NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Niets mag aan het toeval worden overgelaten bij de 'inburgering' van de nieuwe koningin.

Door onze redacteuren
GIJSBERT VAN ES en DANIELA HOOGHIEMSTRA

DEN HAAG, 14 JAN. Van een verlovingsdatum is nog geen sprake. Maar de relatie tussen prins Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta is inmiddels bijzonder genoeg om voorbereidingen te treffen voor een eventueel huwelijkscontract en een 'inburgeringsprogramma'.

Als een koninklijke verloving wordt aangekondigd, moet een huwelijk volgen. Een breuk in de verlovingstijd zou voor de koninklijke familie uiterst pijnlijk zijn. Daarom buigen juristen zich, nog voordat een verloofde officieel is voorgesteld, over de (juridische en financiële) voorwaarden waaronder een toekomstig huwelijk kan worden gesloten. In dit precaire stadium kan er nog van alles misgaan tussen de toekomstige partners en hun families. De inleidende besprekingen spelen zich af in de privésfeer van de koninklijke familie. De Rijksvoorlichtingsdienst is hierbij niet of nauwelijks betrokken. Als de afspraken naar ieders tevredenheid zijn gemaakt en het vertrouwen bestaat dat een verloving bekend kan worden gemaakt, moet het 'inburgeringsprogramma' voor de aanstaande echtgenote van de prins klaarliggen. De Nederlandse taal, staatsinrichting, geschiedenis, economische verhoudingen, sociaal-culturele omstandigheden, religieuze achtergronden, gewoonten en gebruiken - vrijwel niets is voor de mogelijk toekomstige koningin der Nederlanden bekend en vertrouwd.

Tot de taakopvatting van koningin Beatrix behoren professioneel management en ijzeren discipline. In en rondom de Haagse paleizen wordt vrijwel niets aan het toeval overgelaten. De opleiding van prins Willem-Alexander als troonopvolger is van meet af aan grondig en stelselmatig aangepakt. Bij het opstellen van zijn studieprogramma's zijn koninklijke vertrouwensmannen als H. D. Tjeenk Willink, inmiddels vice-president van de Raad van State, en de Leidse historicus H.L. Wesseling betrokken geweest.

Nog steeds werkt de Prins van Oranje uitvoerige 'oriëntatieprogramma's' af, naast zijn hoofdtaken die liggen in de Raad van State, het Internationaal Olympisch Comité en het watermanagement. De prins heeft series werkbezoeken afgelegd aan ministeries, adviesorganen, rechtbanken, grote ondernemingen, Europese instellingen, etc. In oktober '97 volgde de prins nog een management- opleiding aan een business school in Chicago. Op dit moment is hij onder meer bezig met een cultureel programma, waarin hij wordt begeleid door oud-directeur H. van Os van het Rijksmuseum.

Een vergelijkbaar 'op maat gesneden' studieprogramma staat ook Máxima Zorreguieta te wachten zodra de verloving eenmaal is aangekondigd. Namen van adviseurs en docenten die daarbij worden betrokken, zijn nog niet bekend. Beheersing van de Nederlandse taal is voor Máxima een eerste vereiste. De entree in Nederland van prins Claus wekte aanvankelijk felle maatschappelijke weerstand, maar de prins wist al vrij snel sympathie bij de bevolking te wekken door de snelheid waarmee hij zich het Nederlands machtig maakte. Prins Bernhard is altijd met een zwaar Duits accent blijven spreken. Van hem is bekend dat hij eind jaren dertig stelselmatig zijn docent Nederlands ontliep. Tot de functievereisten van moderne koninklijke hoogheden behoort stressbestendigheid tegenover druk van de media. De mislukking van het huwelijk tussen de Britse kroonprins Charles en prinses Diana is wel in verband gebracht met de klemmende aandacht van met name de tabloid-kranten. De Oranje-familie heeft altijd een enigszins tweeslachtige relatie onderhouden met journalisten en fotografen. Enerzijds heerst er grote aversie tegen 'de media'. Anderzijds beseffen leden van de koninklijke familie ook dat de media een belangrijke rol spelen bij het onderhouden van een band met de Nederlandse bevolking. Onjuiste foto's van 'Maxima' in De Telegraaf, afgelopen september, waarvoor de prins ook intensief is bespied door verslaggevers en fotografen, weerhielden hem er recentelijk niet van het grootste landelijke ochtendblad te ontvangen voor een 'exclusief vraaggesprek'. Een moderne koninklijke hoogheid moet een dergelijke professionaliteit kunnen opbrengen.

En dan nog, ondanks alle diepgravende en intensieve voorbereidingen, zal het moeilijk zijn een aanstaande partner voor te bereiden op haar plaats naast het beoogde staatshoofd. Prins Claus heeft daarvan in het verleden blijk gegeven in een vraaggesprek waarin hij terugblikte op zijn verlovingstijd: "Ik heb een tijdlang gedacht: ik zit nu in de Duitse diplomatieke dienst. Misschien kan ik een post op een Nederlandse ambassade krijgen en dan gaan we ergens naar Afrika, of naar Zuid-Amerika of naar Azië." Het werd en bleef Nederland. Naar een zinvolle tijdsbesteding voor de prins is lang gezocht.

Zie ook:

Hof werkt aan huwelijk prins en Argentijnse (13 januari 1999)
Máxima, de koninklijke vriendin (13 januari 1999)
Op kousenvoeten rond het koninklijk huis (1 december 1999)
Argentijnse Zorreguieta nieuwe vriendin kroonprins (1 september 1999)

( a d v e r t e n t i e s )