Informatie
Wie zich in het buitenland vestigt, krijgt te maken
met allerlei praktische problemen. In welk land moet belasting worden
betaald, hoe zit het met het onderwijs voor de kinderen en welke
verzekeringen blijven geldig?
Belasting
Wie uit Nederland vertrekt en er ook geen inkomsten geniet, is niet
langer belastingplichtig voor de Nederlandse inkomstenbelasting. Maar
bij tijdelijke uitzending naar het buitenland ligt dit vaak anders. De
fiscale gevolgen worden in grote mate bepaald door de woonplaats.
Nederland en veel andere landen maken een onderscheid tussen inwoners en
niet-inwoners. De belasting over het wereldinkomen wordt doorgaans
geheven in het land waarvan men inwoner is. In Nederland kan men worden
aangemerkt als binnenlands belastingplichtige of buitenlands
belastingplichtige. Wie Nederland langer dan een jaar verlaat om in het
buitenland te gaan wonen en werken, wordt door de Nederlandse fiscus als
buitenlands belastingplichtige beschouwd, zolang er ook nog inkomsten
uit Nederland komen. Het inkomen dat in het buitenland wordt genoten,
wordt meestal door de fiscus daar belast.
In bepaalde gevallen blijft een aantal zaken belast in Nederland, ook
als men geen fiscaal inwoner meer is. Dit zijn onder meer de inkomsten
uit een dienstbetrekking in Nederland, Nederlandse uitkeringen (zoals
WAO of AOW), inkomsten uit een eigen woning en andere onroerende zaken
in Nederland. Bij tijdelijke uitzendingen naar het buitenland is het
niet altijd duidelijk wat de woonplaats is. Zeker als degene die
verhuist de Nederlandse woning aanhoudt. Bij de vaststelling van de
(fiscale) woonplaats geldt een aantal criteria. Zwaarwegend zijn de duur
van de uitzending en de woonplaats van het gezin van de persoon die
wordt uitgezonden. Is de uitzending voor langer dan een jaar en verhuist
het gezin mee, dan is men al gauw buitenlands belastingplichtige. Andere
bepalende vragen bij de vaststelling van de woonplaats: wat is het
karakter van de nieuwe huisvesting in het buitenland (koophuis of
tijdelijk huren), is men nog ingeschreven bij het bevolkingsregister, in
welk land is men lid van verenigingen, waar staat de auto geregistreerd,
waar gaan de kinderen naar school.
Als iemand binnenlands belastingplichtig blijft, wil dat niet zeggen dat
de buitenlandse fiscus buitenspel staat. Afhankelijk van het land kan
ook daar belasting worden geheven op inkomsten. Deze heffing heeft
veelal betrekking op de inkomsten uit de daar verrichte arbeid. Om een
dubbele heffing te voorkomen heeft Nederland met ongeveer zestig landen
belastingverdragen gesloten. Alle verdragen zijn verschillend. Dus om te
bepalen waar welke belastingen moeten worden betaald, is het raadzaam
het betreffende verdrag te raadplegen. De verdragen zijn met bijna alle
Europese landen gesloten; verdragen met Afrikaanse landen zijn schaars.
Bij uitzending naar een niet-verdragsland kan Nederland eenzijdig een
vermindering van belasting geven om dubbele heffing te voorkomen.
Bij gehuwde buitenlands belastingplichtigen worden zogenoemde niet
verzelfstandigde inkomensbestanddelen (onder meer eigen woning) niet
langer toegeschreven aan de echtgenoot met het hoogste persoonlijke
inkomen. Voor de bepaling van de in Nederland verschuldigde
vermogensbelasting geldt dezelfde methodiek. Als vermogen voor een
buitenlands belastingplichtige kan worden gerekend: bezittingen en
schulden die behoren tot een onderneming, het aandeel in (het
juridische) eigendom van een woning en andere onroerendgoedzaken, de
hypotheekschuld daarop en de rechten op een aandeel in winst in een
Nederlandse onderneming.
Het is raadzaam voor vertrek contact op te nemen met de belastingdienst
of een belastingadviseur. Lopende zaken kunnen worden afgehandeld en de
inspecteur zal vaststellen of iemand buitenlands belastingplichtige is.
Ook is het mogelijk een gemachtigde aan te wijzen die de belastingzaken
kan waarnemen en als postadres voor de belastingdienst kan dienen.
