NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Twee doden door veteranenziekte

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 13 MAART. Twee mannen (41 en 69 jaar) uit Bovenkarspel zijn deze week overleden aan de zeldzame veteranenziekte. Zeker tweeëntwintig mensen zijn besmet met de legionellabacterie, die de ziekte veroorzaakt. In het Westfries Ziekenhuis in Hoorn zijn gisteravond nog eens acht mogelijke patiënten opgenomen, in Twente zijn twee gevallen gemeld. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft het sterke vermoeden dat de mensen zijn besmet op de bloemententoonstelling Flora in Bovenkarspel. De IGZ sluit niet uit dat meer bezoekers zijn besmet. De Flora-tentoonstelling werd dit jaar door tachtigduizend mensen bezocht en eindigde op 28 februari.

De veteranenziekte openbaart zich twee tot tien dagen na besmetting. De eerste tekenen van de ziekte lijken op griep: er treedt hoge koorts op, spierpijn, buikpijn en verwardheid. Binnen 24 uur kan een acute, ernstige longontsteking volgen. Zonder behandeling overlijdt tien tot twintig procent van de patiënten.

De eerste patiënt met longontsteking werd vorige week zaterdag opgenomen in het Westfries Ziekenhuis. ,,We konden de oorzaak van zijn ziekte niet vinden'', zegt algemeen en medisch directeur L. Timmer. Toen op woensdag drie patiënten werden opgenomen met dezelfde verschijnselen sloeg het ziekenhuis groot alarm. ,,Er kwamen steeds meer patiënten, die zeer snel ernstig ziek werden.'' Specialisten van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam stelden uiteindelijk de diagnose veteranenziekte. Volgens de specialisten is zo'n grote explosie uitzonderlijk. Timmer spreekt van een ,,rampzalige gebeurtenis''.

Voor besmetting met de legionellabacterie bestaat sinds 1987 een aangifteplicht. Het ziekenhuis in Hoorn lichtte de GG&GD en de Inspectie voor de Gezondheidszorg in. De GG&GD heeft alle patiënten en hun familieleden ondervraagd. Ze bleken allemaal in de buurt van Bovenkarspel te wonen, én hadden allemaal de Flora bezocht. Timmer: ,,Dat is merkwaardig, maar het is nog geen onomstotelijk bewijs dat de Flora de besmettingsbron is.'' De legionellabacterie verspreidt zich via waterdeeltjes in vochtige, warme ruimten. Mogelijk had de bacterie zich genesteld in de sproei-installatie van de Flora.

De IGZ adviseert mensen die de Flora tussen 22 en 28 februari hebben bezocht en zich ziek voelen, contact op te nemen met hun huisarts. Ook kan het hele weekeinde het volgende gratis telefoonnummer worden gebeld: 0800-3008051.

Wat is de veteranenziekte De naam legionairs- of veteranenziekte ontstond in 1976, bij een reunie van Amerikaanse oud-strijders uit de Tweede Wereldoorlog. Bij hun weerzien in een hotel in Philadelphia brak een epidemie van longontsteking uit. Meer dan 180 ex-soldaten kregen de ziekte, van wie er 29 overleden. Vermoedelijk hadden zich in een deel van het warmwatersysteem van het hotel, dat enige tijd niet was gebruikt, schadelijke bacterien ontwikkeld. Deze kregen later de naam `legionella'. Toen het warmwatersysteem weer op volle toeren moest draaien, spoelde het water de bacterien mee en besmette de douchende gasten. De legionellabacterie gedijt het beste in water met temperaturen van 35 tot 42 graden. De bacterie verspreidt zich via kranen, douches, koelinstallaties en airconditioning. Er is geen mens-op-mens overdracht. Het inademen van de legionella veroorzaakt griepverschijnselen als spierpijn, buikpijn (diarree) en gebrek aan eetlust. Verder krijgt de patient hoge koorts en heeft grote kans op een acute ernstige, soms dubbele longontsteking. De longontsteking kan worden behandeld met antibiotica. Als iemand verzwakt is, helpt antibiotica niet meer. In bejaardentehuizen worden daarom lucht- en watersystemen goed onderzocht op legionella's. Zonder behandeling overlijdt tien tot twintig procent van de patienten. Met behandeling sterft ongeveer vijf procent. Sinds juni 1987 bestaat in Nederland een aangifteplicht voor besmetting met de bacterie. Dat jaar zijn zeventien patienten aangemeld, van wie er acht de ziekte in het buitenland opliepen. Vijf van hen raakten in een ziekenhuis besmet. In 1982 kostte de bacterie in het AMC in Amsterdam het leven aan zes mensen, terwijl drie Nederlanders stierven aan de gevolgen van besmetting in een Spaans hotel. In 1987 overleed in het AMC opnieuw iemand aan de veteranenziekte, in oktober eiste de ziekte in het Nijmeegse Radboud-ziekenhuis het leven van een patient. In 1988 raakten in een periode van zes maanden zeven Nederlanders met de legionellabacterie besmet. Zij hadden allen gelogeerd in een hotel op Kreta. Twee van hen overleden. In 1991 stierven vier mensen aan de ziekte, in 1992 nog eens vijf. In totaal overleden in tien jaar 22 mensen aan de ziekte. Bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg worden jaarlijks gemiddeld veertig patienten gemeld. Ongeveer tweederde van de besmettingen is opgelopen buiten Nederland. De zogenoemde incubatietijd - de periode tussen het inademen van de bacterie en het begin van de ziekte - bedraagt twee tot tien dagen. De legionella is de tweede oorzaak van longontstekingen na de vanouds bekende pneumococ. (13 maart 1999)

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.