NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De SPD van bondskanselier Schröder profiteert van de crisis over de financiële onregelmatigheden in de CDU. Jongeren in de CDU dringen aan op drastische maatregelen om de partij weer geloofwaardig te maken.

Door onze correspondent MICHÈLE DE WAARD

BERLIJN, 19 JAN. Bondskanselier Gerhard Schröder werpt zich op dit moment dankbaar op als de man die ervoor zal zorgen dat de naam van de Bondsrepubliek in het buitenland geen schade oploopt. Dat is voor velen in de CDU een bittere pil. Nog geen half jaar geleden was het de rood- groene coalitie die het Duitse imago weinig goed deed met haar geruzie en tegenstrijdige politiek. De CDU beleefde gisteren in Berlijn een van de meest dramatische dagen in haar geschiedenis. Om de integriteit in de partij te herstellen, moest ze haar Übervater laten vallen. Wie weet wat Helmut Kohl voor de ziel van de partij betekent, kan zich voorstellen hoe pijnlijk het besluit van het partijbestuur moet zijn geweest om Kohl ertoe te bewegen zijn erevoorzitterschap neer te leggen.

Toch is het slechts een eerste stap om uit de crisis te komen, die de zwartgeldaffaire heeft veroorzaakt. Wil de CDU uit de verlamming raken, die de partij al maanden gevangen houdt, zodat ze überhaupt haar rol als oppositiepartij kan waarmaken, dan is een veel verdergaande zuivering van de partij nodig.

Inmiddels voelen steeds meer vooraanstaande CDU-politici er weinig voor zich als makke lammeren naar de slachtbank te laten leiden en nog langer machteloos te moeten toezien hoe de partij in Kohls demontage wordt meegezogen. Uit de jongste Forsa-opiniepeiling blijkt dat de CDU bij de kiezers diep is gevallen. Nog slechts 29 procent van de ondervraagden steunt de CDU; dat was een week geleden nog 38 procent. In november 1999 kon de CDU op liefst 49 procent steun rekenen.

Voor de Kohlgetrouwen, waartoe ook CDU-voorzitter Wolfgang Schuble gerekend moet worden, mag de oproep aan Kohl zijn erefunctie neer te leggen een moeilijke beslissing zijn geweest. Partijsecretaris Angela Merkel zei zelfs buitengewoon verdrietig te zijn over het besluit. Anderen in de partij gaat de beslissing van het partijbestuur lang niet ver genoeg.

Het zijn onder anderen de jongeren in de CDU ('Junge Wilden') die aandringen om veel drastischer maatregelen om de partij haar geloofwaardigheid te laten terugwinnen. Christian Wulff, CDU-voorzitter van Nedersaksen en vice-voorzitter van de partij, kondigde aan dat er koppen dienen te rollen zodra de accountant Ernst & Young eind deze week met zijn bevindingen over de financiële gang van zaken naar buiten komt. De jonge Peter Müller, minister-president van Saarland, vindt dat Kohl harder moet worden aangepakt en zijn Bondsdagmandaat moet neerleggen. Net als oud-minister Manfred Kanther dit eerder deze week deed, nadat hij had toegegeven als oud-CDU- voorzitter in Hessen jarenlang miljoenen illegaal naar rekeningen in Zwitserland en Liechtenstein te hebben geloodst.

Zelfs Roland Koch, de minister-president van Hessen die geldt als trouwe Kohliaan, meent dat de oud-kanselier de uiterste consequentie moet trekken wil hij de partij in zijn val niet meesleuren.

Kohls zwijgen over de naam van de donateurs heeft ertoe geleid, dat niet alleen de SPD luidkeels verkondigt dat het hier om smeergelden gaat. Ook in de CDU zelf worden de verdenkingen jegens Kohl steeds heftiger. Friedrich Merz, de veelbelovende vice-voorzitter van de fractie, en oud-partijsecretaris Heiner Geissler hebben openlijk verklaard dat Kohl met zijn optreden probeert , ,criminele machinaties" te verhullen. Er wordt al gesproken over 'Don Kohleone', een verwijzing naar de corruptieschandalen, die de christen-democratische partij in Italië heeft gedecimeerd.

Op Schuble rust nu de ondankbare maar onontkoombare taak de partij uit het moeras te trekken. Hoewel Schuble met zijn dreiging tot aftreden als partijvoorzitter zijn critici heeft gedwongen kleur te bekennen, blijft zijn positie kwetsbaar. Schuble is zelf in opspraak gekomen in de zwartgeldaffaire omdat hij veel te laat bekendmaakte, dat hij 100.000 mark van de wapenhandelaar Schreiber had ontvangen.

Maar het ontbreken van een vooralsnog geloofwaardige opvolger liet het partijbestuur geen andere keus haar voorzitter voorlopig te steunen. Het is immers onduidelijk of mogelijke kandidaten voor het voorzitterschap - zoals oud-minister Volker Rühe of Jürgen Rüttgers, CDU-lijsttrekker in Noordrijn-Westfalen de Kohl-affaire ongeschonden zullen overleven. Verdere uitglijders kan Schuble zich evenwel niet meer permitteren. Schuble, aan wie Kohl de maarschalkstaf niet wilde overdragen, blijft een overgangsfiguur. Als trouwe steunpilaar van het 'systeem-Kohl' moet hij nu de erfenis zien op te ruimen, waarmee de oud-kanselier de partij heeft opgezadeld. Alleen door schoon schip te maken kan de CDU zich werkelijk in de oppositie vernieuwen. En de tijd dringt want de rood-groene regering van Gerhard Schröder heeft belangrijke veranderingen in het sociaal stelsel op het programma staan, waarbij de inbreng van de CDU/CSU onontbeerlijk is.

Verklaringen partijbestuur en Kohl

Partijbestuur: "Door de ontdekking van de onvoorstelbare gebeurtenissen in Hessen is voor de CDU een nieuwe situatie ontstaan. De CDU maakt een van de ernstigste crises in haar geschiedenis door. Het partijbestuur is zich bewust van de betekenis van de partij voor ons land en voor Europa. Het bestuur is van plan alles te ondernemen om de crisis te boven te komen en de partij de weg te wijzen naar de vernieuwing en de bezinning op haar fundamenten en principes. [...] Het partijbestuur heeft het volgende besloten:

( a d v e r t e n t i e s )