Stress komt niet uit de lucht vallen; het is een langzaam proces. Wanneer stress vroegtijdig wordt herkend, kunnen lichamelijke en psychische klachten sneller worden verholpen. Hieronder een lijstje met mogelijke signalen:

Lichamelijke klachten Veel voorkomende lichamelijke stressklachten zijn slapeloosheid, hartkloppingen, spierpijn, vermoeidheid, verhoogde bloeddruk, maag- en darmstoornissen.

Psychische klachten Depressiviteit, machteloosheid, gejaagdheid, angst en geëmotioneerdheid staan te boek als algemene klachten. Een combinatie van deze symptomen wijst echter al snel op stress.

Slechte gewoonten Roken, drinken, te veel eten, gebruik van medicijnen, cynisme, verbittering: wie maakt zich er niet schuldig aan? Toch geldt ook hier weer: een combinatie wijst al snel op stress.

Perikelen op het werk Op het werk wordt stress vaak als eerste zichtbaar, omdat mensen er moeten presteren. Enkele signalen: minder productie, materiaalverspilling, onnodige fouten, kortdurend ziekteverzuim, spanningen en conflicten, slechte relaties met klanten en disciplinaire problemen.

Tips

Stress is te voorkomen en te beheersen. Twaalf antistresstips, op basis van adviezen van diverse deskundigen:

1. Schat je prestaties op waarde.

2. Sta zo nu en dan stil bij je sterke kanten.

3. Probeer negatieve gedachten om te zetten in positieve.

4. Neem een een korte time out als je stress voelt. Ga na waar de stress vandaan komt.

5. Breng veel tijd door met (je) kinderen. Kinderen vergen veel aandacht, waardoor je stress naar de achtergrond schuift.

6. Zorg ervoor dat je je leven niet laat bepalen door anderen; dat leidt tot frustratie en opgekropte woede.

7. Zorg voor voldoende lichamelijke oefening; sporten is goed voor de geest.

8. Houd je niet bezig met problemen die je op dít moment niet kunt oplossen.

9. Ga na welke drijfveren je gedrag beïnvloeden.

10. Houd je doelen voor ogen en sta er regelmatig even bij stil.

11. Het opdoen van kennis werkt stressverlagend. Blijf breed georiënteerd, volg veel curcussen.

12. Uit je emoties. Hoe beter je je emoties verwerkt, des te makkelijker je nieuwe spanningen kunt hanteren.

Muziek helpt

Muziek is het belangrijkste middel dat mensen gebruiken om stress te verlichten. Dat blijkt uit een onderzoek van het Amerikaanse bureau Roper Starch dat werd gehouden in dertig landen in Amerika, Azië en Europa, waaronder Nederland. De geïnterviewden werd gevraagd welke middelen uit een lijst van vierentwintig zij toepasten ter verlichting van spanning.

Vooral in Noord-Amerika luisteren mensen naar muziek om te ontspannen: 64 procent van de mensen daar doet dit, tegen 56 procent wereldwijd en slechts 46 procent in meest ontwikkelde landen van Azië, waar de mensen liever televisiekijken. Voor jongeren is muziek nog belangrijker. Van de tieners tussen 13 en 19 jaar komt 74 procent tot rust met muziek.

Volgens Roper Starch is het niet verwonderlijk dat muziek het hoogst scoort, gezien de alomtegenwoordigheid van cd's, radio's, walkmans en dergelijke. De toename van muziekdistributie via het Internet zal de populariteit van muziek naar verwachting nog verder doen toenemen.

Televisie
Op de tweede plaats komt televisiekijken. Gemiddeld kijkt 53 procent van de wereldbevolking naar de tv ter ontspanning. Aziaten kiezen er het vaakst voor (62 procent) en Oost-Europeanen het minst (41 procent).

Bad
In West-Europa is het nemen van een bad zeer populair. 58 procent noemt het als middel, tegen 49 procent wereldwijd.

Sociale activiteiten
De vierde plaats op de ranglijst wordt ingenomen door activiteiten met vrienden of bekenden: eenderde van de mensen noemt dit. Ook hier scoren West-Europeanen hoog (38 procent), tegen slechts 27 procent in Latijns Amerika. Andere sociale activiteiten zijn minder populair. Een kwart van de wereldbevolking zegt te telefoneren om te relaxen. Dit is het meest populair in Azië (30 procent), en wederom het minst in Zuid-Amerika (15 procent). Latijns-Amerikanen spelen weer wel graag met hun kinderen (21 procent), tegen 10 procent in Azië en 16 procent gemiddeld.

Eten, lezen en bewegen
Wandelen (34 procent), het lezen van een boek (27 procent), sporten (27 procent) en het eten van favoriet voedsel (22 procent) staan ook hoog genoteerd. Hobby's komen op de tiende plaats, met een score van 15 procent. Veel minder in trek als ontspanningsmiddel is seks, dat door slechts 11 procent van de ondervraagden werd genoemd. Het staat daarmee op de zestiende plaats. Onder mannen (13 procent) is vrijen populairder dan onder vrouwen (9 procent).