HET MARSHALLPLAN (1947)
INLEIDING
VOOR HET VRIJE WESTEN
"TOESTAND IN DE WERELD IS ERNSTIG"
TOTALE ONMONDIGHEID
NUTTIGE VRIENDSCHAP
AMERIKANISERING
EXISTENTIEEL VERTROUWEN IN VS
EN NU OOST-EUROPA
HISTORISCHE VRAAGTEKENS
|
Het Marshallplan (1947)
Op 5 juni 1947 hield George C. Marshall, de
Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, een dramatische rede aan de
Harvard-universiteit. De Tweede Wereldoorlog had Europa vernield en
verdeeld. De nationale economieën waren er onttakeld, de bevolking
leed honger. Alleen grootschalige dollarhulp zou Europa er bovenop
kunnen helpen. Marshalls rede vormde de aanzet voor het grootste
economische steunprogramma in de geschiedenis.
Was het Marshallplan aanvankelijk vooral bedoeld om de ineenstorting van
de wereldeconomie te voorkomen, de Amerikaanse miljarden kregen een
functie in de Koude Oorlog: het geld moest een dam opwerpen tegen de
communistische dreiging. De Europese samenleving kreeg tegelijkertijd
een Amerikaanse glans. En Duitsland kon een begin maken met zijn
Wirtschaftswunder. Nederland profiteerde relatief sterk van het
Marshallplan. Een bedrijf als Hoogovens kon er industriële
projecten mee opzetten. Ook Nederland koesterde een bijna existentieel
vertrouwen in Amerika. Europa spiegelde zich massaal aan de Amerikaanse
way of life. Ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van het
Marshallplan brengt president Clinton volgende week een bezoek aan
Nederland. Hij zal in Rotterdam een monument onthullen en de bevolking
toespreken op de manifestatie Thank You, America.
|
NRC Webpagina's
24 mei 1997
|