NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET GING OM DE man of de partij, Helmut Kohl of de CDU. De man is opgeofferd, maar de partij is niet gered. De afbraak van de staatspartij, die het beeld van Duitsland na de Tweede Wereldoorlog heeft bepaald en onder wier hoede de hereniging zich voltrok, gaat in slow motion verder. Erevoorzitter Kohl heeft de eer aan zichzelf gehouden en is afgetreden nadat hem door de partijtop een ultimatum was gesteld. Partijvoorzitter Schäuble, inmiddels evenzeer als Kohl door het schandaal van de geheime rekeningen getroffen, moet aanblijven omdat geen geloofwaardige opvolger voorhanden is. Toch zal ook Schäubles aftreden niet voorkomen kunnen worden, wil de CDU schoon schip maken.

De gebeurtenissen van gisteren zijn voorlopig niet veel meer dan een fase in de machtsstrijd tussen twee mannen, Kohl en Schäuble, die eens door een hechte politieke Mnnerfreundschaft waren verbonden. Kohl was de keizer, in partij en staat, Schäuble was zijn kroonprins, en uiteindelijk zijn opvolger als partijvoorzitter toen de CDU in 1998 de Bondsdagverkiezingen verloor. Nu houdt een zwaar beschadigde Kohl zich vast (voor hoe lang?) aan zijn Bondsdagzetel waar hij zich beroept op de fan mail die hij dagelijks krijgt en op zijn gegeven woord aan duistere geldschieters. Schäuble heeft zich na lang aarzelen bereid verklaard tot het plegen van politieke vadermoord om de partij een kans te geven zich te herstellen. Maar of die daad van zelfreiniging voldoende is, mag worden betwijfeld.

ER HANGT DE CDU namelijk nog veel meer onheil boven het hoofd. Behalve dat Schäuble zelf heeft moeten toegeven een koffer met inhoud te hebben aangenomen die vervolgens in het niets verdween, is de partij in Hessen vorige week betrapt op grootscheeps gebruik van nummerrekeningen in Zwitserland en Liechtenstein. Evenals in het geval-Kohl zijn de gulle gevers onbekend en is dus alles mogelijk. De uitslag bij de jongste Landdagverkiezingen, die na de tegenslag van 1998 een eerste herstel van de CDU te zien gaf en haar in Hessen regeringsverantwoordelijkheid bracht, staat inmiddels ter discussie. SPD, Groenen en Republikaner stellen hardop de vraag of die verkiezingen niet met geld van de geheime fondsen zijn gekocht. Was Hessen uitzondering of regel? Als staatspartij staat de CDU bovendien wegens de affaire een financiële afrekening te wachten die haar bankroet snel naderbij brengt. Zelfs SPD'ers waren geneigd tot enige clementie omdat een grote volkspartij niet zomaar kan verdwijnen zonder ernstige gevolgen voor de democratie. Maar het staat nog te bezien of lankmoedigheid in het oog van het te verwachten bewijsmateriaal een reële optie is. En als het financiële bankroet al kan worden vermeden, het politieke bankroet lijkt niet meer te kunnen worden omzeild, zeker niet nu het virus van de verloedering als gevolg van het gebrek aan doorzettingsvermogen bij de partijtop onbelemmerd kan voortwoekeren. Vergelijkingen worden al gemaakt met Italië waar de christen- democratische partij in schandalen ten onder ging.

ER IS ÉÉN LICHTPUNT in de geschiedenis: in Berlijn regeert de rood-groene coalitie. Stel dat Kohl nog eens het kanselierschap had veroverd om vervolgens in dit schandaal verwikkeld te raken, de crisis zou dan direct de fundamenten van de Bondsrepubliek hebben aangetast. De tragedie legt nu een zware verantwoordelijkheid op de schouders van kanselier Schröder. Democratie is kwetsbaar en op den duur niet levensvatbaar als er geen geloofwaardige alternatieven voor de macht meer voorhanden zijn. De coalitie, die toch al worstelt met Duitslands grote structurele vraagstukken, heeft nu ook nog de taak de republiek door deze malaise heen te loodsen. Het gemak waarmee ook Schröder de uitslag van de verkiezingen in Hessen ter discussie stelde, geeft overigens te denken. De regering in Berlijn zou er goed aan doen iedere schijn van opportunisme te vermijden.

Zie ook:

'Aanzien van de Duitse democratie in geding'(19 januari 2000) Schäuble is nog lang niet weg (14 januari 2000)
Schäuble bekent illegaal geld te hebben ontvangen (11 januari 2000)
Een SPD'er ging zelfs met de bank op berenjacht (6 januari 2000)
Onderzoek Kohl ontzet Duitsers (30 december 1999)
Oud-kanselier Kohl verliest steun CDU-top (22 december 1999)
Kohl: ik heb nooit zelf geld ontvangen (17 december 1999)
Kohl: ik beheerde geheime gelden (1 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )