NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Staatssecretaris Adelmund geeft scholen de optie om de studie-eisen in VWO en Havo aan te passen. De leiding van de school zit nu klem tussen leerlingen en leraren.

Door onze redacteur FREDERIEK WEEDA

DOKKUM, 16 DEC. Hij weigert gewoon, zegt G. Timmerman, hoofd van de hoogste klassen Havo en VWO op het Dockingacollege. Zijn school in Dokkum zal de verplichte vakken algemene natuurwetenschappen (ANW) en een tweede vreemde taal niet schrappen. Praktische opdrachten ziet hij graag verdwijnen, maar verder zijn het "onuitvoerbare" maatregelen die staatssecretaris Adelmund voorstelt om de tweede fase te verlichten. "Moet ik mijn leraren ANW ontslaan? Die hebben net een cursus gevolgd of een aanstelling gekregen. Ik sta nu tussen twee vuren: mijn leerlingen weten dat die vakken niet hoeven van mevrouw Adelmund, maar ik laat mijn leraren niet vallen."

Ondoordacht, een paniek-reactie, catastrofaal. Zo oordelen rectoren en leraren over de maatregelen die Adelmund vandaag in de Tweede Kamer bepleit om de studielast in de tweede fase te verlichten. Over de praktische opdrachten die geschrapt mogen worden voor elk vak zijn de scholen te spreken. Sterker: als het daarbij was gebleven, waren ze gelukkig geweest. Maar ze staan versteld van de voorgestelde decimering van het nieuwe vak ANW en een vreemde taal op de Havo. "Leraren schieten me de hele dag aan: 'gaat het morgen in, maandag, na de kerstvakantie, wanneer?' Ik moet voortdurend de gemoederen temperen", zegt R. Kuiken van de Da Vinci school in Purmerend.

Adelmund baseert haar suggesties op twee onderzoeken die uitwijzen dat leraren en leerlingen moeite hebben met het organiseren van alle toetsen en opdrachten. Vorige week protesteerden 20.000 leerlingen in Den Haag tegen de 'te zware' examenprogramma's in de tweede fase. Zij beschouwen onder andere de vakken ANW en kunstzinnige vorming als tijdverspilling. De verlichting geldt voor drie jaar; scholen mogen kiezen of ze hem doorvoeren.

Die keuze-optie is fnuikend, zegt L. Kroos, rector van de Lage Waard in Papendrecht. "Scholen worden tegen elkaar uitgespeeld. Want als wij de verlichting niet doorvoeren en buurscholen wel, dan is het duidelijk waar ouders voor kiezen. Wij moeten dus wel." Zijn leraren waren al gefrustreerd over de overhaaste invoering van de tweede fase, zegt hij. "Normaal gesproken test je iets voordat je 't op de markt brengt. Maar de tweede fase was al in de markt, en wordt pas in de praktijk getest. En nu lezen de ANW-leraren weer in de krant dat hun vak overbodig is. Leerlingen verschijnen vrolijk op school: 'wij hoeven uw lessen niet meer te volgen!' Mijn leraren en ik zijn het gehannes zat. Het is een politieke prestatie om zelfs leraren in rustige delen van het land zoals Papendrecht cynisch te maken. 'Ach, volgend jaar verandert er weer iets', is nu de standaardreactie. Cynisme is rampzalig voor het onderwijs." En dan zijn er de dichtgetimmerde roosters, verzucht leraar R. Ort op het Amstelveen College. Het volle examenprogramma van de tweede fase - vijftien vakken voor iedereen - heeft ertoe geleid dat elk uur van de dag goed besteed moet worden. Door zowel leraren als leerlingen. "Als dertig leerlingen nu Frans laten vallen, moeten ze volgens het voorstel van Adelmund die tijd aan een andere taal besteden. Maar er is niet één leraar Nederlands of Engels die daarvoor vrij gemaakt kan worden. Of moet hij 30 leerlingen erbij nemen, bovenop de 28 die hij al heeft?" De "gatenkaas" die het rooster zal worden als leerlingen twee vakken laten vallen en er geen leraar is om hen op te vangen, is ook funest voor de nodige controle op hun tijdsbesteding, zegt Kuiken in Purmerend.

"Zelfstandigheid moet je leren. Daarvoor moeten leraren voorlopig juist controleren wat leerlingen doen. Anders verzuipen ze."

Een ander bezwaar is het aantal uren dat leerlingen sinds augustus hebben besteed aan Algemene Natuurwetenschappen, een tweede vreemde taal en praktische opdrachten. Typerend voor het studiehuis is dat leraren gewerkte uren en gemaakte opdrachten per leerling turven. "Worden die uren opeens niet meer gehonoreerd?", vraagt Kuiken.

Bovendien is ANW "een prachtig vak", zegt "een woedende" rector B. van der Hilst van het Montessoricollege Nijmegen. "De discussie die minister Borst nu wil over xeno-transplantatie: dát is ANW. Daar hebben we het over met de 60 procent van de leerlingen die een alfa- of gamma- profiel hebben gekozen. Zij zullen nog maar één exact vakken volgen, wiskunde." Van der Hilst wijst erop dat toekomstige Pabo- studenten geen bètaprofiel kiezen. "Het tekort aan leerlingen met belangstelling voor exacte vakken is deels te herleiden tot het basisonderwijs. Bedoeling was dat in de tweede fase ook pabo-studenten in aanraking kwamen met bètavakken."

Zie ook:

Adelmund wil studielast tweede fase verlichten
(15 december 1999)
VVD'ers verbolgen over relschoppende scholieren (7 december 1999)
Leren, leren, leren - zelfs geen tijd voor vriendinnen (6 december 1999)
'Ik ben me kapot geschrokken' (6 december 1999)
Het doel was de lat hoger te leggen (24 november 1999)
Begrip voor staking (22 november 1999)
Veel animo scholierenstaking (20 november 1999)

( a d v e r t e n t i e s )