1. Maak een financieel plan
Maak een financieel plan voordat u iets gaat ondernemen, en denk daarbij aan uw toekomstige behoeften. Wat bijvoorbeeld voorkomt dat u nu twintigduizend gulden voor jaren vastlegt en straks eenzelfde bedrag moet lenen voor een andere auto.

2. Begrijp de constructie van een lening
Iedere lening is een contract tussen twee partijen: de geldverstrekker en de lener. Een bemiddelaar brengt die twee vaak bij elkaar, ontvangt daarvoor provisie, maar is geen contractpartij. De verstrekker wil zijn geld een keer terugzien en verlangt daarom zekerheden, altijd de aflossing(en) en bijna altijd een rentevergoeding. De gemaakte kosten (dekking overlijdensrisico, provisie, administratie) komen voor rekening van de lener, direct of indirect.

3. Leen als een ondernemer
Een ondernemer leent geld met een bedrijfsdoel voor ogen, en berekent of de rente, aflossing, kosten en belastingvoordelen verantwoord zijn. Anders huurt hij of ziet af van de zaak. Wanneer u zó overweegt een huis te kopen (of te huren), handelt u als een ondernemer. Helaas vallen mensen nogal eens op een huis en steken zich diep in de schulden, ongeacht de lasten.

4. Leen alleen voor nuttige zaken
Leen voor zaken die in de toekomst waarschijnlijk waarde opleveren: studie, of een eigen huis. Leen dus niet voor de vakantie, kleren, een auto en dergelijke; dingen die in waarde dalen.

5. Kijk niet alleen naar de belastingvoordelen
Uw fiscale omstandigheden kunnen verslechteren, waardoor de voordelen verminderen. De belastingwetten kunnen voor u in ongunstige zin wijzigen. Voorbeeld: de renteaftrek voor een consumptieve lening gaat vervallen in het beoogde nieuwe belastingstelsel.

6. Denk zelf aan uw toekomstige risico's, een ander doet het niet
Vooral twintigers en dertigers staan bloot aan 'risico's' als (echt)scheiding, verhuizing om een carrière elders op te bouwen, een carrièrebreuk enzovoort. Door een dergelijke gebeurtenis kunnen schulden (bijvoorbeeld de spaarhypotheek) een blok aan het been zijn.

7. U trekt aan het kortste eind in geval van nood
Wie zijn schulden niet betaalt, zijn lening niet aflost of de rente niet betaalt, trekt altijd aan het kortste eind. Je komt immers de voorwaarden van een contract niet na. Denk niet te licht over zo'n situatie, wanneer u (te) veel leent.

8. Wantrouw verleidelijke leen- en kredietmogelijkheden
Kredietruimte via een betaalrekening, creditcards, klantenkaarten, kopen op afbetaling, uitgestelde betaling zijn verleidelijke, kleine helpers in nood, totdat alle lasten samen een molensteen om uw nek zijn.

9. Haal uw broekriem aan en win op twee fronten: het psychologische en het financiële
Wanneer u de verleiding (koop te dure auto) niet langer kunt weerstaan en op het punt staat een fikse lening te sluiten, haal dan eens diep adem en stel de zaak een jaar uit. Zo beteugelt u uw koopdrift en bespaart u geld, want over poosje koopt u zonder schroom een knappe tweedehands.

10. Let niet op het groenere gras bij de buren
Wie anderen imiteert bij de aanschaf van lifestylezaken - huizen, auto's, kleding, kunst, party's en vakanties - en die eigenlijk niet kan betalen, vervalt in zijn leengedrag van kwaad tot erger. Dit me too-gedrag komt veel voor, vandaar die honderdduizenden mensen in financiële nood.