Mobutu keert terug in Kinshasa

Verwarring bij aankomst

KINSHASA, 22 MAART. De president van Zaïre, Mobutu Sese Seko, is gistermiddag vanuit Frankrijk aangekomen in de hoofdstad, Kinshasa. De Zaïrese rebellenleider, Laurent-Désiré Kabila, maakte gisteren een triomfantelijke intocht in Kisangani, de derde stad van Zaïre, die vorige week zaterdag in handen van de rebellen viel.

De aankomst van Mobutu in Kinshasa werd gekenmerkt door een grote verwarring. Een welkomstcomité van hoge militairen en leden van de Zaïrese regering wachtte twintig minuten tevergeefs bij het vliegtuig, dat om kwart over vier plaatselijke tijd aankwam, maar vertrok uiteindelijk onverrichterzake. De Zaïrese autoriteiten lieten geen journalisten toe bij het vliegtuig. Meer dan een uur na aankomst van het toestel was het nog volstrekt onduidelijk of Mobutu het vliegtuig had verlaten. In een communiqué maakte de Zaïrese regering gisteravond op de staatstelevisie bekend dat Mobutu vandaag zijn ,,normale bezigheden'' zou hervatten. Het is echter nog steeds niet duidelijk hoe ziek de president, die aan prostaatkanker lijdt, werkelijk is. De Zaïrese regering doet er alles aan om de bevolking te overuigen dat Mobutu aan de betere hand is, maar velen in Kinshasa zijn ervan overtuigd dat de president het niet lang meer zal maken. De inwoners van Kinshasa toonden nauwelijks belangstelling voor de terugkeer van Mobutu. Toen Mobutu op 17 december terugkwam van een eerder bezoek aan Frankrijk werd hij nog met groot enthousiasme ontvangen. ,,Toen geloofden we nog dat de man aan onze verwachtingen zou voldoen'', aldus een inwoner van Kinshasa, ,,maar hij heeft ons bedrogen. We hopen nu dat Kabila ons komt bevrijden van deze man die tweeëndertig jaar over ons heeft geregeerd zonder positieve resultaten.'' Bij de aankomst, gisteren, van Kabila in Kisangani waren naar schatting 15.000 mensen op de been, die de rebellenleider enthousiast verwelkomden. In een toespraak wees Kabila opnieuw het voorstel van Mobutu af om tot een staakt-het-vuren te komen. De rebellenleider onderstreepte zijn eis dat hij eerst zelf met Mobutu wil onderhandelen voordat een bestand mogelijk is. In Lubumbashi, de hoofdstad van de provincie Shaba, heerste gisteren een gespannen rust. Volgens de rebellen bevindt hun strijdmacht zich inmiddels op minder dan 200 kilometer afstand van de stad. Veel inwoners gingen er gisteren van uit dat de stad vandaag in handen van de rebellen zou vallen, juist zoals Kisangani dat vorige week zaterdag deed. ,,Gezanten van de rebellen hebben ons laten weten dat het zo gaat lopen'', zei een Europese industrieel in de stad gisteren. ,,Ze hebben ons de boodschap gegeven om binnen onze huizen te blijven, dan gebeurt ons niets. Ook zeiden ze dat we ons niet al te bang moeten maken als er een beetje wordt geschoten.'' Veel inwoners kijken met verwachting uit naar de rebellen, mede omdat de soldaten van het Zaïrese regeringsleger zich te buiten gaan aan plunderingen. (AFP, AP, Reuter)

(NRC Handelsblad / Buitenland, 22 maart 1997)