Voor algemene informatie is er de belastingtelefoon. 08 00 05 43. Meer
specieke informatie bij het eigen belastingkantoor. www.belastingdienst.nl. Ook is er de Dienst Particulieren Buitenland:
Schakelweg 5, 6401 DJ, Heerlen, (045) 573 66 66
Sociale verzekeringen
Een tijdelijke uitzending naar het buitenland kan gevolgen hebben voor
de sociale verzekeringen. Persoonlijke factoren bepalen de
verzekeringsplicht: het land en de duur van uitzending, waar verblijft
het gezin, waar is de werkgever gevestigd en wat zijn de sociale en
financiele banden met Nederland? Belangrijk is de categorie van het
nieuwe werkland: de EU-landen plus Noorwegen, IJsland en Liechtenstein,
de landen waarmee Nederland een sociaal verzekeringsverdrag heeft, of de
niet-verdragslanden.
Als stelregel geldt het zogenoemde werklandbeginsel: een werknemer is
verzekerd in het land waar de werkzaamheden worden verricht. Toch is het
in veel gevallen mogelijk de verzekeringen in Nederland aan te houden.
Bij tijdelijke uitzending door een onderneming zijn vooral de duur van
het verblijf in het buitenland en de locatie daarbij van belang. Bij een
verblijf van minder dan een jaar binnen de EU, Noorwegen, IJsland en
Liechtenstein blijven in de meeste gevallen de Nederlandse verzekeringen
van kracht. Er moet wel in het buitenland een `E-101 verklaring' worden
overlegd, die aangeeft dat de verzekeringen in Nederland doorlopen. Ook
bij een uitzending tot vijf jaar is het soms mogelijk in Nederland
verzekerd te blijven. Bij een verblijf van langer dan vijf jaar geldt de
sociale verzekeringswetgeving van het werkland.
Bij uitzending naar een verdragsland (onder meer de VS, Canada,
Oostenrijk, Zweden en Zwitserland) hangt het van het verdrag af of de
Nederlandse verzekeringen blijven gelden. De inhoud van de verdragen
zijn op te vragen bij de Sociale Verzekeringsbank. In
niet-verdragslanden wordt de verzekeringsplicht beoordeeld op grond van
de daar geldende wetten. Het is in deze gevallen wel mogelijk in
Nederland vrijwillige verzekeringen af te sluiten. Met de
bedrijfsvereniging als het om werknemersverzekeringen (WAO, WW) gaat en
met de Sociale Verzekeringsbank als het de AOW en ANW betreft. Als het
gezin in Nederland blijft wonen en de werknemer in dienst blijft bij een
Nederlandse werkgever, blijven de verplichte verzekeringen in Nederland
van kracht.
Wat betreft pensioenen verschillen de regelingen zeer sterk per land.
Het is vaak moeilijk het Nederlandse pensioen af te stemmen op de
regeling in het buitenland. Mede om pensioenbreuk te voorkomen zorgen de
meeste bedrijven daarom dat de Nederlandse pensioenregeling voor de
werknemer blijft gelden. Wie zelf een pensioenbreuk moet voorkomen, kan
het beste contact opnemen met zijn verzekeraar.
Voorlichtingscentrum Sociale Verzekeringen. Postbus 19260, 3501 DG,
Utrecht,
(030) 230 67 55
www.vsv.nl
Onderwijs
Expats hebben verschillende mogelijkheden voor de scholing van hun
kinderen. De eerste is de kinderen naar een lokale school sturen. Wie
eraan hecht dat de kinderen ook Nederlands onderwijs krijgen, kan
terecht bij de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland. De
stichting heeft contact met ongeveer 220 scholen in ruim 70 landen. Dit
kunnen volledig Nederlandse scholen zijn of internationale scholen waar
behalve het vaste lesaanbod ook Nederlandse Taal en Cultuur (NTC) wordt
geboden. In driekwart van de gevallen gaat het om basisonderwijs.
Wereldwijd zijn er bijna 400 internationale scholen. Deze bieden
eveneens uitkomst voor het voortgezet onderwijs. De scholen leiden op
tot het Internationaal Baccalaureat dat veelal toegang verschaft tot
Nederlandse universiteiten. Er zijn in Europa ook enkele Europese
scholen die een ander diploma uitreiken. Het jaarlijks lesgeld bedraagt
meestal tussen de 10.000 en 20.000 gulden.
Een andere mogelijkheid is zelf lesgeven of te laten geven. Dit kan in
samenwerking met de Wereldschool, een onderdeel van het IVIO (Instituut
voor Individueel Onderwijs). De programma's zijn bedoeld voor mensen
zonder didactische achtergrond en zijn beschikbaar voor kinderen vanaf
2,5 jaar tot en met kinderen in het voortgezet onderwijs. Huiswerk wordt
door de ouder nagekeken en via fax of e-mail naar een docent in
Nederland gestuurd. Deze geeft adviezen. Het kind kan ook in een
internaat of gastgezin in Nederland blijven. Internaten herbergen zelf
een school of zijn verbonden aan een school in de buurt.
| 
