MARISKA GRAVELAND
De Zon schreeuwt, maar wij kunnen hem niet horen, zo leert ons de cd-rom Atlas van het zonnestelsel. De geluidsgolven zitten gevangen in de Zon en kunnen zich niet voortbewegen door het vacuüm van de ruimte. Zelfs als deze geluidsgolven wel door de ruimte konden bewegen zouden wij ze niet kunnen horen, omdat de frequenties onder het niveau van het menselijk gehoor liggen.

De Zon is een orkest van meer dan een miljoen tonen, dat pas zal zwijgen als hij over zo'n zes miljard jaar zal uitdoven. Dan zwelt hij tot een rode reus, slokt Mercurius op, verschroeit de Aarde en eindigt als witte dwerg. Om te voorkomen dat we de Aarde voor lief nemen en haar vanzelfsprekend gaan vinden, kan het geen kwaad om af en toe naar boven te kijken. Als je je weer eens met de fiets door een regenbui heen ploegt, kan het leed soms wat worden verzacht door te denken aan de Grote Rode Vlek op Jupiter, een helse plek, twee keer zo groot als Aarde, waar het al minstens 300 jaar stormt. Die vervelend tikkende druppels komen in een ander daglicht te staan als je beseft hoe bijzonder het is dat we dankzij onze dampkring überhaupt water hebben kunnen vasthouden.

Hoe spectaculairder, hoe beter, vinden vele hemelvorsers. Liefhebbers van extreme feiten worden door de cd-rom dan ook op hun wenken bediend. In de zucht naar spektakel in ons zonnestelsel komt Uranus er wat bekaaid vanaf. 'Een saaie atmosfeer', staat er op een gegeven moment als kopje. "De atmosfeer van Uranus is een teleurstelling, wanneer we hem vergelijken met die van Jupiter, of zelfs Neptunus." Miranda, een van de achttien manen van Uranus, mag wel op de goedkeuring van de schrijver rekenen. "Zij heeft één van de meeste verbazingwekkende oppervlakken die ooit zijn ontdekt in ons zonnestelsel. Miranda ziet eruit alsof ze in stukken gebroken en weer aan elkaar gelijmd is." De foto's zien er inderdaad prachtig uit, wat eigenlijk van alle illustraties op deze cd-rom gezegd kan worden. Alle planeten en manen kun je laten ronddraaien, inzoomen is ook mogelijk.

De temperatuursverschillen op ander planeten staan altijd garant voor verbazing. Doordat Mercurius zo dicht bij de Zon staat kan de temperatuur overdag oplopen tot 420 graden Celcius, heet genoeg om zink te smelten. 's Nachts kan de hitte door het ontbreken van een dichte atmosfeer in de ruimte ontsnappen, waardoor de temperatuur kan dalen tot onder -170 graden Celcius, koud genoeg om kooldioxide te bevriezen.

De informatiestroom is begrijpelijk, doordat de vele feiten, verwijzingen en kaarten overzichtelijk worden gepresenteerd. Het klapstuk van de cd-rom had de reis langs verschillende planeetoppervlakten moeten worden, maar door de schokkerige beelden willen deze virtuele reizen langs Olympus Mons, de 24 kilometer hoge berg op Mars, en de Aphrodite Terra op Venus maar niet overtuigend worden.

Zoals vaker het geval is, hoef je niet ver te zoeken om iets moois te vinden. Onze eigen Maan blijft in al zijn bescheidenheid een van de intrigerendste hemellichamen die er door het vacuüm rondsuizen. Jammer dat de Atlas van het zonnestelsel geen duidelijke baan van de Maan om de Aarde laat zien, terwijl dat op even simpele als inzichtelijke wijze getekend kan worden, waardoor je zelf kan voorspellen waar en wanneer de Maan opkomt.

Atlas van het zonnestelsel. Uitgeverij Academic Service. Prijs ƒ 89,95. Voor Wiondows 95/98/NT en een cpu van minstens 100 Mhz.

Eerder verschenen in deze rubriek:

De macho's van de weg
(26 januari 2001)
Skatende graffiti-spuiters
(19 januari 2001)
Alice in computerland
(12 januari 2001)
Praktische gids met betwetertjes
(5 januari 2001)

Eerder verschenen artikelen in het archief.