De Nederlandse popmuziek viert triomfen in eigen land dankzij artiesten die in het Nederlands en 'netjes' zingen.

Hester Carvalho

ER LIJKEN ALTIJD twee tegengestelde ontwikkelingen tegelijk aan de gang te zijn. Zo is er aan de ene kant een neiging tot internationalisering (het idee van de global village), maar is anderzijds lokale popmuziek nog nooit zo populair geweest. En terwijl woordloze housemuziek de afgelopen tien jaar een verrassende opgang maakte, is dit ook het gouden tijdperk voor de verhalende popsongs. Het gevolg van beide tendensen is dat het Nederlands(talig)e lied triomfen viert.

In allerlei gedaanten, zo blijkt. De hitparade illustreert het: in de eerste week van het nieuwe jaar stond op één Marco Borsato met zijn diep doorvoelde Binnen, op twee stond Doekoe, een geestige ode aan het geld, van de Surinaamse rapper Def Rhymz, en de kinderhouse van Vengaboys was net gezakt naar nummer zes.

De nauwelijks serieus genomen Nederlands popmuziek begon een jaar of zes geleden aan haar zegetocht. Toen kon Marco Borsato ineens dertien weken op één staan met zijn Dromen zijn bedrog, ongeveer gelijk met de successen van Guus Meeuwis en Rene Froger. Ineens was er een radiostation dat uitsluitend Nederlands product draaide (Radio Noordzee) en, alsof een goed bewaard geheim eindelijk openbaar werd gemaakt, bleek er een gretig publiek te bestaan.

Inmiddels zijn er in die 'Nederpop' allerlei ontwikkelingen geweest. Zo zorgde de Osdorp Posse met haar Nederlandstalige versie van de Amerikaanse gangsterrap voor de vruchtbare Nederhop-rage (met onder andere Spookrijders en Extince). Een volgende stroming was die van de dialectteksten. Groepen als Skik uit Drenthe en Rowwen Heze uit Limburg maakten zich ook buiten de eigen regio geliefd met liedjes in allerlei varianten op het Nederlands.

De afgelopen paar jaar ontstond er iets dat wel is aangeduid als 'cabba-rock', de tot popliedjes uitgegroeide cabaretnummers. De bekendste en populairste zijn die van het cabaretduo Acda & de Munnik, die in 1998 doorbraken met hun Niet of nooit geweest. Niet dat het een humoristisch liedje is, integendeel: 'Ik ben mezelf niet/ of al die jaren niet geweest/ Ik ben de gangmaker op het verkeerde feest', zong Thomas Acda in deze zomerhit, en zijn ontboezemingen werden overal instemmend meegezongen.

Want als die succesvolle Nederlandse popmuzikanten van de afgelopen jaren één gemeenschappelijk kenmerk hebben is het wel de grote verstaanbaarheid van de teksten - afgezien natuurlijk van de dialect-bands (al was Skiks lofzang op de Drentse dreuge worst ook voor een westerling nog begrijpelijk). De teksten van groepen als De Kast, Bløf, Volumia, Van Dik Hout, Acda & de Munnik, Herman & Ik, Is Ook Schitterend, Guus Meeuwis en Borsato zijn uitstekend te volgen. Niet toevallig zijn dit allemaal Nederlandstalige artiesten. Dat alleen al helpt wat betreft verstaanbaarheid. Maar belangrijker is nog de manier waarop wordt gezongen. Men streeft zo te horen naar technische vaardigheid, die het de zanger tegelijk mogelijk maakt een volume te bereiken, de juiste noten te treffen en ook nog eens verstaanbaar te blijven. Het lijkt erop dat het vooral de Néderlandstalige zangers zijn die op zo'n manier zingen.

Er heerst daardoor een zekere netheid in veel popmuziek van tegenwoordig. De stemmen zijn naar voren gemixt en er worden nauwelijks meer halve woorden weggeslikt ten gunste van het metrum. Techniek en ambacht, die in de jaren na de punk een slechte naam hadden gekregen, zijn helemaal terug. Dat zal in de toekomst niet veel anders zijn, want de Rock Academy in Tilburg leidt sinds dit jaar popzangers en -zangeressen op. Zangvaardigheid gegarandeerd en, naar het zich laat aanzien, daarmee ook het succes. De Nederlandse popmuziek heeft eindelijk een stem gekregen.