NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent
BRUSSEL, 15 NOV. Vier Belgen zijn afgelopen weekend overleden aan de veteranenziekte, die ze hadden opgelopen na een bezoek aan de jaarlijkse Handelsbeurs in Kapellen. 70 mensen liggen in het ziekenhuis, van wie 17 op de intensive care.

In Nederland zijn vijf bezoekers aan de beurs met klachten in het ziekenhuis opgenomen; bij één van hen is met zekerheid de veteranenziekte vastgesteld. De oorzaak van de besmetting is onbekend. Op de beurs, die 60.000 bezoekers trok onder wie naar schatting 10.000 tot 15.000 Nederlanders, waren behalve bubbelbaden ook aquaria en fonteintjes te zien. In Vlaanderen heeft de minister van Volksgezondheid, Mieke Vogels, direct besloten dat bubbelbaden op beurzen voortaan alleen maar droog gedemonstreerd mogen worden.

De zaak kwam zaterdagavond in de publiciteit nadat in het Kina- ziekenhuis van Kapellen vier patiënten vlak na elkaar bezweken aan een longontsteking. Die ontsteking bleek veroorzaakt door veteranenziekte (legionella). De dienstdoende longarts alarmeerde de burgemeester, die onmiddellijk de bevolking en de media inlichtte. Daarop ontstond een run op alle ziekenhuizen in de omtrek en op het inderhaast ingerichte crisiscentrum.

Over de oorzaak van de besmetting tast men in het duister. Velen wijzen de beschuldigende vinger in de richting van twee stands met bubbelbaden en whirlpools. Dat soort baden zou immers in februari op de Flora in het Nederlandse Bovenkarspel ook als besmettingshaard hebben gefungeerd. Toen overleden er 27 mensen aan de veteranenziekte. De twee standhouders houden echter vol dat zij de baden elke dag ontsmetten met chloor en ozon, en het water constant in beweging hielden. Zij wijzen erop dat er elders op de Handelsbeurs een dakbedekker stond die elke dag demonstreerde dat zijn daken waterdicht waren, en dat ook op andere stands fonteinen, vijvertjes of aquaria met tropische vissen prijkten. Het onderzoek naar de herkomst van de besmetting wordt bemoeilijkt doordat de beurs inmiddels is afgebroken. In Nederland blijkt bijna een jaar na de besmetting in Bovenkarspel het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) nog steeds geen wettelijke regels te hebben opgesteld voor het gebruik van whirlpools in Nederland.

Bubbelbad weer in opspraak

Weer is een legionella-epidemie uitgebroken, nu in het Vlaamse Kapellen. Is preventie sinds bloemenexpo in Bovenkarspel serieus genomen?

Door onze redacteuren JOEP DOHMEN en CAROLINE DE GRUYTER

ROTTERDAM, 15 NOV. Het aantal Nederlandse slachtoffers van de legionella-epidemie in het Vlaamse Kapellen blijft zeer waarschijnlijk beperkt. Microbioloog dr. R. Wintermans van het Franciscus ziekenhuis in Roosendaal noemt het "een goed teken dat er sinds zondag geen nieuwe gevallen meer ontdekt zijn.

In ziekenhuizen in West-Brabant zijn tot vanmorgen vijf Nederlanders opgenomen. Ze hebben gezondheidsklachten die lijken op een besmetting met de legionellabacterie. Het gaat om twee patiënten in Roosendaal, twee in Bergen op Zoom en één in een ziekenhuis in Tilburg. Ze hebben allemaal de handelsbeurs in Kapellen bezocht. In totaal brachten naar schatting tien- tot vijftienduizend Nederlanders een bezoek aan de beurs.

Van één van de vijf patiënten heeft een snelle test inmiddels uitgewezen dat hij inderdaad is besmet. Het gaat om een 69- jarige man uit Sint Willebrord. Zijn toestand is redelijk, aldus het ziekenhuis in Roosendaal. Volgens microbioloog Wintermans lijkt het er inmiddels op dat van de overige vier patiënten er waarschijnlijk één eveneens is besmet. De komende dagen moeten nieuwe onderzoeken meer duidelijkheid geven. De GGD's in Zeeland, Brabant en Limburg hebben bezoekers van de beurs die zich ziek voelen opgeroepen naar hun huisarts te gaan. De stichting (flora) Veteranenziekte, opgericht na de epidemie op de bloemenexpo in februari vorig jaar in het Westfriese Bovenkarspel, zegt verbijsterd te zijn over de nieuwe uitbraak van de ziekte. Van de tachtigduizend bezoekers aan de Flora stierven er 28 en werden er meer dan tweehonderd ziek. "Een tiental bezoekers ligt nog in verpleegtehuizen. Het is de vraag of ze daar ooit uitkomen, zegt voorzitter F. Bertrand van de stichting.

