Cahier Derde Woensdag

Nieuws

Achtergronden

Opinie

Profiel

Documenten

1. Vandaag blikken we terug op het begrotingsjaar 1999. Wat heeft het kabinet bewerkstelligd? Is ons belastinggeld goed besteed? Dat is een wezenlijke vraag. Voor de kiezer. maar ook voor de Kamer als controleur van de Regering. Zeker in een tijd waarin er veel extra geld valt te besteden is het goed ons te bezinnen op de effectiviteit van al dat geld. In hoeverre zijn de beleidsdoelstellingen gerealiseerd?: agenten, docenten en zorg voor patiënten. Zijn er überhaupt concrete doelstellingen? (vb, WAO) Daarover gaat het vandaag.

Het proces naar beleidsverantwoording
2. Een teleurstellend begin. De CDA-fractie was en is een groot voorstander van het proces van beleidsverantwoording. Een gemiddelde gemeenteraad is op dit punt al veel verder gevorderd dan de landelijke volksvertegenwoordiging. De roep om meer inzicht in de resultaten is terecht. Veel wordt in gang gezet, maar zicht op de resultaten is er vaak niet, Helaas moeten we constateren dat die er ook nu nog niet is. Zelfs met de kanttekening dat alle begin moeilijk is en derhalve niet te kritisch moet worden beoordeeld, kan ik niet verbloemen dat wij teleurgesteld zijn over de resultaten. De CDA-fractie is ook geschrokken van de kanttekeningen van de Rekenkamer. Er is geen vooruitgang geboekt in de weergaven van de prestaties, wezenlijke kengetallen ontbreken nog (hoeveel politie-agenten, hoeveel leraren, hoeveel medicijnen) en kamervragen zijn slecht beantwoord. Niet alleen de beleidsverantwoording zelf, ook de randvoorwaarden ertoe zijn nog onvoldoende. De ARK constateert zelfs een achteruitgang.

3. De ambitie van het kabinet. Wij vinden dat het kabinet daar veel te luchthartig over doet. Minister Zalm waarschuwt er voor dat het nog wet 10 jaar zou kunnen duren voor dat het proces op rolletjes loopt.... da's veel te lang, te weinig ambitie. De CDA-fractie is van mening dat wij in de periode tot 2003 niet voor niets nog aan het 'droogzwemmen' zijn, en dat deze jaren zo moeten worden benut, dat wij daarna volwaardig aan de slag kunnen. Ook moeten de rapportage-termijnen beter op elkaar worden afgestemd. (CTSV, College van Zorgverzekeringen etc.)

4. Houding departementen. Ook de inzet van de verschillende departementen is ons tegengevallen. Aan de bewindslieden de taak de lat niet gemakkelijk laag te leggen. Alle respect voor het werk dat de ambtenaren de laatste maanden verzet hebben, maar echt geluisterd naar de wensen van de Kamer is er niet. Zo zijn er over het algemeen geen adequate antwoorden gekomen op de vragen over de beleidsprioriteiten (pilootprojecten) waar de TK aandacht voor heeft gevraagd. (vb. Antillen) Dat is teleurstellend, de Kamer heeft relevante vragen gesteld. Bij de huidige presentatie van de gegevens wordt slechts in een enkel geval inzicht verkregen in werkelijk geleverde prestaties. Daarbij blijken er nogal wat posten te zijn die niet volledig tot besteding komen in het betreffende jaar (onderbesteding. bijv. in onderwijs). Het probleem nu is dat het zicht op het financieel beleid thans niet compleet is, Voor sommige aspecten moet op latere stukken worden gewacht (bijv. in de zorg).

5. De positie van de Kamer. Het proces van beleidsverantwoording staat voor de CDA-fractie ook in het licht van een breder debat: Hoe is het gesteld met de positie van de Kamer? Beschikt de Kamer over voldoende middelen om de Regering goed te controleren? En hoe wordt er gebruik gemaakt van de bestaande middelen? In een landelijk dagblad hebben de verschillende fractievoorzitters daar onlangs ook - in grote eensgezindheid - enige opmerkingen over gemaakt. Het is echter meer dan structuur. Het is voor een belangrijk deel ook een kwestie van cultuur. En ook daar is er het nodige mis. Je kunt niet aan de ene kant pleiten voor meer bevoegdheden voor de Kamer en anderzijds de besluitvorming aan het publieke - en politieke debat onttrekken. De knellende werking van het regeerakkoord begint benauwende vormen aan te nemen. En het was toch juist deze coalitie 'die alles anders zou doen'. Of heeft de minister-president met zijn stelling 'dat dit een gewoon kabinet is' willen zeggen dat die mooie woorden bij voorbaar leeg en inhoudsloos waren? Graag een reactie van de MP.

Terugblik 1999
6. Genoeg nu over de beoordeling van het proces. Sterkte met de verdere ontwikkeling, wij houden u nauwgezet in de gaten. Graag zou ik nu willen terugblikken op 1999. Wat is er in 1999 zoal bewerkstelligd?

7. Kenschets begrotingsjaar 1999. Het begrotingsjaar 1999 was het eerste jaar Paars 11, een Jaar dus waarin de verkiezingsbeloftes moesten worden waargemaakt. In de voornemens voor het jaar 1999 en verder blijkt het echter vergeefs zoeken naar specifieke keuzes. Minister-president Kok wilde alles tegelijk. Een kleine opsomming (Trouw 26 augustus 1998):
- een betere balans tussen zorg en arbeid,
- het benutten van kansen op individuele ontwikkeling met behoud van respect voor en solidariteit met anderen;
- economisch en sociaal krachtige steden én een vitaal platteland, economische groei én een schoner milieu;
- een sterke markt én een sterke overheid;
- versterking van het bedrijfsleven én versterking van de sociale samenhang.
Het RA en de regeringsverklaring waren van het begin tot het einde kleurloos, vlak en mat. Ook uit de Algemeen Politieke en Financiële Beschouwingen sprak een gemis van motto, missie en visie. De voornemens misten bevlogenheid, zowel in beleidsmatig als in financieel opzicht. Tijdens deze APB aan het begin van het begrotingsjaar 1999 concludeerde ik al: 'het paarse elan is verdronken in een brei van plussen en minnen.' Een mooi huishoudboekje zegt tenslotte nog weinig over het succes van het gevoerde beleid.

8. Kroniek 1999. Over 1999 vonden wij de volgende punten: - Voor 1999 werd veel extra geld uitgetrokken voor bijvoorbeeld de kwaliteit van het onderwijs (fl. 450 mio), aan de zorg (550 mio) en veiligheid (175 mio). Maar zijn de klassen wel voldoende verkleind, 'is er genoeg ICT voor de leerlingen, zijn de wachtlijsten inderdaad gekrompen en hoeveel politieagenten zijn erbij gekomen? In de financiële jaarverslagen missen wij de kengetallen, waarmee wij kunnen beoordelen of e.e.a. inderdaad kwantitatief is teruggelopen.

Zorg
Ik wil wat dieper ingaan op het onderdeel zorg.