Het aantal leden van politieke partijen loopt terug. Dit kan een gevaar betekenen voor het functioneren van het politieke bestel. Immers: de gekozen en benoemde bestuurders in Nederland zijn vrijwel allemaal partij-leden. Van zulke bestuurders zijn er 12.000 in Nederland. Ook binnen de partijorganisaties zelf zijn functies die bemand moeten worden, zoals afdelingsvoorzitters, secretarissen en penning-meesters. Dat zijn er 15.000. Naar schatting is zo'n 10 procent van de leden van de grote partijen bereid zich actief voor de partij in te zetten. Dat zijn ongeveer 30.000 mensen. Tegelijkertijd zijn er ongeveer 27.000 functies te bekleden. De vijver waaruit de partijen hun actieve kader halen is daarmee zeer klein.

Van alle kiezers is op dit moment circa 2,5 procent lid van een politieke partij. Vijftien jaar geleden was dat nog 3,5 procent, en in 1946 zelfs 15 procent. In Nederland is de participatiegraad het laagst van alle West-Europese landen. Deels kan dat verklaard worden door de afwezigheid van cliëntelisme. In bijvoorbeeld België kan het lidmaatschap van een partij het verkrijgen van een baan bij de overheid of het bemachtigen van een huurwoning bevorderen. Dat is in Nederland in veel mindere mate het geval, en mede daarom neemt de participatiegraad af.