De oorzaak van de legionella-explosie in Bovenkarspel was volgens onderzoekers een besmette whirlpool. Die werd langdurig verwarmd, niet ververst en niet gechloreerd. De Vlaamse minister van Volksgezondheid, M. Vogels (van de Groene partij Agalev) verbiedt voorlopig water in bubbelbaden en fonteinen tijdens beurzen. "Tot we meer duidelijkheid hebben over hoe het beestje van de veteranenziekte zich gedraagt." Ze wil nog bestuderen of verbieden van water op beurzen tot de mogelijkheden behoort. Chloor in het water is geen optie: " Beurzen zijn vaak kunst- en vliegwerk. Ik wil geen chloorvergiftiging in plaats van veteranenziekte."

Bijna een jaar na de besmetting in Bovenkarspel blijkt het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) nog steeds geen wettelijke regels te hebben opgesteld voor het gebruik van whirlpools in Nederland. De stichting (flora) Veteranenziekte vindt dat onbegrijpelijk. Een woordvoerder van het ministerie van VWS zegt dat er wel gewerkt wordt aan wettelijke regels. " Wanneer die van kracht worden is echter niet duidelijk. Sinds Bovenkarspel zijn wel op eigen initiatief maatregelen genomen. Zo verplicht de RAI-groep exposanten van whirlpools tot het nemen van voorzorgsmaatregelen. Het congres- en expositiecentrum MECC in Maastricht, onderdeel van de RAI-groep, had op de vorige week gehouden huishoudbeurs 'Huis en Sfeer' één whirlpool. "De exposanten die niet aan onze veiligheideisen wilden voldoen, kwamen er niet in , zegt woordvoerder R. Huppertz. Dat de overheid nog steeds geen dwingende maatregelen heeft opgelegd aan de whirlpoolsector begrijpt Huppertz niet. " Het gaat om volksgezondheid? Het lijkt me dat de rijksoverheid daar een taak in heeft.

Kritiek heeft de stichting (flora) Veteranenziekte ook op de, volgens de stichting, "gebrekkige informatieverstrekking van de Nederlandse overheid aan andere lidstaten van de Europese Unie. Voorzitter Bertrand: "Er is te weinig of geen contact geweest tussen de Nederlandse en Belgische overheid over de Flora-besmetting. Er had naar ons idee beter informatie kunnen worden verstrekt, zeker naar omliggende landen.

Het ministerie van VWS wijst de kritiek af. De woordvoerder: "In maart, meteen na de uitbraak op de Flora, is een zogenoemde 'rapid alert' gestuurd naar de Europese Commissie. In april zijn deskundigen uit verschillende landen in Luxemburg bijeen geweest en is over de Flora- epidemie gesproken. Bovendien is in wetenschappelijk periodieken uitvoerig gepubliceerd.

In een reactie zegt VVD-kamerlid Th. Udo dat de eerst verantwoordelijke in de nieuwe legionella-epidemie de Belgische minister van Volksgezondheid is. " Maar Nederland heeft ook een taak. Ik heb hoofdinspecteur Plokker van VWS afgelopen weekeinde horen zeggen dat er wel allerlei artikelen zijn verschenen over preventie, maar dat Nederland daarover niet actief voorlichting heeft gegeven. Ik verbaas me daar hogelijk over." Nederland zou nu alsnog voorlichting moeten gaan geven, vindt Udo, zeker aan landen als België, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk. "De EU-ministerraad leent zich daar goed voor. Bovenkarspel, waarbij zoveel slachtoffers zijn gevallen, was een ramp en rampen moet je communiceren. Ik ga er van uit dat alle thermobaden nu nauw worden gecontroleerd. De inspectie heeft daar een taak.

Kamerlid C. Hermann, GroenLinks, zegt dat Nederland niet kan worden verweten dat het de wereld niet goed heeft voorgelicht over legionella. Hermann: "Een en ander geeft wel aan dat er een Europees gezondheidsbeleid moet komen, zeker op terrein van infectieziektes.

Volgens I. van Assche, commandant van de brandweer in Kapellen en directeur van het crisiscentrum, is echter één ding duidelijk: "Ik kom al 27 jaar op deze beurs. Ik heb niet de indruk dat er dit jaar extra maatregelen zijn getroffen, dat we een les hebben geleerd van de Flora in Bovenkarspel. Het was net als anders. Zijn we allemaal niet zo een beetje? Eerst moet het jezelf overkomen, dan tref je maatregelen".

Zie ook:
Recordaantal slachtoffers door legionella (21 juni 1999)

Legionella op alle fronten bestreden

Aantal doden na Flora loopt op tot twaalf (17 maart 1999)

Al tien doden bij Flora (16 maart 1999)

Derde dode door veteranenziekte (15 maart 1999)

Besmet bij douchen in zwembad (15 maart 1999)

Twee doden door veteranenziekte (13 maart 1999)

( a d v e r t e n t i e s )