|
|
  afleveringen NEDERLANDSE TOP KOPEN TIPS VOOR KOPERS ZEILTYPEN BOUWEN BRUINE VLOOT ELEKTRONICA SUCCESSEN ORGANISATIES BOEKEN AGENDA APPARATEN INFORMATIE LINKS  |
De Nederlandse zeiltop? Au!
Florence van Berckel
Het aanzien van de zeilsport in Nederland was na het succes van vorige maand net in een wat beter daglicht komen te staan. Heeft dat aanzien door deze 'nederlaag' nu weer een flinke deuk opgelopen? De vraag laat Heiner onverschillig. ,,De deelname aan de race is belangrijker dan dit laatste resultaat. En met die overwinning in de zevende etappe hebben we laten zien dat we het kunnen, dat Nederland meetelt in de zeilsport.'' Telt Nederland mee in het internationale zeilcircuit? Een lastig te beantwoorden vraag. Nederland is bekend als schaatsland, als voetballand, sinds de laatste Olympische Spelen weet de wereld dat we kunnen volleyballen. Maar zeilen? Wie in Nederland kan opheldering verschaffen? Noem bijvoorbeeld drie Nederlandse zeilcoryfeeën. Nee, niet solozeiler Henk de Velde. We hebben het over wedstrijdkampioenen en medaillewinnaars. Ook Whitbread-winnaar Connie van Rietschoten mag niet in het rijtje. Die is al lang gepensioneerd. We zijn op zoek naar de wedstrijdzeiltop van dit moment. Ja, Roy Heiner natuurlijk. Maar verder? Geen idee? Au! Au, omdat Nederland wel degelijk een wedstrijdzeiltop kent, die internationaal meetelt en ook scoort. Zij het dat die top smal is. Vorig jaar nog stonden drie Nederlandse zeilsters bij het Europees Kampioenschap in de Olympische Europe-klasse op het podium. Goud, zilver, brons. Alsof het een schaatshegemonie betrof. Een maand later werd de Europees kampioene ook nog eens oppermachtig wereldkampioene in diezelfde klasse. In '96 had deze zeilster een zilveren medaille op de Olympische Spelen gewonnen. Doch wie kent de naam van Margriet Matthijsse? Nederland kent zijn schaatsers wel, maar zijn zeilers niet. Na die constatering luidt de conclusie altijd dat schaatsen een nationale volkssport is. Iedere Nederlander schaatst of heeft ten minste een paar schaatsen op zolder liggen. Relatief gezien echter beoefenen wellicht zeker zoveel Nederlanders de zeilsport. Kijk naar de talloze, overvolle jachthavens in den lande en de gevulde plassen tijdens een zomerse dag. ,,Precies'', reageerde Roy Heiner onlangs in het maandblad Nautique: ,,Die zomerse dag is exact het probleem. Er zijn genoeg Nederlanders die zeilen, maar ze zien zeilen als een vakantietijdverdrijf en niet als een serieuze wedstrijdsport.'' Zeilen is in Nederland synoniem voor kamperen: voor heen en weer varen op een plas en borrelen op het achterdek. Wie echter de overstap zou wagen naar het wedstrijdzeilen, krijgt met een andere werkelijkheid te maken. Opeens blijkt dat de zeiler helemaal niet zo goed kan zeilen als hij altijd had gedacht. De tegenstander in een zelfde type boot verdwijnt binnen luttele minuten over de horizon. Verbouwereerd staart de zeiler naar de zeilen, de boot, de bemanning. Hoe kan dit? Een nieuw zeiltje aangeschaft en de bemanning uitgekafferd. De tegenstander blijft uit zicht. Ook het extra strak zetten van de zeilen mag niet baten. De starttechniek blijkt bar slecht te zijn, manoeuvres verlopen te stroef en het overzicht in het parcours is voortdurend zoek. Dan beseft de zeiler dat het lang zal duren eer hij slimmer en sneller zal zijn dan de tegenstander. Dankzij de huidige Nederlandse deelname aan de Whitbread Race is er een vuurtje van belangstelling voor de zeilsport bij het publiek ontstoken. ,,De slechte prestaties van het begin hebben ons zeker iets geleerd'', stelt adjunct-directeur Jan Romme van het Watersportverbond KNWV, ,,zoals de prestatie van Margriet Matthijsse op de Olympische Spelen ons destijds wakker heeft geschud''. Dwars tegen alle meningen in trainde Matthijsse in de aanloop naar de Spelen met haar eigen favoriete coach, de Nieuw-Zeelandse Rex Sly. ,,Zij heeft voet bij stuk gehouden'', zegt Romme nu eerlijk, ,,terwijl we het allemaal belachelijk vonden. Toen haalde ze die zilveren plak. Dat heeft ons wel aan het denken gezet.'' Het leidde tot een nieuw beleidsplan en een nieuw klimaat voor topzeilers. De bedoeling is dat er meer inspraak voor de zeilers komt, betere individuele begeleiding en een basissalaris. ,,We hebben een subsidie-aanvraag van 2,3 miljoen gulden extra voor zes teams ingediend'', illustreert Romme. Wie zich in de nieuwe regels kan vinden, moet ook motivatie tonen. ,,Topsporters die denken dat ze nog voor hun hobby kunnen zeilen, kunnen het vergeten. We eisen voortaan volledige commitment'', aldus Romme. Dat zal een rigoreuze verandering zijn. Een zeiler kan in Nederland tot nu toe niet van zijn sport leven. Zoals