NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Geldt een afspraak met de Tweede Kamer over het studiehuis nu wel of niet? Wie het weet mag het zeggen.

Door onze redacteur FREDERIEK WEEDA

ROTTERDAM, 23 DEC. Tot 7 januari hebben de organisaties voor schoolleiders en leraren de tijd om bij staatssecretaris Adelmund (Onderwijs) met ideeën te komen over de manier waarop zij de 'tweede fase' het beste kan verlichten. Alternatieven dus voor de omstreden maatregelen die Adelmund vorige week met de Kamer heeft afgesproken. De partijen legden dinsdagavond onder meer deze nieuwe afspraak vast in een gezamenlijke verklaring. Vier uur lang hadden de scholen Adelmund uitgelegd voor welke problemen zij hen een week eerder had gesteld: leerlingen liepen juichend door school, omdat ze op het Journaal hadden gezien dat ze verplichte vakken plotseling mochten laten vallen, leraren waren woedend.

Verwarring alom over de vernieuwing van de hoogste klassen van havo en vwo, in de volksmond 'het studiehuis'. Inmiddels ook bekend als de studiehuis-soap. Want het is de tweede keer binnen drie weken dat Adelmund van mening verandert. De eerste onverwachte wending kwam een week nadat op 6 december op het Binnenhof zo'n 20.000 leerlingen hadden geprotesteerd het 'te zware' examenprogramma. Op tijd voor het acht uur journaal kondigde Adelmund haar maatregelen aan: de verplichte vakken algemene natuurwetenschappen (ANW) en een tweede vreemde taal werden drie jaar lang facultatief op de havo en versmald op het vwo. Het vak kunstzinnige vorming is gehalveerd. Aanleiding waren ook twee snelle ambtelijke onderzoeken naar de werklast voor leerlingen.

Niemand had de maatregelen van Adelmund zien aankomen, omdat ze het bij de behandeling van de Onderwijsbegroting in september nog onnodig vond om het nieuwe examenprogramma te verlichten. Ook toen klaagden leraren en leerlingen: leerlingen moeten in het 'studiehuis' zelfstandig werken, en leraren moeten bijhouden of ze dat ook echt doen. Leerlingen moeten veel praktische opdrachten uitvoeren, die de leraar allemaal moet nakijken. Het aantal examenvakken is ruim verdubbeld tot vijftien. Sommige leraren moeten zich twee nieuwe vakken eigen maken: algemene natuurwetenschappen en kunstzinnige vorming.

Scholen en leraren werden vorige week ook verrast door het journaal, omdat Adelmund hen niets had gevraagd. Twee dagen later nam de Kamer haar voorstellen over. De Kamer lijkt in de gauwigheid niet over de gevolgen van de nieuwe maatregelen te hebben nagedacht.

Afgelopen dinsdagavond praatte Adelmund alsnog met de rectoren en leraren. Zij gooiden niet met eieren, zoals de leerlingen, maar hadden haar bestookt met faxen en e-mails. Omgeschoolde leraren worden in de kou gezet, schreven ze. Onder druk stemde Adelmund in met de passage in de gezamenlijke verklaring: 'het recht van de organisaties om alternatieven in te brengen'. Opgelucht zijn medewerkers van de schoolorganisaties gisterochtend al bij elkaar gaan zitten om doortimmerde alternatieven te bedenken vóór 7 januari. Zij denken onder meer aan de kaasschaaf-methode, zodat de vakken ANW en kunstzinnige vorming niet worden geslachtofferd. Bij elk vak enkele onderdelen verwijderen, zodat zowel alle leraren als alle leerlingen het minder druk krijgen.

Kranten meldden gisteren de nieuwe afspraken. Maar het ministerie van Onderwijs zag de bui al hangen: de dinsdagavond gemaakte afspraak met de scholen en leraren lijkt te veel op een tweede 'U-turn'. Immers, Adelmund had vijf dagen eerder nog maatregelen met de Kamer afgesproken. Het departement ging vervolgens in allerijl kranten bellen om te voorkomen dat ook zij dit zouden schrijven. Adelmund blijft bij de maatregelen die zij met de Kamer heeft afgesproken, de staatssecretaris kent haar politieke verantwoordelijkheid, zo luidde de boodschap, . En 'het recht van organisaties om alternatieven in te brengen'? Daar moest men niet zo zwaar aan tillen: "Elke burger heeft het recht om alternatieven aan te dragen bij politici", aldus het departement.

De organisaties van schoolleiders en leraren kunnen hun oren niet geloven. "Dat was niet de sfeer toen we die verklaring dinsdag tekenden", zegt R. van der Horst, directeur van de vereniging van schoolleiders (VVO). Ook J. Tichelaar, voorzitter van de Algemene Onderwijsbond, staat versteld: "We spraken af dat zij onze alternatieven niet meteen van tafel zou vegen."

Buitenstaanders zullen verwonderd naar deze soap kijken. Eén oorzaak van de verwarring is dat Adelmund alleen applaus wil horen. Staat ze voor 20.000 boze leerlingen, dan maakt ze die een week later blij via het Journaal. Staat ze voor boze leraren en rectoren, dan mogen die alsnog met alternatieven komen. Toen het applaus in november in de Tweede Kamer uitbleef omdat het onderwijs voor allochtone leerlingen faalt, ging Adelmund huilen.

Zie ook:

Scholen over studiehuis: actie (16 december 1999)
Adelmund wil studielast tweede fase verlichten (15 december 1999)
VVD'ers verbolgen over relschoppende scholieren (7 december 1999)
Leren, leren, leren - zelfs geen tijd voor vriendinnen (6 december 1999)
'Ik ben me kapot geschrokken' (6 december 1999)
Het doel was de lat hoger te leggen (24 november 1999)
Begrip voor staking (22 november 1999)
Veel animo scholierenstaking (20 november 1999)

( a d v e r t e n t i e s )