HENDRIK SPIERING
Bijna was deze recensie niet geschreven. Want zo lang duurt het opstarten van de Brein-aan-zet- software, dat ik telkens dacht dat mijn computer vastgelopen was. Nee dus. Het duurt gewoon héél lang. Even dacht ik dat het expres was. Want deze cd-rom met twaalf raadsels zou gebaseerd zijn op een uitgekiende theorie over creativiteit. En dan ligt de gedachte voor de hand dat het wachten bedoeld is om de speler nederigheid te leren, laat hem maar wachten! Dat is je ware wijsheid. Geheel leeg in het hoofd begint de speler aan het oplossen van de mysterieuze raadsels. Mooi zo.

Maar inmiddels denk ik dat het programma gewoon een beetje oenig ontworpen is. Want als ik het spel uitzet, loopt mijn pc telkens echt vast - of zou ik nóg langer moeten wachten? En bij nadere beschouwing stelt die creativiteitstheorie, met de grauwe naam Advanced Structured Invented Thinking, ontworpen door de Rus Altschuller en de Israëli Horowitz, ook niet zoveel voor. De gedachte is dat je met een probleem geconfronteerd geen nieuwe elementen moet toevoegen ('het belangrijke principe van de Gesloten Wereld'), maar door een andere verdeling van bestaande elementen of het veranderen van functies het probleem moet oplossen. Nu, dat zal best, maar heel vaak ook niet, zo lijkt mij. De toepassing van die ideeën in de 12 raadsels (vrij uitvoerig toegelicht in het boekje en door de vriendelijke professor in beeld) is in ieder geval abstract en harkerig. Ik was in ieder geval meer bezig te begrijpen wat die ene voorgekauwde oplossing zou moeten zijn dan dat ik werkelijk bezig was met creatief denken. Met creativiteit in de werkelijke wereld heeft het weinig te maken, daarvoor is het virtuele keurslijf van de raadsels veel te strak. De creativiteitstheorie is dus slechts een enigszins opschepperige gimmick bij deze cd-rom. Het zij zo.

Belangrijker kwestie is: zijn die raadsels leuk? Het antwoord is: ze zijn 'wel aardig', meer niet.

Sommige zijn simpel, andere best moeilijk. Ze doen mij erg denken aan de raadsels die vroeger wel in de Winterboeken stonden (oplossing achterin). Leuk piekeren, maar vaak pech als je net niet op dat éne dingetje kunt komen dat de oplossing brengt. Het verwisselen van de banden was een makkie, het meten van de temperatuur van een buitenaards visje nogal vergezocht, het wegen van de valse en echte munten was erg leuk (maar heel oud, volgens mij), maar bij het raadsel hoe het pakje naar de fakir te sturen miste ik helaas de cruciale ingeving. Het is overigens aan te raden de tijd te nemen voor de raadsels. Belangrijk is ook om de situatie in het raadsel regelmatig met een fris oog te bekijken, te 'herdefiniëren' als het ware. Misschien is dat ook wel de belangrijkste bedoeling van Altschuller en Horowitz, met hun vreemde idee van de 'Gesloten Wereld'. Misschien kunnen kinderen en andere mensen van deze cd-rom ook leren om geduld te hebben, goed op te letten èn om allerlei verschillende oplossingsstrategiën op de problemen los te laten. Ook nuttig is om een beetje over het scherm te zwerven met de muis en zo eens hier en daar te klikken: de vaak nogal sullige opmerkingen die dan klinken brachten in ieder geval mij een enkele keer (waarschijnlijk onbedoeld) op een idee voor de oplossing. Over deze vage en tijdrovende vorm van associatief piekeren zwijgt overigens de theorie van Altschuller en Horowitz.

Brein aan zet. Halloween Educatieve Software. Prijs 49,95 gulden.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Genadeloos uit de bocht
(23 februari 2001)
Duivel kan niet normaal lopen
(16 februari 2001)
Opkomst, val, opkomst...
(9 februari 2001)
Zwemelen voor hemelvorsers
(2 februari 2001)
De macho's van de weg
(26 januari 2001)
Skatende graffiti-spuiters
(19 januari 2001)
Alice in computerland
(12 januari 2001)
Praktische gids met betwetertjes
(5 januari 2001)

Eerder verschenen artikelen in het archief.