Rapport vuurwerkramp
Enschede negeerde alarmering
Door een onzer redacteuren
ENSCHEDE, 23 SEPT. Uit de
archieven van de gemeente Enschede blijkt niet dat het gemeentebestuur
heeft gereageerd op drie waarschuwingen, vanaf 1993, over de
veiligheidssituatie bij het vuurwerkbedrijf S.E. Fireworks.
Die waarschuwingen aan de gemeente Enschede kwamen van het Bureau
Adviseur Milieuvergunningen van de landmacht.
Dat staat in een rapport van het Crisis Onderzoeksteam (COT) van de
universiteit Leiden, dat in de gemeentelijke archieven onderzoek heeft
gedaan naar vergunningen en inspecties die betrekking hadden op het
vuurwerkbedrijf. Het rapport is gisteren aangeboden aan het
gemeentebestuur van Enschede. Het COT stelt verder vast dat er in de
archieven maar weinig te vinden is over controles die zijn uitgevoerd
op naleving van voorschriften door S.E. Fireworks. Van sommige bezoeken
zijn geen verslagen gemaakt. Uit de archieven blijkt ook dat de
brandweer niet aan controles of inspecties heeft deelgenomen.
Volgens de onderzoekers is de capaciteit van de vuurwerkopslag bij S.E.
Fireworks vanaf midden jaren zeventig "schoksgewijs fors" toegenomen,
van 10. 000 kilo in 1976 tot 158.500 kilo in 1999. In 1993 constateerde
het bureau Adviseur Milieuvergunningen dat het accent bij S.E.
Fireworks was verschoven van klein vuurwerk naar professioneel
vuurwerk, en dat daardoor de bestaande vergunning niet meer aansloot
bij de werkelijkheid. "Het duurt", aldus het COT, "dan nog tot
september 1996 alvorens de gemeente de draad weer oppakt en start met
de procedure voor een revisievergunning." De gemeente stelde wel
voorwaarden aan S.E. Fireworks, schrijven de onderzoekers, maar richtte
zich tegelijkertijd op "het continueren van een werkbare situatie bij
het bedrijf. "
Het Bureau Adviseur Milieuvergunningen van de landmacht had niet alleen
contact met de gemeente, maar ook direct met het vuurwerkbedrijf zelf.
Dat vond de gemeente maar niks. In 1999, aldus het COT-rapport, vroeg
de gemeente aan het bureau van wie het nu eigenlijk adviseur was, van
"het bevoegd gezag" of van de onderneming?
Het COT, dat al op de dag van de ramp - 13 mei - in Enschede was, maakte
een chronologische reconstructie van gebeurtenissen en activiteiten
rond de vergunningverlening en -handhaving, op basis van archiefstukken
van 1975 tot mei 2000. Er werden geen gesprekken gevoerd met
medewerkers van de gemeente. Dat werd "niet opportuun" geacht gezien
andere onderzoeken die worden gedaan naar de explosie van het
vuurwerkbedrijf, afgelopen voorjaar.
Uit het archiefonderzoek is niet gebleken wat er in 1991 is gebeurd met
een fax over de veiligheidssituatie bij S.E. Fireworks, na een
vuurwerkexplosie in Culemborg. Ook is onduidelijk of en hoe de
omwonenden werden geïnformeerd over de vergunningen.