U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.

N I E U W S
T E G E N S P R A A K
S U P P L E M E N T
A G E N D A
A R C H I E F
A D V E R T E N T I E S
S E R V I C E



Houten hekjes

Davis, die na zijn studie aan de Harvard Business School als ontwikkelaar in Miami actief was, kende dit kustgebied goed omdat hij hier als kind de zomers doorbracht. ,,Toen ik eind jaren zeventig dit stuk land van 34 hectare van mijn grootvader erfde, wilde ik er iets maken wat aan de badplaatsen van toen herinnert, aan de door de zon geblakerde houten huizen waar je 's avonds na een dag aan het strand eindeloos op de veranda met familie en buren zat te praten.'' Samen met de Cubaans-Amerikaanse ontwerper Andres Duany ging hij op zoek naar geslaagde small towns. In een grote rode Pontiac-cabriolet trokken ze met schetsboek, meetlat en fototoestel door het zuidoosten van Amerika: Florida, Georgia, Louisiana, South Carolina.

Duany en zijn vrouw Elizabeth Plater-Zyberk ontwierpen daarop een formule voor de small town van de laat-twintigste eeuw, met zowel een stratenplan als een bouwcode. De code bepaalt onder andere dat alle huizen een picket fence moeten hebben, het houten hekje dat het symbool bij uitstek is van het rustieke Amerikaanse dorp. Sterker nog, het hekje moet wit zijn èn het moet anders van vorm zijn dan alle andere hekjes in de straat. Aan de tuinpaden die achter de huizen langs lopen zijn de hokken voor de vuilnisbakken er zelfs mee afgebakend.

De meeste eigenaren gebruiken hun huis in Seaside alleen in de vakantie en verhuren het de rest van de tijd. Er zijn nu nog maar tien fulltime bewoners, "locatie-flexibele professionals' die dankzij modem en computer overal kunnen werken. Davis verwacht dat het er meer zullen worden als dit en volgend jaar scholen in het dorp open gaan. Dan wordt het minder een modeldorp en meer een echte gemeenschap, hoopt hij. Als welgesteld vakantiedorp staat Seaside als een glanzend prototype in de stedebouwkundige showroom. Het ontkomt daarmee aan de confrontatie met veel van de lastige kanten van het dagelijks leven. Toch heeft Seaside volgens Davis een intellectueel "trickle-down' effect: ,,Al was het maar omdat het laat zien dat het in Amerika mogelijk is om een boodschap te doen of naar een restaurant te gaan zonder in de auto te hoeven stappen. Goed, je hebt een auto nodig om hier te komen, maar als je hier bent blijkt dat je ook een aantal dagen zónder kan.'' De leer van het New Urbanism wordt ook verkondigd via het Seaside Institute, dat een jaarlijkse prijs toekent aan "geslaagde' wijken en regelmatig symposia organiseert over onderwerpen als "Rediscovery of America' en "Techniques of Traditional Town Planning'. Tot Davis' genoegen blijken mensen in Seaside inderdaad op hun veranda's te zitten, een praatje met de buren aan te knopen, alles te voet of met de fiets te doen. ,,Geloof me, als je gewend bent om elke dag vanuit je huis met airco in je auto met airco naar je kantoor met airco te rijden, dan is het nogal een stap om buiten in de warmte te gaan zitten.''

Dat dit alles louter een oefening in nostalgie zou zijn, wijst Davis resoluut van de hand: ,,Er is niets nostalgisch aan het zoeken naar een minder vervreemdende, minder verspillende leefwijze.'' En wat het uiterlijk van Seaside betreft: ,,Elke nieuwe suburb in Amerika lijkt tegenwoordig op elke andere nieuwe suburb. De herleving van een lokale bouwtraditie geeft nieuwe gebouwen karakter en verbindt ze met de omgeving. Dat is geen nostalgie, maar een manier om te leren van het verleden.'' Toch vliegt zijn zelfgeschapen utopie hem soms ook naar de keel. ,,Ik woon hier, ik werk hier, iedereen kent me. Om er van los te komen moeten mijn vrouw en ik óf weggaan, óf de luiken dicht doen en de telefoon eruit trekken. In een dorp dat het menselijke contact en goed buurschap hoog in het vaandel draagt zit daar een zekere ironie aan, ja.''

Wegwerpstad
1. De utopie van het dorpspl ein
2. Nonplaatsen
3. Redneck Riviera
4. Houten hekjes
5. Wegwerpstad
6. Kwetsbaar
7. Privatopia
8. Celebration
9. Glasvezelnet

NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (6 april 1996 / web@nrc.nl)