Ha, heerlijk, persdrang!
Herman Bergwerff (47)
Gevestigd: te Baard (Friesland),
sinds 1988.
Praktijk: solopraktijk met circa
3.000 patienten uit 11 dorpen
Bijzonderheden: is apotheekhoudend huisarts
,,Ik ben tropenarts geweest. Het leven van een arts is daar ontzettend
afwisselend. Je bent onafhankelijk en doet alles: van verlossingen tot
chirurgie tot medicijnen inkopen. Wanneer je dan terugkomt in Nederland,
wil je die dingen vasthouden en waar kan dat nog: op het platteland.
Bovendien is hier diezelfde uitgestrektheid en ruimte als in de tropen.
Er heerst hier niet die gejaagdheid van de grote stad. Ik heb geen
files, geen rode stoplichten. Ik stap gewoon in de auto en rij
moeiteloos naar een patient. En als ik haast heb, zet ik een lamp op de
auto, gooi bij aankomst het portier dicht en hoef de auto niet in het
slot te draaien.
In een plattelandspraktijk zijn de lijnen erg kort. Ik heb een apotheek
in de praktijk en dat is ideaal. Je stapt vanuit de spreekkamer drie
meter naar links en krijgt meteen de medicijnen mee die je nodig hebt.
Bovendien heeft de assistente die de medicijnen verstrekt alle gegevens
in de computer staan, zij kent de patienten van haver tot gort. Ik koop
zelf in, heb inzicht in prijzen en kan daardoor goedkoper zijn.
Het verloop is hier heel gering, mensen verhuizen weinig. Mijn
voorganger zat hier 38 jaar en heeft twee generaties zien opgroeien.
Iedereen heeft dezelfde huisarts, iedereen kent je. Dus er wordt veel
over `de dokter' gepraat. En over zijn vrouw en kinderen. Op school zijn
zij `de kinderen van de dokter'. Als ik in mijn vrije tijd rondrij, zit
ik de hele tijd links en rechts te zwaaien naar patienten. Bij elk huis
heb ik een verhaal. Daar is net een kind geboren of daar neemt een gezin
afscheid van de zieke vader, ik ken ieder zijn verhaal.
Het gevaar is dat mensen je snel buiten het spreekuur aanschieten. Sta
je op het kaatsveld en zegt iemand: `och dokter, ik heb zo'n last van
mijn enkel'. Toch gebeurt dat zelden. Het is aan jezelf daar duidelijk
in te zijn en te antwoorden: `dat is heel vervelend voor je, maar je
zult gewoon op het spreekuur moeten komen.'
Op het platteland draai je hele weekenddiensten. In de stad bellen
mensen hun huisarts, ze worden via een bandje doorverwezen naar een
vervanger, daar krijgen ze weer een assistente aan de telefoon die weer
doorverwijst... Het resultaat is dat de patient steeds geirriteerder
wordt. Ik ben bijna permanent beschikbaar, maar in de praktijk blijken
mensen niet zo snel te bellen.
Natuurlijk nemen de emoties toe naarmate de band met een patient hechter
is. Je maakt alles met ze mee, een bevalling, ziekte, euthanasie. Maar
die gedeelde emoties geven diepgang en warmte. Ik kan en wil mijn gevoel
als mens niet wegstoppen want tenslotte is de overledene ook mijn
buurman of dorpsgenoot.
Het vak van plattelandsarts is een ander dan dat in de stad. Het is
ambachtelijker. Mensen gaan hier veel minder snel naar het ziekenhuis of
naar de eerste hulp, maar komen bij mij. In de stad heeft het vak zich
versmald: een huisarts is er een doorgeefluik naar specialisten,
verloskundigen en sociaal werkers.
Als ik mijn leven kon overdoen, koos ik precies hetzelfde vak, op
dezelfde locatie. Het is het mooiste rotvak dat er bestaat. Geen dag is
hetzelfde. Als de wachtkamer overvol zit en ik een drukke dag voor de
boeg heb, belt er iemand op die roept: ik heb persdrang! Dan denk ik:
ha, heerlijk. De assistente stuurt iedereen naar huis, en ik ga lekker
een uur of drie bevallen.''
Het lichaam is een kunstobject
Karel C. Freeve (50)
Gevestigd: te Zutphen, sinds 18 jaar
Praktijk: Therapeuticum de Rozenhof, met drie huisartsen en een aantal
therapeuten onder een dak
Bijzonderheden: werkt desgewenst op antroposofische basis
,,Ik kon me tijdens de studie niet zo goed verbinden met de gewone
geneeskunde. Ik vond dat de mens meer was dan natrium, kalium en
chloride. Ik miste iets, vroeg me zelfs af of ik wel de juiste studie
had gekozen. Ik vond het antwoord in de antroposofie. Gedurende drie
jaar die ik als arts in Afrika doorbracht, heb ik onder de zinderende
zon alle mogelijke boeken over de antroposofie bestudeerd.
De antroposofie ziet de mens als een geheel van lichaam, ziel en geest.
Die elementen hangen samen. Het is een waardevolle aanvulling op de
reguliere geneeskunde. De mens is meer dan een mechanisch apparaat dat
je kunt repareren zodra er storing is.
We hebben een zeer gemeleerde praktijk. Er zijn patienten die niets
willen weten van homeopathie of antroposofie. Die zeggen: dokter, ik heb
hoofdpijn en daar moet ik vanaf. Die willen gewoon een paracetamolletje
en dat vind ik prima. Het gaat mij om de keuzevrijheid. Andere patienten
komen speciaal naar deze praktijk en zien alleen maar de spirituele kant
van hun gezondheid. Dat gaat soms te ver. Dan is elke lichamelijke
klacht een gevolg van een slecht aura. Natuurlijk vind ik het prachtig
als een patient die er eerst niets van wilde weten, op een gegeven
moment zegt: ik wil wel eens muziektherapie proberen. Maar ik heb geen
oogkleppen op. Als iemand een hartaanval krijgt, moet ik prikken en met
de patient zo snel mogelijk een ambulance in. Daar is niets zweverigs
aan.
Wat heel belangrijk is: het lichaam is een kunstobject. Daar ben ik
helemaal enthousiast over: kunstzinnige therapie. Kunst werkt door tot
in het fysieke gestel, daar ben ik heilig van overtuigd. Na een mooi
concert voel je je beter. Lichaam en geest zijn in balans, je zit lekker
in je vel. Daar doe ik trouwens ook veel mee: taal. `Lekker in je vel
zitten'. Of: `Laat de problemen maar van je afglijden'. In die
uitdrukkingen zit veel waarheid. Je lichaamshouding heeft alles te maken
met je geestesgesteldheid. Daar probeer ik patienten wel bewust van te
maken. Recht de rug, maak de schouders los en je voelt stress bijna
letterlijk van je afglijden.
Ik leer enorm veel binnen deze praktijk. Er is kruisbestuiving tussen de
artsen en therapeuten. Je kunt met zijn allen om een patient gaan staan
en je bent in staat hem goed te blijven volgen, omdat wij hier zo veel
onder een dak hebben.
Ik denk wel dat het vak van huisarts zwaarder is geworden. De werkdruk
is enorm. De patient is mondiger. Terecht natuurlijk, maar het maakt het
vak wel gecompliceerder. Vroeger zagen mensen de huisarts als god.
Zonder vragen accepteerden ze wat hij voorschreef. Nu heb je als
huisarts soms het gevoel god te moeten zijn, om aan alle verwachtingen
te voldoen.''
Vraaggesprekken: ARANKA KLOMP
