|
|
 ECLIPS IN BEELD ALLEEN IN SUPERLATIEVEN TE BESCHRIJVEN NEDERLAND EN BELGIË OMRINGENDE LANDEN EUROPA OOGGETUIGEN HET WEER WETENSCHAP NATUUR KIJKEN, FOTO'S, FILM MYTHEN EN LEGENDEN BIJBEL REIZEN BOEKEN LINKS  |
Zonsverduistering wordt waargenomen met gravimeter
George Beekman
Hoewel de zonsverduistering daar niet te zien is (omdat de zon onder de
horizon staat), hopen de onderzoekers het verschijnsel te kunnen verklaren
dat vijftig jaar geleden voor het eerst werd opgemerkt: een verandering in
de sterkte van de zwaartekracht rond de tijd van een totale zonsverduistering.
De Franse onderzoeker Maurice Allais maakte in 1959 in het tijdschrift
Aero/Space Engineering bekend tijdens twee totale eclipsen een afwijking hebben
gevonden in de beweging van een Foucault-slinger: een slinger die in één
vlak slingert en waar de aarde dus onderdoor draait. Allais gebruikte zo'n
slinger om naar een mogelijk verband tussen zwaartekracht en magnetisme te
zoeken. Hij vond dat niet, maar tijdens totale zonsverduisteringen in 1954
en 1959 mat hij wel een afwijking in de beweging van de slinger. Die kon volgens
hem niet het gevolg zijn van een invloed uit de omgeving, maar zou ook niet
kunnen worden verklaard met de bekende theorie van de zwaartekracht. Die zou
dus moeten worden aangepast.
De metingen van Allais werden vrijwel geheel genegeerd en dat was niet
zo vreemd omdat Allais geen fysicus was maar econoom. Zijn meetresultaat was
bovendien 'verdacht' omdat in die tijd vele onderzoekers met alternatieve
gravitatie-theorieën begonnen te komen: variaties op die van Einstein.
In 1971 maakte de Amerikaan Erwin Saxl, hoofd van een onderneming die precisie-instrumenten
maakte, echter in Physical Review D bekend een verstoring te hebben gevonden
tijdens de totale zonsverduistering van 1970. En zes jaar eerder al had hij
iets vreemds gevonden tijdens een eclips van de maan. Beide keren had Saxl
gebruik gemaakt van een torsieslinger en ook hij concludeerde dat de gravitatietheorie
van Einstein aanpassing behoefde.
De onderzoekers van het Marshall Space Flight Center denken dat het hoogst
onwaarschijnlijk is dat Allais of Saxl iets van fundamenteel belang hebben
gevonden. Het zal waarschijnlijk toch een effect in de meetopstelling zijn
geweest. Om echter aan alle speculaties een einde te kunnen maken, zullen
zij de komende weken met een gravimeter de zwaartekracht extra nauwlettend
in de gaten houden. De werking van hun instrument berust op de elektrisch
gemeten verandering van een veer waaraan een gewichtje hangt. Hun metingen
worden vergeleken met die van een ander instrument in Denver, 2500 kilometer
westwaarts. Als Allais en Saxl inderdaad een verandering in de zwaartekracht
zouden hebben gemeten, zou die duizend maal zo groot moeten zijn geweest als
de meetnauwkeurigheid van hun gravimeter. Die meet de sterkte van de zwaartekracht
met een nauwkeurigheid van 1 op 10 miljard en kan zelfs de beweging van een
auto buiten het gebouw signaleren.
|
NRC
Webpagina's
|
| Bovenkant pagina |
