NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HENK VAN GELDER
Erg veel succes heeft de SGP tot dusver niet geboekt met het voorstel om het risico van plasseks-posters en pizza-dozen uit te bannen door voortaan alle reclamecampagnes vooraf te laten keuren. Van andere politieke partijen kwam weinig steun en ook minister Sorgdrager van Justitie heeft de suggestie snel naast zich neergelegd. Het adverterend bedrijfsleven hoefde niet eens in opstand te komen; het gevaar was in een ommezien geweken.

Maar zo makkelijk komt de reclamewereld er niet af, vindt directeur Prisca Ancion van de Reclame Code Commissie, het zelfregulerend college dat de vette grappenmakerij van New York Pizza als ,,nodeloos kwetsend'' veroordeelde. Hoe vaker er rumoer ontstaat over reclame-uitingen met de kennelijke bedoeling op te vallen door schandaal te verwekken, meent zij, hoe eerder de roep zal ontstaan om het voorstel van de SGP toch maar iets serieuzer te nemen. ,,Ik vind dat de media zich in dit soort gevallen laten misbruiken voor de korte-termijn-visie van de betrokken reclamemakers'', zei ze deze week tijdens een discussie van de Media-Werkgroep over controversiële reclame. ,,De media zijn toch niet verplicht zich voor ieder karretje te laten spannen? Dit soort goedkope, platvloerse campagnes kan op de lange termijn alleen maar schadelijk zijn voor de vrijheid om reclame te maken.''

Het aantal klachten dat jaarlijks bij de Reclame Code Commissie binnenkomt, is al geruime tijd constant. Maar de klachten en uitspraken trekken tegenwoordig veel meer aandacht dan vroeger, toen ze nog voornamelijk gingen over obscure advertenties in marginale krantjes. Nu is vooral de buitenreclame het mikpunt - en de eigenschap van buitenreclame, op wachthuisjes van bussen en trams, is dat iedereen die ziet.Volgens mevrouw Ancion zouden de buitenreclame-exploitanten wel eens wat voorzichtiger kunnen zijn met het ophangen van reclame die sommigen kan storen. Zo was de uitdagende tekst ,,Is er koffie na de dood?'' (voor een begrafenisonderneming) twee jaar geleden overal te lezen, dus ook in de nabijheid van ziekenhuizen, begraafplaatsen en crematoria. Geen wonder, concludeert ze, dat daarover bij haar 600 kwaaie brieven binnenkwamen. ,,Dat betekent dat er toen niet goed is nagedacht over de vraag: hoe en wáár kan die campagne worden opgehangen?''

Drie partijen zijn bij de Reclame Code Commissie aangesloten: de organisaties van media en reclamebureaus en de Consumentenbond. Elk van de drie legt zich op vrijwillige basis neer bij de uitspraken van het college. Ze zien die zelfregulering als een groot goed - altijd beter, vinden ze, dan dat de overheid het reclamebedrijf de wet voorschrijft. En iedereen neemt voor lief, dat er pas uitspraken worden gedaan nadat er klachten zijn gekomen. Keuring-vooraf is uit den boze, aldus de RCC-directeur: ,,Dan zou je censuur plegen, en dat kan nooit de bedoeling van zelfregulering zijn. Censuur kan alleen worden opgelegd door het parlement, en je mag hopen dat het zo ver nooit zal komen.''

Maar intussen wreef Hugo Kruyt, de reclame-adviseur van New York Pizza, zich tijdens de discussie zielstevreden in de handen. De affiches die verlekkerd ,,de lekkerste dozen van Nederland'' aanprezen, hebben hem in de kranten en op de televisie veel redactionele publiciteit opgeleverd - allemaal gratis! - en de omzet in de vestigingen van het pizza-bedrijf is daardoor met bijna 40 procent toegenomen. Dat de campagne vervolgens door de Reclame Code Commissie is afgewezen, deerde hem niet meer. De winst was immers al binnen.

En zullen zo ook anderen niet snel hun slag blijven slaan, in de wetenschap dat de eventuele veroordeling pas na afloop komt? ,,Cowboys zul je altijd houden,'' zegt mevrouw Ancion desgevraagd. ,,Daar kan ook een wetgever niets aan veranderen.''