Collectanten

'Ik heb nog nooit gehoord dat iemand benaderd is om collectant te worden'. Deze stelling is afkomstig van niet-collectanten die door onderzoeksbureau Interview in 1997 werden gevraagd naar hun ervaringen op dat gebied. Organisaties zouden mensen moeten vragen om deel te nemen aan acties. Volgens het onderzoek zou het tekort aan collectanten daarmee van de baan zijn. Collectanten zijn bijna altijd vrijwilligers, evenals alle andere mensen die onbetaald werk verrichten voor charitatieve instellingen.

Een belangrijke drijfveer om je belangeloos in te zetten voor een bepaalde organisatie, is de betrokkenheid. Ervaringen bijvoorbeeld met ziekte in de eigen omgeving, doen mensen beseffen dat er geld nodig is voor onderzoek of steun aan een goed doel. Hoewel de betrokkenheid ook averechts kan werken; 'ik heb die ziekte al, dan hoef ik er toch zeker geen geld voor op te halen', was de reactie van een carapatient aan wie werd gevraagd te collecteren voor het astmafonds.

'Interview' vroeg collectanten waarom zij collecteren. Het merendeel van de collectanten gaf aan door een bekende te zijn gevraagd om te collecteren. En omdat weigeren altijd moeilijk is, liep men dan al snel met een bus door de wijk. De kinderen voor kinderen-instelling Jantje Beton doet een beroep op scholen en zo collecteren klassen tegelijkertijd voor speelplaatsen en andere kindvriendelijke activiteiten op straat.

Slechts een enkeling heeft zich uit eigen beweging aangemeld, bijvoorbeeld door te reageren op een advertentie in de krant of naar aanleiding van een oproep op de televisie.

Voor veel vrijwilligers tellen persoonlijke baten mee: 38 procent waardeert het mensen te ontmoeten en eventueel vrienden te maken, 31 procent schept vreugde in het opdoen van levenservaring en 30 procent vindt het gewoon leuk werk. Voor bijna eenderde van alle vrijwilligers geldt dat zij het werk doen uit morele, religieuze of politieke principes.

Vrijwilligerswerk wordt vaker verricht door mensen van middelbare leeftijd dan door jongeren of ouderen. Wat fondsenwerving en collecteren betreft zijn het vooral vrouwen (9 procent tegenover 5 procent mannen) die zich daar belangeloos voor inzetten. Daar staat tegenover dat veel meer mannen (14 procent tegenover 6 procent vrouwen) vrijwilligerswerk doen op het gebied van sport en recreatie.

Tussen mannen en vrouwen doen zich geen grote verschillen voor in de motieven om wel of geen vrijwilligerswerk te doen. De belangrijkste reden die wordt opgegeven om niet te collecteren of ander vrijwilligerswerk te doen, is tijdgebrek. Mannen die geen vrijwilligerswerk doen, zeggen relatief vaak dat zij nooit zijn gevraagd zich in te zetten voor welk vrijwilligerswerk dan ook.

De algemene conclusie lijkt dus te zijn: je moet ervoor gevraagd worden.

NRCWebpagina's
10 DECEMBER 1998