wedstrijdzeiler-in-zijn-vrije-tijd Peter de Ridder zegt: ,,We hebben een paar geweldige zeiltalenten , maar die zijn over een paar jaar nog steeds talent. Als zeiler kun je in Nederland niet je eigen broek ophouden. Dus kiezen de talenten liever voor een opleiding en een betaalde baan dan voor een sportcarrière. Slechts een enkeling wijkt uit naar het buitenland.'' Volgens De Ridder is de zeilsport nog niet voldoende geevolueerd ,,zoals dat in de autosport is gebeurd''. De Ridder trekt een parallel: ,,De inzet van mens en materiaal is vergelijkbaar. Er rijdt één mannetje in zo'n wagen, maar er is een heel team in de pits voor nodig om dat mannetje te laten winnen. Dat geldt ook voor de zeilsport.'' De kosten zijn evenredig. Geld, of het ontbreken daarvan, zou een van de redenen zijn dat het wedstrijdzeilen in Nederland niet op bredere schaal wordt beoefend en zodoende niet meer volkshelden kent. ,,Geld hoeft niet de achilleshiel te zijn'', weerlegt De Ridder, die zijn eigen hobby financiert en vorig jaar wereldkampioen in de ILC40-klasse werd. ,,Elke echte sport wordt tegenwoordig betaald.'' Waarmee de cirkel rond is. Wedstrijdzeilen zou geen echte sport zijn, sponsors zijn daardoor huiverig, zeilers kunnen wegens gebrek aan geld geen aansprekende resultaten laten zien, waardoor sponsoring uitblijft en omdat dat allemaal ontbreekt, toont de pers ook geen belangstelling. Hoe moet die patstelling worden doorbroken? Hoe verander je talenten in betaalde helden, hoe maak je de sport een hit? ,,Heel Nederland in één type boot krijgen'', grapt Romme met een serieuze ondertoon. ,,Ik ben wel eens jaloers op de bonden, die met één bal te maken hebben'', vervolgt hij. ,,Per jaar hebben wij alleen al tien WK's en evenzoveel EK's. Leg dat maar eens aan het publiek uit. En dan heb ik het alleen nog maar over de Olympische klassen.'' De enorme diversiteit aan type boten zou een van de handicaps zijn waardoor zeilen geen publiekssport is. Bovendien zou een zeilwedstrijd moeilijk in beeld te brengen zijn. Saai. ,,Ik vind dat altijd een onbegrijpelijk argument'', reageert Peter de Ridder onmiddellijk. ,,Wat is nou sexy'er en flashier om te zien dan een gekleurde, bolle spinaker die over het water scheert? Er is altijd actie, beweging, inspanning. Nee, dan uren naar zo'n groen grasveld met een golfbal staren. Daar val ik bij in slaap.'' Hij grinnikt. Hoezo? ,,Ik ben een keer in slaap gedommeld tijdens een zeilwedstrijd. Nota bene in de laatste wedstrijd van dat ILC40-WK.'' Hij schokschoudert verontschuldigend. ,,We konden niet meer verliezen. Het was de allerlaatste wedstrijd, we lagen ver vooraan, het was warm en ik hoefde even niets te doen. Toen dutte ik even in. Mooie sport toch om in beeld te brengen?'' De Ridder keert terug naar het onderwerp. ,,Het verbond zou een sportbond moeten worden. Niet de belangen van alle zeilers, dus inclusief de toerzeilers willen behartigen, maar zich concentreren op de wedstrijdzeilers. Een alliantie met de ANWB kan de toerzeiler bedienen.'' Roy Heiner ten slotte heeft de meest praktische visie. ,,De zeilers moeten laten zien dat ze willen en kunnen winnen. Alleen de keiharde volhouders, de survivors, bereiken de top. Dat zijn de winnaars. Kijk naar hardloopster Ellen van Langen. Zij leefde jaren van de bijstand, maar haalde wel een gouden medaille.'' Het gerucht dat zijn vrouw een krantenwijk zou hebben gehad om de huishoudpot te spekken, verwijst Heiner naar het land der fabelen. ,,Dat zou ik nooit toestaan'', zegt hij verbijsterd. ,,Onzin. Zo slecht is het nu ook weer niet gesteld.'' Heiner heeft de hand allang in eigen boezem gestoken. Hij richtte twee jaar geleden de Enkhuizer Zeilacademie op. ,,Om van zeilers betere zeilers te maken'', zoals hij het zelf omschrijft. En hij vult aan: ,,Om een kweekvijver te hebben voor evenementen als de Whitbread en de America's Cup.'' Heiners grote droom is een Nederlandse boot in de America's Cup, de felst begeerde, beroemdste en kostbaarste zeilprijs ter wereld. Voorlopig lijkt die toekomstdroom oneindig ver weg. ,,Dat moet je niet zeggen'', corrigeert Heiner. ,,Het lijkt af en toe wel dat het slecht gaat met de zeilsport, maar er zijn positieve veranderingen op komst.'' Wat betekent die verwachtingsvolle blik in zijn ogen? ,,Zul je wel zien. Daardoe ik nog geen uitspraken over. Maar hou de zeilsport in de gaten. Nee, nog beter'', en hij grijnst zijn bekende grijns: ,,Ga zelf eens een wedstrijd varen.'' De laatste etappe van de Whitbread Round the World Race begint komende vrijdag 22 mei in La Rochelle (Frankrijk). De race eindigt op zondag 24 mei in Southampton (Engeland). Internet: www.whitbread.org |
NRC
Webpagina's
|