De lijfwacht van Soeharto komt!

Internet blijkt een machtig maar soms ook een gevaarlijk communicatiemiddel voor nieuws van en over de Molukken.

Danielle Pinedo

MOETEN MOLUKKERS in Nederland hun hoop vestigen op CD-leider Janmaat voor het verwezenlijken van het RMS-ideaal? Probeert de Indonesische president Wahid de RMS om de tuin te leiden? En is het waar dat Frans Tutuhatunewa, president van de regering in ballingschap van de RMS, onlangs in een regionaal dagblad pleitte voor een RMS-staat zonder moslims?

In het digitale forum van Nederlands grootste Molukse website Djangan Lupa Maluku (dlm) lopen de gemoederen dezer dagen hoog op. 'Berichten worden indien beledigend, provocerend of totaal onzinnig niet geplaatst', luidt sinds kort een begeleidende tekst. En: 'Wij houden ons niet aansprakelijk voor eventuele schade aan personen'.

Webmaster Dannis Sahetapy (26)plaatste de waarschuwing op het net nadat een bericht van onbekende oorspong tot groot tumult leidde in de Nederlands- Molukse gemeenschap. Sahetapy: ,,Een voormalige lijfwacht van Soeharto zou in september vorig jaar naar Nederland zijn gestuurd om als bliksemafleider voor de onlusten op de Molukken te fungeren.'' Wat begon met een kort, zakelijk bericht op het forum, eindigde met een door vooraanstaande Molukkers met veel tamtam georganiseerde persconferentie in Nieuwspoort.

,,Eerst werd het vluchtnummer op Internet vrijgegeven'', herinnert Sahetapy zich. ,,Vervolgens werd gemeld dat 'de provocateur en zijn trawanten met geblindeerde busjes Arnhem waren binnengereden'. Maar in de weken na de persconferentie bleef het angstvallig stil in de Molukse gemeenschap. Het bleek om een verzinsel te gaan - uit gêne repte niemand er meer over.''

Ook het bericht dat de Silo-kerk en de Al Fatah-moskee in vlammen zouden zijn opgegaan, leidde zowel aan christelijke als moslimzijde tot grote woede en onrust. Het bericht werd enkele malen herhaald, maar bleek niet op waarheid te berusten. ,,Geruchten hebben tijdens de rellen een kwalijke rol gespeeld en in bepaalde gevallen voor escalatie van geweld gezorgd'', concludeert Sahetapy.

Djangan Lupa Maluku ('Vergeet de Molukken niet') is sinds augustus 1996 on line. De website vormde ,,een reactie op het schaarse informatieaanbod over de Molukken'' en heeft volgens oprichter Sahetapy ,,geen politieke, etnische of religieuze voorkeuren''. Djangan Lupa Maluku wordt dagelijks door zo'n negenhonderd Internetgebruikers - veelal Molukkers, journalisten en studenten - bezocht. Ze kunnen er chatten of doorklikken naar andere Molukse websites.

Zo nu en dan wordt er een nieuwsbericht op het web geplaatst. ,,Maar we plaatsen alleen berichten van betrouwbare bronnen'', onderstreept Sahetapy. ,,Liever geen berichtgeving dan foutieve berichtgeving.''

Dankzij Internet raken Nederlandse Molukkers steeds beter geïnformeerd over de onlusten, denkt Wim Manuhutu (40), directeur van het Moluks Historisch Museum in Utrecht. ,,Vroeger werden Indonesische kranten alleen door een zeer select publiek gelezen. Nu kan iedere Molukker met een Internetaansluiting ze dagelijks on line lezen - met alle voordelen van dien.'' Zelf voorziet de museumdirecteur Molukse voormannen als Usman Santi en John Lilipaly dagelijks van nieuwsfeiten die hij deels van het Internet plukt. ,,Politici willen nieuws dat heet van de naald komt'', zegt hij. ,,Djangan Lupa Maluku voorziet in die behoefte.''

De kracht van de digitale snelweg werd eens te meer duidelijk toen Karel Noija (36) vorig jaar een noodkreet deed uitgaan naar leden van de Nederlands-Molukse organisatie Perkumpulan Anak Hulalih ('Vereniging van de nazaten van het dorp Hulalih'). Noija: ,,Op 30 december werden mijn ouders door familie in Hulalih gebeld dat het dorp was leeggeplunderd en platgebrand. Samen met een aantal andere bestuursleden van PAH heb ik binnen een paar uur tijd per e-mail tweehonderd leden opgetrommeld voor een spoedvergadering in Wormerveer. Nog diezelfde dag werd de vergadering belegd, werden er hulpacties op touw gezet en werd de lokale pers ingeschakeld. Mede dankzij het Internet was de actie een groot succes.''

Internet heeft zich het afgelopen jaar bewezen als een krachtig, maar ook gevaarlijk communicatiemiddel voor nieuws van en over de Molukken, vindt webmaster Dannis Sahetapy. ,,Wie het gevaar niet bagatelliseert en de kracht niet onderschat, kan er veel profijt uit trekken.''