NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In Chili wordt morgen de tweede ronde van de presidents- verkiezingen gehouden. Voor de twee kandidaten is de ophanden zijnde terugkeer van ex-dictator Pinochet een nachtmerrie.

Door onze correspondent MARJON VAN ROYEN

RIO DE JANEIRO, 15 JAN. Hoe hard ze in stilte ook hadden gebeden dat het niet zou gebeuren: morgen zitten de twee presidentskandidaten van Chili met het volle gewicht van Augusto Pinochet op schoot. "Een mogelijke terugkeer van senator Pinochet zal de uitslag van de verkiezingen niet in het minst beïnvloeden", riepen campagneleiders om het hardst, toen afgelopen dinsdag uit Londen het bericht over de waarschijnlijke vrijlating van de ex-dictator kwam.

"De terugkeer van de heer Pinochet naar Chili is niet meer dan het resultaat van een zaak waar we altijd voor hebben gepleit", zei een woordvoerder van de socialistische kandidaat Ricardo Lagos (61). "We zijn blij als de nationale soevereiniteit van Chili wordt hersteld. Maar voor de verkiezingen is generaal Pinochet geen thema", zei ook de rechtse kandidaat Joaquín Lavín (46), die in zijn jonge jaren nog adviseur van de dictator was. In werkelijkheid is de terugkeer van Pinochet zowel voor de linkse Lagos als de rechtse Joaquín Lavín een pure nachtmerrie. Zoals alle Pinochet-adepten bracht ook de oer-rechtse Lavín vorig jaar nog een bezoek aan Groot- Brittannië, om de daar vastgehouden ex-leider zijn eer te betonen. Daarna echter deed Lavín er alles aan om zich uit de schaduw van 'de grote man' los te rukken. Voor zijn aartsconservatieve en katholiek-fundamentalistische opvattingen schoof hij het plaatje van een joviale populist. "Ik ben niet politiek", herhaalde hij zo vaak hij maar kon. Dit is een leus die wel kan bogen op de instemming van de generatie die tijdens de dictatuur van Pinochet is opgegroeid. Zeventien jaar militair bewind, waarin alleen al het gebruik van het woord 'democratie' op school een leerling op schorsing kon komen te staan. "Politici zijn allemaal ouwe zakken", luidde de titel boven een portret van de jonge kiezer onlangs in het Chileense dagblad Mercurio. De andere groep die de rechtse Lavín probeert te verleiden, is die van de armen in de volkswijken. Economisch gaat het niet goed met Chili: negatieve groei en een werkloosheid van 11 procent. Lavín schotelt de hongerigen grote barbecues voor waarbij 180 - door grootgrondbezitters gedoneerde - lammeren geurig aan het spit draaien. "Ik ben de verandering", zegt Lavín, zich afzettend tegen de centrum-linkse coalitie die Chili sinds het aftreden van Pinochet als president in 1988 heeft geregeerd. Lavín hoopt deze groepen aan zich te binden, en morgen met een deel van de ontevreden christen-democraten uit de centrum-linkse regeringscoalitie een meerderheid te halen. Maar daarvoor was het wel nodig zich onder de schaduw van de dictator uit te werken. Vijftig procent van de Chilenen - blijkt uit een recent onderzoek - wil niet eens dat Pinochet terug naar Chili komt. Het land is doodmoe van hem. Hoezeer Lavín tot het laatst ook zijn best heeft gedaan om onder een oordeel over Pinochet uit te kronkelen - iedereen weet: als de generaal woendag of donderdag eenmaal terug is kan hij zijn afstand niet meer bewaren. Het zou hem klappen kosten van zijn eigen partij, de fascistoïde UDI. ´En hij zou voor eeuwig de schande over zich afroepen van die kleine, maar invloedrijke groep Pinochet-bejubelaars.

Zo gezien zou een overwinning van de socialistische Lagos dus voor de hand liggen. Maar ook op hem kan een negatief Pinochet-effect neerdalen. Hij is toch de vertegenwoordiger van een regering die "zijn werk heeft gedaan" en Pinochet naar Chili heeft teruggekregen, zoals aftredend president Eduardo Frei gisteren nogmaals onderstreepte? De familieleden van Pinochets duizenden slachtoffers, de mensenrechtenorganisaties, en waarschijnlijk ook Lagos eigen socialisten zullen hem deze rol niet dank afnemen.

Lagos zou de eerste socialistische president van Chili moeten worden, sinds Allende door Pinochet in 1978 de dood in gebombardeerd werd. Het is op z'n minst wrang als je na je verkiezing als socialist deze schender van de mensenrechten terug in je huis moet ontvangen.

Hoe ziek Pinochet zich op dit moment ook mag voordoen. In Chili is hij nog steeds 'senator voor leven', parlementair onschendbaar, en aanbeden door 'zijn' leger.

Zie ook:

Rechter wil rapport over Pinochet zien (13 januari 2000 1999)
Londen neigt tot vrijlating Pinochet (12 januari 2000 1999)
Pinochet in beroep tegen uitwijzing (23 oktober 1999)
Effecten Pinochet-kwestie nu al merkbaar, 28 september 1999
Pinochet is niet onschendbaar (26 november 1998)
Spaanse rechter vraagt uitlevering Pinochet (4 november 1998)
Oud-dictator Pinochet aangehouden (19 oktober 1998)
Spoken uit het verleden (3 augustus 1998)

( a d v e r t e n t i e s )