52 filmpjes, waarvan veertien uit Amerika, negen uit Engeland (vooral uit de oertijd van de tv-reclame, omdat de samenstellers van het oorspronkelijke BBC-programma hun Engelse kijkers vanzelfsprekend geen hedendaagse Engelse spotjes hebben voorgezet) en zeven uit Noorwegen - een onverwacht hoge klassering, maar de Noorse reclamemakers blijken geregeld verrassende filmpjes te maken met een laconiek soort hardheid die weldadig aandoet. De stoïcijns dóórrijdende chauffeur van de koeriersdienst EMS, die meedogenloos alles negeert wat op zijn weg komt, zou door een Nederlandse opdrachtgever niet zo gauw geaccepteerd worden.

Het toppunt van arrogantie komt echter uit Amerika. Let op de man die met zijn gezicht keihard tegen het glas van het tv-scherm botst, zijn neus platdrukt om alle hoeken en gaten van onze huiskamer te kunnen zien en dan donderend roept dat we hoognodig nieuw meubilair moeten aanschaffen. Daarna komt simpelweg de catalogus van Ikea in beeld, en aan het jaartal op het omslag (1994) kunnen we meteen zien van wanneer het dateert.

Nederland is met drie spotjes in deze BBC-compilatie vertegenwoordigd: een aflevering uit de Centraal Beheer-serie (rasta-man met egel), een piepklein boodschapje van de Gouden Gids en het filmpje waarin een juffrouw die prinses Diana moet voorstellen, uit het echtelijk bed sluipt en doodstil haar huwelijk ontvlucht door een Mazda Xedos 6 te starten. Het is curieus die drie nu terug te zien in de Engelstalige versies, die destijds speciaal werden gemaakt voor deelname aan internationale reclamefilmfestivals. Ook alle andere filmpjes uit niet-Engelssprekende landen worden trouwens in het Engels vertoond, inclusief één spotje uit Duitsland waarin niemand minder dan de paus een vervaarlijke mep krijgt uitgedeeld.

Van plannen voor een volgende serie van Reclame, reclame is nog niets bekend, maar in principe is de formule onuitputtelijk. Alleen al een vedette als John Cleese heeft er tientallen gemaakt, waarvan er hier maar één te zien is: een spotje met een hoogst macabere wending over de as van rokers. Zo zeer staat Cleese bekend om zijn omvangrijke en uiterst lucratieve reclame-oeuvre, dat zijn Monty Python-collega Graham Chapman op de vraag wat hij zou doen met een miljoen, dit antwoord gaf: ,,Aan John geven. Dan hoeft hij een dag niet te werken.''

Reclame, reclame, vanavond, SBS6, 19.40-20.30u.

Eerder in deze rubriek verschenen:

Moeizaam commerciëler
(3 mei 1997)
Plaagstoot voor kenners
(10 mei 1997)
Pepsi Spice
(17 mei 1997)
Indrukken per kilometer
(24 mei 1997)
Cowboys van het billboard
(31 mei 1997)
Het eigen gezicht op de zender
(7 juni 1997)
Verborgen filmpjes met een doel
(14 juni 1997)
Lawaai op een vechtmarkt
(21 juni 1997)
Reclame herontdekt de kunst
(28 juni 1997)
In de prijzen met pechgevallen
(5 juli 1997)
Knetter Tops ingevroren
(12 juli 1997)
Onbezonnen ophef over bellen
(19 juli 1997)