Top tien
Wat is de mooiste muziek die Bach heeft geschreven? De persoonlijke top tien
van muziekredacteur Kasper Jansen van NRC Handelsblad.
1. Matthäus Passion
De supercantate, de bekroning op het zeer omvangrijke cantatenwerk, dat
slechts deels is overgeleverd. Tientallen cantates zijn verdwenen, evenals
de Markus Passion en de Lukas Passion.
2. Zes sonates voor cello solo
Het fundament voor het cellorepertoire, pas aan het eind van de vorige
eeuw herontdekt door Pablo Casals.
3. Sonates en partita's voor viool
De chaconne in de Partita nr 2 BWV 1004, bijna 260 maten met een kwartier
speeltijd, is een van Bachs krachtigste en opwindendste muzieken.
4. Brandenburgse concerten
De zes concerten uit 1721, besteld door de markgraaf van Brandenburg, variëren
op de vorm van het 'concerto grosso' en bewijzen Bachs unieke statuur als
wereldlijk componist.
5. Orkestsuites
De derde van de vier suites (of 'ouvertures') heeft als deel 2 het 'Air',
een van Bachs vaakst klinkende muzieken.
6. Das wohltemperierte Klavier
Bachs systematische verkenning van het klavier met fuga's, elk voorafgegaan
door een prelude, in alle 24 toonsoorten. De 19de eeuwse dirigent Hans von
Bülow zei terecht: ,,Het Oude Testament.''
7. Toccata en Fuga in d BWV 565
De beroemdste van Bachs toccata's met een motief van zeven noten. Onbewezen
is dat Bach ook werkelijk de componist is.
8. Jesu bleibet meine Freude
Een van Bachs geliefdste, zwierigste en geruststellendste melodieën.
Engelsen en Amerikanen kennen die als Jesus, Joy Of Man's Desire.
9. Hohe Messe
De mis van de lutheraan is een hoogtepunt in de klassieke miscomposities
en bewijst Bachs religieuze en compositorische universaliteit voor alle gezindten.
10. Die Kunst der Fuge
Het kunstige werk dat Bach niet meer voltooide en dat zo plotseling en
dramtisch eindigt. Men hoort als het ware het moment dat God op 28 juli 1750
de blinde Bach tot zich riep. Zoals in het Liedboek voor de Kerken de tekstdichter Willem Barnard zegt
in Gezang 265 ('Jeruzalem, mijn Vaderstad') is Bach een van de weinige voormalige
stervelingen die in de hemel een prominente rol heeft:
En Luther zingt er als een zwaan
en Bach, de grote Bach,
die mag de maat der engelen slaan
de lieve lange dag.